Niecałe pół roku temu mój syn odziedziczył spadek po swoim ojcu. Syn jest niepełnoletni. Dysponujemy prawomocnym postanowieniem w sprawie stwierdzenia nabycia spadku. Od dłuższego czasu syn nie miał kontaktów z ojcem, nie wiemy zatem, co należy do spadku. Kiedy powinniśmy złożyć zgłoszenie SD-Z2, tak aby syn nie płacił podatku od dziedziczenia? Wiem, że należy w nim wskazać, co wchodzi do spadku. Co w sytuacji, gdy termin na złożenie zgłoszenia upłynie, a my nadal nie będziemy wiedzieć, jaki majątek pozostawił spadkodawca?
W myśl przepisów zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych m.in. zstępnych, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych (na druku SD-Z2) właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku (bądź zarejestrowania aktu notarialnego poświadczenia dziedziczenia). Taka reguła wynika z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2017 r. poz. 833 ze zm.).
Druk SD-Z2 dostępny jest w serwisie www.druki.gofin.pl, w dziale Inne podatki.
Od zasady tej przewiduje się wyjątki. Jeden z nich sprowadza się do tego, że jeśli nabywca dowiedział się o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych po upływie wskazanego terminu, przedmiotowe zwolnienie stosuje się, gdy nabywca zgłosi te rzeczy lub prawa majątkowe naczelnikowi urzędu skarbowego nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu, oraz uprawdopodobni fakt późniejszego powzięcia wiadomości o ich nabyciu (art. 4a ust. 2 ustawy). W praktyce pojawiła się wątpliwość, w jaki sposób rozumieć wspomniany przepis. Z jednej strony można argumentować, że chodzi o sam fakt uzyskania tytułu prawnego skutkującego nabyciem rzeczy i prawa (czyli wiedzy np. o prawomocnym postanowieniu w sprawie nabycia spadku). Z drugiej strony można przyjąć, że chodzi o wiedzę dotyczącą istnienia określonych składników majątku, które podatnik nabywa. NSA w wyroku z dnia 20 października 2017 r., sygn. akt II FSK 2827/15, stwierdził, że z wzajemnego stosunku obu ustępów art. 4a ustawy (ust. 1 oraz ust. 2) wynika, że ust. 2 ma zastosowanie do takich przypadków, gdy spadkobierca z przyczyn od siebie niezależnych nie wie o nabyciu spadku i uprawomocnieniu się postanowienia o stwierdzeniu jego nabycia albo nie wie, jaki faktycznie majątek był przedmiotem dziedziczenia.
Zwrot normatywny "dowiedział się o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych" należy więc odnieść nie tyle do wiedzy spadkobiercy o wydaniu deklaratoryjnego orzeczenia o stwierdzeniu nabycia spadku, a do momentu, w którym dowiedział się on o nabyciu konkretnych rzeczy lub praw w związku ze śmiercią spadkodawcy. Dokonanie uprawdopodobnienia tego, że o określonych prawach majątkowych wchodzących w skład spadku strona dowiedziała się w określonym, późniejszym momencie, należy do strony.
|