Jestem członkiem zarządu spółki z o.o. (prezesem). Spółka 2 lata temu udzieliła mi pożyczki na znaczną kwotę. Nie zapłaciłem od niej PCC. W spółce przeprowadzana jest kontrola podatkowa. Czy ujawnienie faktu udzielenia pożyczki przez spółkę w jej trakcie oznacza zastosowanie 20% stawki PCC dla tej umowy pożyczki?
Zasadą jest, że umowa pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku podlega PCC. Spełnione przy tym muszą być terytorialne kryteria opodatkowania wynikające z art. 1 ust. 4 ustawy o PCC (Dz. U. z 2017 r. poz. 1150 ze zm.). Wskazać należy, że sporne oceny budzi to, czy umowa pożyczki pieniężnej o charakterze okazjonalnym bez cech systematyczności udzielana przez podatnika VAT podlega PCC, tj. czy ma do niej zastosowanie wyłączenie od opodatkowania z art. 2 pkt 4 ustawy o PCC. Zagadnienie to zostało opisane w GP nr 62 z 2017 r., na str. 17. Jeżeli wyłączenie od opodatkowania PCC z art. 2 pkt 4 ustawy o PCC nie ma zastosowania, wówczas pożyczka podlega podatkowi (2% od kwoty lub wartości pożyczki). Pożyczkobiorca (tu: członek zarządu) powinien w terminie 14 dni od dnia zawarcia umowy pożyczki złożyć deklarację (PCC-3), obliczyć i wpłacić należny podatek. Przy tym uwzględnić należy także ewentualnie zwolnienia, które mogą mieć zastosowanie w danej sprawie (zob. art. 9 pkt 10 ustawy o PCC).
Podstawę do zastosowania sankcyjnej stawki w PCC stanowi art. 7 ust. 5 ustawy o PCC. Do pożyczki otrzymanej od spółki z o.o. zastosowanie może mieć jego pkt 1. Zgodnie z nim stawka podatku wynosi 20%, jeżeli przed organem podatkowym w toku czynności sprawdzających, kontroli podatkowej, postępowania podatkowego lub kontroli celno-skarbowej podatnik powołuje się na fakt zawarcia umowy pożyczki, depozytu nieprawidłowego lub ustanowienia użytkowania nieprawidłowego albo ich zmiany, a należny podatek od tych czynności nie został zapłacony.
Sankcyjna stawka podatku nie powinna zostać nałożona, jeżeli podatnik ureguluje podatek według 2% stawki przed podjęciem w stosunku do niego czynności przez organy podatkowe (por. wyrok NSA z dnia 7 grudnia 2017 r., sygn. akt II FSK 3277/15). Należy także zapłacić odsetki za zwłokę (art. 53 Ordynacji podatkowej - Dz. U. z 2018 r. poz. 800 ze zm.). Zdaniem Dyrektora IS w sprawie, która została ostatecznie rozpatrzona przez NSA, nie ma podstaw do zastosowania sankcyjnej 20% stawki podatkowej, gdy na umowę pożyczki w trakcie postępowania kontrolnego powoła się pożyczkodawca (tu: spółka), a nie pożyczkobiorca. Fakt ujawnienia przez organ podatkowy umowy pożyczki w takich okolicznościach stanowi podstawę do wydania decyzji określającej zobowiązanie według stawki podstawowej wynoszącej 2% (por. stan faktyczny w wyroku z dnia 24 kwietnia 2018 r., sygn. akt II FSK 1105/16).
|