Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Podatki  »  VAT i akcyza  »   Roczna korekta podatku VAT odliczanego proporcjonalnie w 2021 r.
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Roczna korekta podatku VAT odliczanego proporcjonalnie w 2021 r.

Gazeta Podatkowa nr 8 (1883) z dnia 27.01.2022
Aleksandra Węgielska

Podatnicy prowadzący działalność mieszaną, czyli zwolnioną z VAT i opodatkowaną, którzy w 2021 r. odliczali podatek VAT proporcjonalnie, po zakończeniu roku mają obowiązek obliczenia rzeczywistej struktury obrotów dla 2021 r. Na podstawie tak obliczonej struktury podatnicy powinni dokonać korekty rozliczenia podatku naliczonego za cały 2021 r. Korekty rocznej muszą również dokonać podatnicy, którzy w 2021 r. wykonywali czynności opodatkowane i nieopodatkowane, a podatek naliczony odliczali przy zastosowaniu tzw. prewspółczynnika.

Odliczanie VAT w ciągu roku

Zgodnie z podstawową zasadą podatnicy mogą odliczać VAT od nabytych towarów i usług w takim zakresie, w jakim te towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. W związku z tym podatnik nie ma prawa do odliczenia VAT w przypadku, gdy nabyty towar lub usługę wykorzystuje do wykonywania czynności zwolnionych z VAT.

W praktyce występują sytuacje, kiedy podatnik nabywa towary (usługi), które służą zarówno działalności opodatkowanej VAT, jak i zwolnionej z VAT, czyli tzw. celom mieszanym. W takim przypadku podatnik może odliczyć VAT tylko od części przypadającej na działalność opodatkowaną VAT. Zdarza się, że podatnik nie jest w stanie wyodrębnić kwoty VAT naliczonego związanego z poszczególnymi rodzajami działalności. W takiej sytuacji podatnik odliczenia dokonuje proporcjonalnie, stosując przy tym "wstępny" wskaźnik proporcji. Zaś po zakończeniu danego roku podatnik po ustaleniu rzeczywistego wskaźnika proporcji dokona korekty albo na minus, albo na plus.

Proporcję tę ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do odliczenia VAT, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo. Określa się ją procentowo w stosunku rocznym na podstawie obrotu osiągniętego w roku poprzedzającym rok podatkowy, w odniesieniu do którego jest ustalana proporcja. Zaokrągla się ją w górę do najbliższej liczby całkowitej. Przy ustalaniu proporcji nie wlicza się kwoty VAT.

Ponadto do omawianego obrotu nie wlicza się obrotu uzyskanego z dostawy towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, oraz gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli są zaliczane do środków trwałych podatnika - używanych przez podatnika na potrzeby jego działalności.

Oprócz tego do obrotu tego nie wlicza się obrotu z tytułu transakcji dotyczących:

1) pomocniczych transakcji w zakresie nieruchomości i pomocniczych transakcji finansowych,

2) usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim transakcje te mają charakter pomocniczy.

W przypadku gdy podatnik w poprzednim roku podatkowym nie osiągnął ww. obrotu lub u którego obrót ten był niższy niż 30.000 zł, do obliczenia kwoty VAT podlegającej odliczeniu przyjmuje proporcję wyliczoną szacunkowo, według prognozy uzgodnionej z naczelnikiem urzędu skarbowego (w formie protokołu). Tak jest także wtedy, gdy podatnik uzna, że w odniesieniu do niego kwota obrotu byłaby niereprezentatywna.

Należy wskazać, że w sytuacji gdy ustalona proporcja:

  • przekroczyła 98% oraz kwota VAT naliczonego niepodlegająca odliczeniu, wynikająca z zastosowania tej proporcji, w skali roku, była mniejsza niż 500 zł - podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 100%,
  • nie przekroczyła 2% - podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 0%.

Roczna korekta VAT

Po zakończeniu roku podatnik ustala rzeczywisty wskaźnik proporcji, w oparciu o rzeczywiste obroty z danego roku. Sposób dokonania korekty VAT uzależniony jest od tego, jakiego rodzaju zakupów korekta dotyczy oraz wartości dokonanych zakupów.

W odniesieniu do towarów i usług niezaliczonych do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, wykorzystywanych w działalności gospodarczej, a także zaliczonych do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych o wartości początkowej nieprzekraczającej 15.000 zł - korekta roczna dokonywana jest jednorazowo (przykład 1).

Natomiast gdy wartość początkowa środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych przekracza 15.000 zł, okresy korekty wynoszą odpowiednio:

1) 5 lat - w przypadku środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, innych niż nieruchomości i prawo wieczystego użytkowania gruntów,

2) 10 lat - w odniesieniu do nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów

- licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania.

W przypadku tych korekt korekcie za każdy rok podlega odpowiednio 1/5 lub 1/10 kwoty VAT (przykład 2).

Roczną korektę wykazuje się w deklaracji VAT, składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku podatkowym, za który dokonywana jest korekta, zaś w przypadku zakończenia działalności gospodarczej - w deklaracji podatkowej za ostatni okres rozliczeniowy.

Zatem roczna korekta VAT za 2021 r. wykazywana jest w deklaracji VAT za styczeń 2022 r., a jeżeli podatnik rozlicza VAT kwartalnie - za pierwszy kwartał 2022 r.

Korekta VAT przy zastosowaniu prewspółczynnika

W praktyce zdarza się, że podatnicy VAT dokonują zakupu towarów i usług, które wykorzystują zarówno do celów wykonywanej działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż ta działalność. W takich przypadkach VAT odlicza się proporcjonalnie, stosując tzw. prewspółczynnik.

Jak wskazano w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż ta działalność, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 (użycia pojazdów do celów innych niż działalność) - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku VAT oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Sposób określenia proporcji najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć, jeżeli:

1) zapewnia dokonanie odliczenia VAT wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku VAT proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności czynności opodatkowane oraz

2) obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż ta działalność, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności nie jest możliwe.

Przy wyborze sposobu określenia proporcji można wykorzystać w szczególności następujące dane:

1) średnioroczną liczbę osób wykonujących wyłącznie prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie osób wykonujących prace w ramach działalności gospodarczej i poza tą działalnością,

2) średnioroczną liczbę godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą i poza tą działalnością,

3) roczny obrót z działalności gospodarczej w rocznym obrocie podatnika z działalności gospodarczej powiększonym o otrzymane przychody z innej działalności, w tym wartość dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, otrzymanych na sfinansowanie wykonywanej przez tego podatnika działalności innej niż gospodarcza,

4) średnioroczną powierzchnię wykorzystywaną do działalności gospodarczej w ogólnej średniorocznej powierzchni wykorzystywanej do działalności gospodarczej i poza tą działalnością.

W celu obliczenia kwoty VAT naliczonego w tym przypadku przyjmuje się dane za poprzedni rok podatkowy.

Po zakończeniu roku podatkowego, w którym podatnik odliczał VAT przy zastosowaniu prewspółczynnika, jest on obowiązany dokonać korekty VAT odliczonego przy nabyciu towarów i usług, z uwzględnieniem danych dla zakończonego roku podatkowego. Korekta roczna dokonywana jest przy odpowiednim zastosowaniu zasad wskazanych w art. 91 ust. 2-9 ustawy o VAT, czyli tak jak w przypadku odliczania proporcjonalnego przy działalności opodatkowanej i zwolnionej z VAT (przykład 3).

Dokonując tej korekty VAT, podatnik może przyjąć inny sposób określania proporcji niż został przyjęty dla danego roku podatkowego, jeżeli byłby bardziej reprezentatywny dla zakończonego roku.

Przykład 1

Podatnik w 2021 r. prowadził działalność mieszaną. W 2021 r. odliczał VAT, stosując proporcję wynoszącą 60%. W ciągu 2021 r. podatek naliczony wyniósł 50.000 zł, z czego podatnik odliczył 60%, czyli 30.000 zł. W styczniu 2022 r. w oparciu o dane za 2021 r. ponownie obliczył strukturę obrotów, która wyniosła 65%. W oparciu o ten wskaźnik podatnik dokonał rocznej korekty podatku VAT za 2021 r. W 2021 r. podatnik nie nabywał środków trwałych podlegających amortyzacji, zatem korekta VAT odliczonego za 2021 r. dokonywana jest jednorazowo: (50.000 zł × 65%) - (50.000 zł × 60%) = 32.500 zł - 30.000 zł = 2.500 zł.

W JPK_VAT za styczeń 2022 r. podatnik może zwiększyć podatek naliczony do odliczenia o kwotę 2.500 zł.


Przykład 2

Podatnik rozliczający VAT miesięcznie zakupił w październiku 2020 r. linię produkcyjną, której wartość netto wyniosła 200.000 zł, a VAT naliczony 46.000 zł. Podatnik miał prawo do odliczenia VAT od dokonanego zakupu. Udział sprzedaży opodatkowanej w sprzedaży ogółem w roku poprzedzającym zakup wynosił 80%, zatem podatnik w miesiącu zakupu maszyny odliczył VAT w wysokości 36.800 zł (46.000 zł × 80%).

Linia produkcyjna została oddana do użytkowania w marcu 2021 r. W związku z tym pierwsza korekta zostanie dokonana dopiero po zakończeniu 2021 r., a więc w JPK_VAT za styczeń 2022 r. i będzie dotyczyła 1/5 kwoty podatku naliczonego. Ponieważ w 2021 r. udział sprzedaży opodatkowanej w sprzedaży ogółem wyniósł 75%, za ten rok podatnik od zakupionej maszyny mógł odliczyć 34.500 zł (46.000 zł × 75%).

W rozliczeniu za styczeń 2022 r. podatnik musi skorygować in minus podatek naliczony odliczony od zakupu linii produkcyjnej o kwotę: (34.500 zł - 36.800 zł) : 5 = (-) 460 zł.

W analogiczny sposób powinna przebiegać korekta w kolejnych czterech latach podatkowych.


Przykład 3

W 2021 r. podatnik zakupił samochód ciężarowy (o ładowności powyżej 3,5 t) o wartości 200.000 zł, który wykorzystuje zarówno na potrzeby działalności gospodarczej opodatkowanej VAT, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza. Podatek VAT od tego zakupu wyniósł 46.000 zł. Do wyliczenia prewspółczynnika podatnik przyjął metodę opartą na kryterium udziału rocznego obrotu z transakcji opodatkowanych w całkowitym rocznym obrocie podatnika z działalności. Na podstawie danych za 2020 r. ustalił, iż:

- roczny obrót z działalności opodatkowanej VAT wyniósł 300.000 zł,
- przychody z działalności nieobjętej VAT wyniosły 100.000 zł,
- całkowity roczny obrót podatnika wyniósł 400.000 zł.

Proporcja przypadająca na działalność gospodarczą została wyliczona w następujący sposób:

   300.000 zł : (300.000 zł + 100.000 zł) × 100 = 75%.

Zatem z tytułu nabycia samochodu w 2020 r. podatnik mógł odliczyć VAT naliczony w wysokości 34.500 zł (46.000 zł × 75%).

W 2021 r. podatnik osiągnął obrót z działalności opodatkowanej VAT w kwocie 500.000 zł, a z działalności nieobjętej VAT przychód wyniósł 250.000 zł. Całkowity roczny obrót podatnika wyniósł 750.000 zł.

Proporcja przypadająca na działalność gospodarczą została wyliczona w następujący sposób: 500.000 zł : (500.000 zł + 250.000 zł) × 100 = po zaokrągleniu 67%.

Kwota podatku naliczonego do odliczenia od zakupu pojazdu wyniosła 30.820 zł (46.000 zł × 67%). W JPK_VAT za pierwszy okres rozliczeniowy 2022 r. podatnik musi zatem skorygować VAT naliczony, zmniejszając go o kwotę 736 zł [(30.820 zł - 34.500 zł) : 5].

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o VAT (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.)

VAT i akcyza - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.