Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Podatki  »  Procedura podatkowa  »   Fiskus może ukarać za utrudnianie kontroli podatkowej
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Fiskus może ukarać za utrudnianie kontroli podatkowej

Gazeta Podatkowa nr 4 (1670) z dnia 13.01.2020
Małgorzata Żujewska

Podatnik kontrolowany przez urząd skarbowy ma obowiązek udostępnić dokumentację rachunkową, sporządzić na własny koszt przekłady dokumentów obcojęzycznych, udzielić wyjaśnień itp. Za utrudnianie kontroli podatkowej grozi kara porządkowa do 2.800 zł. Podatnik naraża się także na odpowiedzialność karną skarbową i grzywnę do prawie 25.000.000 zł.

Obowiązki podatnika

Kontrole podatkowe podejmowane przez urzędy skarbowe polegają na weryfikacji prawidłowości i rzetelności wypełniania obowiązków podatkowych. Obecnie koncentrują się one na wykrywaniu karuzel podatkowych, fikcyjnych dostaw wewnątrzwspólnotowych, ukrywaniu nabyć wewnątrzwspólnotowych czy wyłudzeń zwrotów VAT.


Urząd skarbowy przeprowadza kontrole podatkowe z urzędu.


Kontrolujący - w zakresie wynikającym z upoważnienia do przeprowadzenia kontroli podatkowej - wybierają rodzaj czynności kontrolnych oraz sposób i termin ich przeprowadzenia. Podatnik ma obowiązek umożliwić ich wykonanie. Powinien zapewnić kontrolującym wstęp na grunt oraz do budynków, lokali i innych pomieszczeń (bez potrzeby uzyskiwania przez nich przepustek i przechodzenia rewizji osobistej przewidzianej w regulaminie wewnętrznym), udostępnić dokumentację księgową dotyczącą sprawdzanego rozliczenia, przedłożyć tłumaczenia na język polski dokumentów obcojęzycznych, okazać majątek podlegający kontroli i umożliwić jego oględziny, udzielać wyjaśnień itp.

Utrudnianie przeprowadzenia kontroli podatkowej może skończyć się dotkliwymi sankcjami.

Kara porządkowa

Formą dyscyplinowania kontrolowanych podatników jest przede wszystkim kara porządkowa.

Kara porządkowa może wynieść do 2.800 zł. Wolno ją nałożyć wyłącznie w przypadkach wskazanych w art. 262 Ordynacji podatkowej, np. za nieprzedłożenie na żądanie kontrolujących tłumaczenia obcojęzycznej dokumentacji. Karę porządkową otrzymuje podatnik. W przypadku gdy kontrolowanym jest osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, wymierza się ją ustawowemu reprezentantowi, członkowi organu uprawnionego do reprezentowania lub osobie upoważnionej do prowadzenia spraw danego podmiotu, np. prezesowi zarządu spółki z o.o. Kara porządkowa może być nałożona również na właściciela biura rachunkowego, któremu podatnik zlecił prowadzenie lub przechowanie ksiąg podatkowych i dowodów księgowych. Może on zostać ukarany za bezzasadną odmowę okazania lub nieprzedłożenie w wyznaczonym terminie ksiąg rachunkowych swojego klienta lub dokumentów będących podstawą dokonywania w nich zapisów.

Karę porządkową nakłada w formie postanowienia organ prowadzący kontrolę podatkową. Nie ma prawnie wyznaczonych kryteriów ustalania jej wysokości. Postuluje się jednak, aby kara porządkowa była wymierzana po uprzednim przeprowadzeniu postępowania mającego na celu nie tylko wyjaśnienie istnienia przesłanek uprawniających do jej zastosowania, ale także ustaleniu stopnia zawinienia oraz ewentualnych skutków uchylania się od nałożonego obowiązku.

Ukarany ma dwie możliwości obrony. Są to: zażalenie na postanowienie o nałożeniu kary porządkowej oraz wniosek o jej uchylenie. Zażalenie wnosi się w przypadku kwestionowania zasadności zastosowania kary porządkowej. Tryb ten można wykorzystać, gdy nie było podstawy prawnej do nałożenia sankcji, wezwania dokonano nieprawidłowo czy podatnik nie został uprzedzony o prawnych skutkach niezastosowania się do żądania kontrolujących. Wniosek o uchylenie kary porządkowej może natomiast złożyć osoba, która miała uzasadnione powody, aby nie stawić się na wezwanie lub nie wykonać innych obowiązków. Zażalenie albo wniosek należy złożyć w ciągu 7 dni od dnia doręczenia postanowienia o nałożeniu kary porządkowej. Zażalenie rozpatruje organ wyższego stopnia. Wniosek o uchylenie kary porządkowej rozstrzyga organ podatkowy, który ją nałożył. Na postanowienie o odmowie jej uchylenia przysługuje zażalenie. Wymagalna kara porządkowa, tj. wynikająca z ostatecznego postanowienia, może być dochodzona w trybie egzekucji administracyjnej.

Sankcje karne

Kara porządkowa to nie jedyna sankcja przewidziana za utrudnianie kontroli podatkowej.

Ten, kto osobie uprawnionej do przeprowadzenia kontroli podatkowej udaremnia lub utrudnia wykonywanie czynności służbowych, naraża się na odpowiedzialność karną skarbową. Przewiduje ją art. 83 Kodeksu karnego skarbowego. Za utrudnianie lub udaremnianie wykonania czynności służbowych uznaje się w szczególności nieokazanie na żądanie urzędników księgi lub innego dokumentu dotyczącego prowadzonej działalności gospodarczej. Tak samo traktowane jest ich niszczenie, uszkodzenie, czynienie bezużytecznym, ukrywanie, usuwanie. Księgą w tym kontekście jest księga rachunkowa, podatkowa księga przychodów i rozchodów, ewidencja, rejestr lub inne podobne urządzenia ewidencyjne, np. zapisy kasy fiskalnej.

Wymienione działania - w zależności od ich skali, skutków, motywów postępowania sprawcy - mogą być uznane za przestępstwo skarbowe albo wykroczenie skarbowe. Utrudnianie kontroli podatkowej zakwalifikowane jako przestępstwo skarbowe karane jest grzywną od 10 do 720 stawek dziennych. Za jego popełnienie w 2020 r. grozi więc grzywna od 866,60 zł do 24.958.080 zł. Karą za wykroczenie skarbowe jest grzywna wymierzana przez sąd w postępowaniu sądowym albo przez uprawnionego funkcjonariusza skarbowego w trybie mandatowym. Sąd może nałożyć grzywnę w granicach od 1/10 do dwudziestokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia. Pozwala to orzec ją w wysokości od 260 zł od 52.000 zł za wykroczenie skarbowe popełnione w 2020 r. Funkcjonariusze skarbowi mogą wystawiać mandaty na kwotę nieprzekraczającą podwójnej wysokości minimalnej płacy. Sprawcy wykroczeń skarbowych popełnionych w bieżącym roku mogą więc być ukarani w ten sposób grzywną do 5.200 zł. Postępowanie mandatowe jest wszczynane, gdy osoba sprawcy i okoliczności popełnienia wykroczenia skarbowego nie budzą wątpliwości, a nie zachodzi potrzeba nałożenia surowszej kary niż grzywna we wspomnianym wymiarze. Sprawca musi poza tym zgodzić się na przyjęcie mandatu karnego. Jeżeli odmówi, sprawa podlega rozpoznaniu na zasadach ogólnych, co w praktyce oznacza najczęściej skierowanie jej do sądu.

Przesłanki ukarania kontrolowanego
Karą porządkową Grzywną
- niestawienie się osobiście bez uzasadnionej przyczyny wbrew obowiązkowi i mimo prawidłowego wezwania
- bezzasadna odmowa lub niedokonanie w wyznaczonym terminie takiej czynności, jak: złożenie wyjaśnień, okazanie przedmiotu oględzin, przedłożenie tłumaczenia dokumentacji obcojęzycznej lub wzięcie udziału w innej czynności
- bezzasadna odmowa okazania lub nieprzedstawienie w wyznaczonym terminie dokumentów, których obowiązek posiadania wynika z przepisów prawa, ksiąg podatkowych lub dowodów księgowych (w tym nieprzekazanie ich wbrew wymogowi w formie JPK)
- opuszczenie bez zezwolenia organu miejsca przeprowadzenia czynności przed jej zakończeniem
- nieokazanie wbrew żądaniu księgi lub innego dokumentu dotyczącego prowadzonej działalności gospodarczej
- niszczenie, uszkodzenie, czynienie bezużytecznym, ukrywanie, usuwanie księgi lub innego dokumentu dotyczącego prowadzonej działalności gospodarczej

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900 ze zm.)

Ustawa z dnia 10.09.1999 r. - Kodeks karny skarbowy (Dz. U. z 2020 r. poz. 19)

Procedura podatkowa - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.