Moja córka ma dziecko, ale nie daje sobie rady z opieką nad nim. Sama jeszcze się uczy, a jej były partner, ojciec dziecka, zostawił ją. Z uwagi na pracę i częste wyjazdy nie mogę pomóc córce. Z tego co wiem rozważana jest opcja, aby dziecko trafiło do pieczy zastępczej. Na jakich zasadach to się odbywa?
Prawo nakłada na rodziców obowiązek zapewnienia dziecku ochrony. Wspierać w tym zadaniu powinny również władze publicznych, zwłaszcza w odniesieniu do dziecka pozbawionego opieki rodzicielskiej. Temu celowi służy instytucja pieczy zastępczej, która może być sprawowana w formie rodzinnej albo instytucjonalnej.
Umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej następuje co do zasady na podstawie orzeczenia sądu. Wyjątki od tej zasady przewidziano jedynie w razie pilnej konieczności. Na wniosek lub za zgodą rodziców dziecka możliwe jest umieszczenie dziecka w rodzinnej pieczy zastępczej na podstawie umowy zawartej między rodziną zastępczą lub prowadzącym rodzinny dom dziecka a starostą. O umowie niezwłocznie zawiadamiany jest sąd. Wynika to z art. 37 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575).
Należy mieć na uwadze, że umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej to swoisty krok ostateczny. Może to nastąpić jedynie wówczas, gdy uprzednio stosowane inne środki przewidziane w przepisach (np. poddanie rodziców stałemu nadzorowi kuratora sądowego) oraz formy pomocy rodzicom dziecka, o których mowa w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, nie doprowadziły do usunięcia stanu zagrożenia dobra dziecka, chyba że konieczność niezwłocznego zapewnienia dziecku pieczy zastępczej wynika z poważnego zagrożenia dobra dziecka, w szczególności zagrożenia jego życia lub zdrowia.
Na marginesie warto zauważyć, że niedawno wprowadzono przepis, który wprost zabrania umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej wbrew woli rodziców wyłącznie z powodu ubóstwa. Stanowi o tym art. 1123 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (Dz. U. z 2015 r. poz. 2082 ze zm.). Dziecko umieszcza się w pieczy zastępczej do czasu zaistnienia warunków umożliwiających jego powrót do rodziny albo umieszczenia go w rodzinie przysposabiającej. Niemniej objęcie dziecka jedną z form pieczy zastępczej następuje na okres nie dłuższy niż do osiągnięcia pełnoletności. Sąd może powierzyć sprawowanie pieczy zastępczej małżonkom albo osobie niepozostającej w związku małżeńskim, którzy są wstępnymi albo rodzeństwem dziecka, albo osobom, które nie są z dzieckiem w tym stopniu spokrewnione, jeżeli zostały wpisane do rejestru osób zakwalifikowanych do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub taką funkcję pełniących. Warto również podkreślić, że sąd opiekuńczy, orzekając umieszczenie dziecka w rodzinnej pieczy zastępczej, oznacza konkretną rodzinę zastępczą lub rodzinny dom dziecka.
|