Faktury dokumentujące sprzedaż zarejestrowaną w kasie fiskalnej a JPK

W prowadzonej działalności gospodarczej zarówno sprzedaż na rzecz osób prywatnych, jak i podmiotów gospodarczych ewidencjonujemy w kasie fiskalnej. Czy faktury wystawiane do paragonów dla firm powinniśmy osobno ujmować w ewidencji sprzedaży VAT? Jak należy postąpić w przypadku wystawiania faktur do sprzedaży paragonowej dla osób prywatnych: czy faktury te należy ujmować w ewidencji VAT a tym samym w JPK_VAT, czy też sprzedaż taką należy ująć zbiorczo na podstawie raportu fiskalnego okresowego?

Wynikający z ustawy o VAT obowiązek ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących dotyczy wyłącznie sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych (art. 111 ust. 1 ustawy o VAT).

Natomiast - co do zasady - sprzedaż dokonywana na rzecz osób prowadzących działalność gospodarczą, powinna być udokumentowana fakturą i zarejestrowana w ewidencji, która wymieniona jest w art. 109 ust. 3 ustawy o VAT.

Zgodnie z obowiązującym od 1 stycznia 2017 r. art. 109 ust. 3 ustawy o VAT, ewidencja VAT powinna zawierać dane niezbędne do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej oraz informacji podsumowującej, a w szczególności:

• dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania, wysokości kwoty podatku należnego, korekt podatku należnego, kwoty podatku naliczonego obniżającej kwotę podatku należnego, korekt podatku naliczonego, kwoty podatku podlegającej wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu,
   
• a także inne dane służące identyfikacji poszczególnych transakcji, w tym numer, za pomocą którego kontrahent jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej.

Zatem jak wynika z powyższego, sprzedaż dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej musi być rejestrowana w kasie fiskalnej. Natomiast sprzedaż dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą powinna być dokumentowana fakturą i rejestrowana w ewidencji wymienionej w odrębnym przepisie, czyli zasadniczo nie powinna być ewidencjonowana w kasie fiskalnej.

Wskazać jednak należy, że organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych przyznają, że przepisy dotyczące VAT nie zabraniają ewidencjonowania za pomocą kas rejestrujących sprzedaży na rzecz osób prowadzących działalność gospodarczą. Przy czym, jak podkreślają, od 1 stycznia 2017 r. czynni podatnicy VAT są zobowiązani w prowadzonej ewidencji VAT wpisywać odrębnie wszystkie faktury dokumentujące transakcje zawierane z podmiotami gospodarczymi (i w konsekwencji w JPK_VAT) wraz z podaniem ich numeru identyfikacyjnego nadanego dla potrzeb VAT lub podatku od wartości dodanej. Dotyczy to również faktur dokumentujących sprzedaż zaewidencjonowaną w kasie rejestrującej i potwierdzoną paragonem fiskalnym.

W takim przypadku - stosownie do wyjaśnienia Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu zawartego w interpretacji indywidualnej z dnia 21 grudnia 2016 r., nr 3063-ILPP2-2.4512.169.2016.1.Akr - aby uniknąć podwójnego opodatkowania należy pomniejszyć obrót wynikający z ewidencji kasy rejestrującej o obrót ze sprzedaży dokonanej na rzecz podmiotów prowadzących działalność gospodarczą wykazany w odrębnym rejestrze sprzedaży.

Wyjaśnień w powyższej kwestii udzielił również Minister Finansów, które zostały zamieszczone na stronie internetowej www.finanse.mf.gov.pl w zakładce "JPK dla mikroprzedsiębiorców". W tym zakresie czytamy: "(...) W przypadku faktur wystawionych do sprzedaży paragonowej dla podatników VAT należy wykazać fakturę w JPK_VAT. Jeżeli faktura jest wystawiona na podatnika VAT po zaksięgowaniu sprzedaży paragonowej, należy wyksięgować zafakturowaną wartość ze sprzedaży paragonowej i wykazać sprzedaż na podstawie faktury.

W przypadku wystawienia faktury po wysłaniu JPK_VAT za dany okres należy przesłać skorygowany plik z wykazaną fakturą. (...)"

Z kolei faktura dokumentująca sprzedaż na rzecz osoby prywatnej zaewidencjonowana w kasie fiskalnej nie powinna być zapisywana w rejestrze sprzedaży (a tym samym wykazywana w pliku JPK_VAT). W strukturze JPK_VAT paragony fiskalne należy uwzględniać zbiorczo na podstawie dowodu "Raport fiskalny okresowy".

Jak czytamy w ww. wyjaśnieniu Ministerstwa Finansów: "(...) Nie trzeba dokonywać zmian w zapisach ewidencji VAT, w sytuacji wystawienia faktury do sprzedaży paragonowej dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Taka sprzedaż może być udokumentowana wyłącznie paragonami i wpisana zbiorczo - wówczas w poszczególnych pozycjach obowiązkowych należy wpisać «sprzedaż paragonowa». Jeżeli więc faktura została wystawiona na rzecz konsumenta, wówczas takiej nie trzeba wykazywać odrębnie w JPK_VAT. (...)"