Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Podatki  »  Podatek dochodowy  »   Organy podatkowe zmieniają zdanie w kwestii kwalifikowania do kosztów ...
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Organy podatkowe zmieniają zdanie w kwestii kwalifikowania do kosztów podatkowych kar umownych

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 26 (1033) z dnia 10.09.2019

Stosownie do art. 22 ust. 1 ustawy o PDOF i art. 15 ust. 1 ustawy o PDOP, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów (z wyjątkami). W oparciu o tę definicję, kwalifikacja danego wydatku do kosztu podatkowego powinna odbywać się z uwzględnieniem warunku, że pomiędzy przychodem a kosztem istnieje związek przyczynowo-skutkowy. Chodzi tu o związek tego typu, że poniesienie kosztu wpłynie lub może wpłynąć na powstanie lub zwiększenie przychodu albo na zabezpieczenie źródła przychodów.

Pomimo istnienia takiego związku ustawodawca wykluczył z kosztów podatkowych niektóre wydatki/koszty. Ich katalog zawarty jest w art. 23 ust. 1 ustawy o PDOF i art. 16 ust. 1 ustawy o PDOP. W katalogu tym znalazły się m.in. kary umowne i odszkodowania.

paragraf W myśl art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy o PDOF i art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o PDOP, za koszty uzyskania przychodu nie uważa się kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

Powołane przepisy zawierają zamknięty katalog kar umownych/odszkodowań, które z mocy ustawy nie mogą stanowić kosztów podatkowych.

Dotychczasowe stanowisko w kwestii kary umownej za nieterminowe wywiązanie się z umowy

W dotychczas prezentowanej linii interpretacyjnej organy podatkowe uznawały, że kary z tytułu nieterminowej realizacji umowy nie zostały objęte dyspozycją art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy o PDOF i art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o PDOP, a więc nie zostały wyłączone przez ustawodawcę z kosztów uzyskania przychodu na podstawie tych przepisów.

Nie jest to jednak równoznaczne z tym, że niejako automatycznie tego rodzaju wydatki można uznać za koszty podatkowe. Jak wskazaliśmy na początku, wydatki muszą mieć związek z uzyskaniem przychodu lub zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodu.

Organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych przyjmowały, że jeśli nieterminowe dostarczenie towaru/wykonanie usługi nie wynikało z nieracjonalnego czy niestarannego działania podatnika, to zapłacona za takie opóźnienia kara umowna stanowiła koszt uzyskania przychodów. Przykładowo, Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 12 października 2018 r., nr 0113-KDIPT2-1.4011.466.2018.1.BO rozpatrywał sprawę wnioskodawcy, który zapłacił karę umową za nieterminowe wykonanie zobowiązania niepieniężnego. Opóźnienie spowodowane było czynnikami niezależnymi od niego. Prace wykonane były należycie, ale termin realizacji umowy wydłużył się z powodu złych warunków pogodowych. W świetle zaistniałego stanu faktycznego organ podatkowy stwierdził, że wnioskodawca może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu karę umowną za niedotrzymanie terminu realizacji umowy. Uznał, iż w tym przypadku zapłacenie kary umownej nie było związane z nieprawidłowościami zawinionymi przez wnioskodawcę.

Pozytywnie dla wnioskodawcy odnośnie nieterminowej realizacji umowy odniósł się także m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacjach indywidualnych z 16 sierpnia 2016 r., nr IBPB-1-2/4510-618/16-1/BD oraz z 10 maja 2016 r., nr IBPB-1-2/4510-422/16/JW, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 10 listopada 2016 r., nr 3063-ILPB2.4510.92.2016.1.AO i Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 28 kwietnia 2016 r., nr IPPB3/4510-77/16-2/DP.

Nowe podejście do kar umownych za nieterminową realizację umowy

Dotychczasowe stanowisko organów podatkowych w rozpatrywanej kwestii uległo dość istotnym zmianom. Przykładem jest wydana przez Dyrektora KIS interpretacja indywidualna z 16 lipca 2019 r., nr 0111-KDIB1-3.4010.214.2019.1.MO, w której, na gruncie przepisów ustawy o CIT, organ podatkowy wyjaśnił, że art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o PDOP odnosi się do kategorii odszkodowań i kar umownych, nie precyzując, iż chodzi jedynie o odszkodowania i kary umowne będące następstwem niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez dłużnika na skutek niedochowania przez niego należytej staranności. Tym samym, w myśl zasady lege non distinguente nec nostrum est distinguere (gdy ustawa nie rozróżnia, nie do nas należy rozróżnianie), należy przyjąć, że wszelkie odszkodowania i kary umowne z wymienionych w tym przepisie tytułów nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, niezależnie od tego, czy są one skutkiem szkody powstałej w następstwie winy dłużnika, czy też szkody, na której powstanie dłużnik nie miał wpływu.

Poza tym pojęcie "wadliwości", w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o PDOP, odnosi się do każdego przypadku nienależytego wykonania obowiązków dłużnika wynikających ze stosunku obligacyjnego. Tym samym, opóźnienie w wykonaniu świadczenia, nawet niezawinione przez dłużnika, stanowi wadę wykonywanych robót/usług. Jeżeli zgodnie z przepisami prawa powszechnie obowiązującego lub postanowieniami umowy dłużnik odpowiada wobec wierzyciela w przypadku wystąpienia opóźnienia, niezależnie od dochowania przez niego należytej staranności, nie może kwoty zapłaconego odszkodowania czy kary umownej zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.

Takich argumentów użył też Dyrektor KIS w interpretacjach indywidualnych z 17 czerwca 2019 r., nr 0112-KDIL3-3.4011.174.2019.2.MC oraz z 15 maja 2019 r., nr 0111-KDIB1-1.4010.65.2019.1.ŚS.

wykrzyknik W świetle nowego stanowiska organów podatkowych, z kosztów uzyskania przychodów należy wyłączać wszelkie kary umowne (odszkodowania). Nie ma znaczenia, czy odpowiedzialność podmiotu, której wyrazem jest zapłata kary umownej, została oparta na zasadzie winy, czy na zasadzie ryzyka. W pojęciu "wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług" mieści się również opóźnienie w wykonaniu zobowiązania niepieniężnego, za które podmiot ponosi odpowiedzialność obwarowaną karą umowną.

Oznacza to, że kara umowna zapłacona z tytułu wadliwie wykonanej umowy, gdy wadliwość polega na opóźnieniu w realizacji świadczenia, nie powinna być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów, nawet wówczas, gdy zwłoka nie powstała z winy podmiotu.

Podatek dochodowy - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.