Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Podatki  »  Podatek dochodowy  »   Obniżenie stawek amortyzacyjnych a maksymalny okres amortyzacji
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Obniżenie stawek amortyzacyjnych a maksymalny okres amortyzacji

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 15 (950) z dnia 20.05.2017

W 2016 r. kierownik naszej jednostki podjął decyzję o obniżeniu stawek amortyzacyjnych stosowanych przy amortyzacji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych do 1% (podatkowo i bilansowo). W 2017 r. stawki te pozostają bez zmian. Jak postąpić w przypadku, gdy maksymalny okres amortyzacji środków trwałych upłynie, a wartość danego składnika majątku nie będzie umorzona?

Zarówno ustawy o podatku dochodowym, jak i ustawa o rachunkowości nie określają maksymalnego okresu amortyzacji środków trwałych. Pojęcie to występuje jedynie w ustawie o rachunkowości w odniesieniu do wartości firmy zaliczanej do wartości niematerialnej i prawnej. Można również uznać, że maksymalny okres amortyzacji dotyczy podatkowej amortyzacji wartości niematerialnej i prawnej w postaci własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej.

Regulacje wynikające z przepisów o podatku dochodowym (PIT i CIT)

Co do zasady, odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych dokonuje się przy zastosowaniu stawek amortyzacyjnych określonych w Wykazie stawek amortyzacyjnych (por. art. 16i ust. 1 ustawy o PDOP oraz odpowiednio art. 22i ust. 1 ustawy o PDOF). Stawki wynikające z Wykazu mogą m.in. podlegać obniżeniu (w określonych przypadkach również podwyższeniu). Wielkość obniżenia stawki jest dowolna i wynika wyłącznie z decyzji podatnika. Zmiany stawki dokonuje się począwszy od miesiąca, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji albo od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego.

Również w przypadku indywidualnego ustalenia stawek amortyzacyjnych przepisy ustaw o podatku dochodowym zastrzegają jedynie, że okres amortyzacji "nie może być krótszy niż" określony w przepisach, nie podając przy tym żadnego okresu maksymalnego (por. art. 16j ust. 1 ustawy o PDOP oraz odpowiednio art. 22j ust. 1 ustawy o PDOF).

Podobnie jest w przypadku wartości niematerialnych i prawnych (dalej: wnip), dla których minimalne okresy amortyzacji wyznaczono w art. 16m ustawy o PDOP (oraz odpowiednio art. 22m ustawy o PDOF).

Jedynie w odniesieniu do amortyzacji własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej wskazano wprost, iż dokonuje się jej przy zastosowaniu rocznej stawki amortyzacyjnej w wysokości 2,5%. Ponieważ w przypadku wnip ustawy podatkowe nie przewidują obniżenia ani podwyższenia stawki amortyzacyjnej, można przyjąć, że w takim przypadku dopuszczalna jest jedynie stawka w wysokości 2,5% w stosunku rocznym. Zatem maksymalny okres amortyzacji takiej wnip wynosi 40 lat. Będzie tak jednak pod warunkiem, że w trakcie prowadzenia działalności jednostka nie będzie korzystała z prawa do zawieszenia działalności gospodarczej, która to czynność wydłuża okres amortyzacji.


Podsumowując:

Przepisy ustaw o podatku dochodowym nie wprowadzają ograniczeń co do maksymalnego okresu amortyzacji zarówno środków trwałych, jak i wnip (poza ww. wyjątkiem dotyczącym wnip). Celem zapisów ustawowych jest wprowadzenie ograniczeń co do minimalnego okresu amortyzacji. Z fiskalnego punktu widzenia wydłużenie amortyzacji poprzez zmniejszenie bieżących odpisów amortyzacyjnych zaliczanych do kosztów uzyskania przychodów skutkuje bowiem zwiększeniem podstawy opodatkowania, a tym samym wzrostem wielkości płaconego podatku dochodowego.


Z tych właśnie względów organy podatkowe w pełni akceptują decyzje podatników przyjmujących do stosowania stawki amortyzacyjne na poziomie niższym od stawek maksymalnych określonych przez przepisy ustaw podatkowych. Co więcej, w praktyce za dopuszczalne uznawane są zmniejszenia stawek nawet do poziomu 0% (por. m.in. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 6 grudnia 2016 r., nr 2461-IBPB-1-1.4510.323.2016.1.AT).

Zasady bilansowe

Nieco inaczej jest dla celów bilansowych. Wprawdzie ustawa o rachunkowości nie określa stawek amortyzacyjnych, pozostawiając tę kwestię kierownikowi jednostki - jako element polityki rachunkowości, ale wprowadza zasady dotyczące ustalania okresu i stawki amortyzacji.

Jak wynika z art. 32 tej ustawy, odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środka trwałego dokonuje się drogą systematycznego, planowego rozłożenia jego wartości początkowej na ustalony okres amortyzacji.

Przy ustalaniu okresu amortyzacji i rocznej stawki amortyzacyjnej uwzględnia się okres ekonomicznej użyteczności środka trwałego, na określenie którego wpływają w szczególności:

1) liczba zmian, na których pracuje środek trwały,

2) tempo postępu techniczno-ekonomicznego,

3) wydajność środka trwałego mierzona liczbą godzin jego pracy lub liczbą wytworzonych produktów albo innym właściwym miernikiem,

4) prawne lub inne ograniczenia czasu używania środka trwałego,

5) przewidywana przy likwidacji cena sprzedaży netto istotnej pozostałości środka trwałego.

wykrzyknik Okres lub stawkę i metodę amortyzacji środka trwałego ustala się na dzień jego przyjęcia do używania. Poprawność stosowanych okresów i stawek amortyzacji środków trwałych powinna być przez jednostkę okresowo weryfikowana, powodując odpowiednią korektę dokonywanych w następnych latach obrotowych odpisów amortyzacyjnych.

Powyższe oznacza, że dla celów bilansowych, co do zasady, nie istnieje możliwość całkowicie dowolnego ustalenia stawki amortyzacyjnej. Stawka amortyzacyjna podlega bowiem okresowej weryfikacji, której celem jest takie jej "dopasowanie", aby zapewniała ona zamortyzowanie środka trwałego w okresie jego ekonomicznej użyteczności. Zgodnie z powyższym, wśród użytkowanych środków trwałych, dla celów bilansowych, nie powinny funkcjonować środki trwałe całkowicie zamortyzowane. Jeżeli takie środki trwałe nadają się wciąż do wykorzystania, oznacza to, że stawka amortyzacyjna nie była odpowiednio ustalona (była zawyżona).

Należy zauważyć, że tak rygorystyczne podejście do ustalania bilansowych stawek amortyzacyjnych nie jest jednak w praktyce zbyt powszechnie stosowane. W większości jednostek występują bowiem środki trwałe, nadal użytkowane, które są w 100% zamortyzowane, czyli środki trwałe o zerowej wartości bilansowej. Jedną z przyczyn takiego stanu rzeczy jest częste przyjmowanie, w ramach uproszczeń, dla celów bilansowych, stawek amortyzacyjnych wynikających z przepisów podatkowych.

Przykład nieprecyzyjnie ustalonej stawki amortyzacyjnej stanowi również sytuacja, gdy na moment całkowitego ekonomicznego zużycia środka trwałego nie jest on w pełni zamortyzowany. Oczywiście w praktyce mogą wystąpić zdarzenia, których nie sposób przewidzieć, ustalając stawkę amortyzacyjną, a które w istotny sposób wpływają na ekonomiczną użyteczność środka trwałego. Będą to przykładowo zdarzenia losowe (wypadki komunikacyjne, uszkodzenie będące następstwem zjawisk atmosferycznych, włamania powiązane z dewastacją) czy trudne do przewidzenia awarie, niekwalifikujące się do remontów.

W takim przypadku zastosowanie znajdzie art. 32 ust. 4 ustawy o rachunkowości. Zgodnie z tym przepisem, w przypadku m.in. przeznaczenia środka trwałego do likwidacji, wycofania z używania lub innych przyczyn powodujących trwałą utratę wartości środka trwałego, dokonuje się - w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych - odpowiedniego odpisu aktualizującego jego wartość.

Zatem w przypadku pytającej jednostki, jeżeli przyjęta dla celów bilansowych, podatkowa stawka amortyzacyjna na poziomie 1%, nie została ustalona na podstawie okresu ekonomicznej użyteczności środka trwałego, to w naszej ocenie, należy uznać takie uproszczenie za zbyt daleko idące.

W uzupełnieniu dodajmy, że ustawa o rachunkowości przewiduje maksymalny okres amortyzacji jedynie w przypadku amortyzacji wartości niematerialnej i prawnej w postaci wartości firmy, dla której to nie można wiarygodnie oszacować okresu ekonomicznej użyteczności. W takim przypadku okres amortyzacji nie może być dłuższy niż 5 lat (por. art. 44b ust. 10 ustawy o rachunkowości).

Jeżeli w pytającej jednostce amortyzowano by taką wnip stawką amortyzacyjną równą 1% (abstrahując od zasadności podjęcia takiej decyzji), na zakończenie 5 roku jej amortyzacji należałoby odnieść jej niezamortyzowaną wartość początkową jednorazowo w koszty.

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Podatek dochodowy - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.