Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Podatki  »  Podatek dochodowy  »   Skutki podatkowe płatności gotówkowych powyżej 15.000 zł
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Skutki podatkowe płatności gotówkowych powyżej 15.000 zł

Przegląd Podatku Dochodowego nr 8 (440) z dnia 20.04.2017
1. Zwrot gotówki przez sprzedawcę i ponowna zapłata z rachunku - odpowiedź resortu finansów na pytanie Wydawnictwa GOFIN

W myśl art. 22p updof i art. 15d updop, obowiązujących od 1 stycznia 2017 r., podatnicy nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca jednorazowej wartości transakcji przekraczającej równowartość 15.000 zł określonej w art. 22 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1829 ze zm.) została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego. W przypadku natomiast zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wartości takiej transakcji podatnicy zobowiązani są zmniejszyć koszty uzyskania przychodów albo w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów - zwiększyć przychody, w miesiącu, w którym została dokonana płatność bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

Jak wynika z art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, od 1 stycznia 2017 r. dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy:

  • stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
     
  • jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15.000 zł.

Oznacza to, że przedsiębiorca, który reguluje gotówką swoje zobowiązania związane z wykonywaniem działalności gospodarczej wobec innych przedsiębiorców, w przypadku gdy jednorazowa wartość takiej transakcji przekracza 15.000 zł, nie ma prawa zaliczyć jej wartości do kosztów podatkowych w tej części, w jakiej płatność za nią została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego. Jeżeli natomiast już obciążył nią koszty, wówczas o tę część zobowiązany jest je pomniejszyć (zwiększyć przychody).

Stosowanie tych przepisów budzi wątpliwości, w przypadku kiedy nabywca najpierw ureguluje zobowiązanie (wpłaci zaliczkę) w całości lub w części gotówką, a w późniejszym czasie sprzedawca zwróci nabywcy płatność gotówkową, a nabywca ponownie ureguluje zobowiązanie przelewem. Świadczą o tym odmienne stanowiska zajęte w tej kwestii przez organy podatkowe, czego przykładem jest interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 25 stycznia 2017 r., nr 1462-IPPB3.4510.974.2016.2 oraz Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 17 stycznia 2017 r., nr 0461-ITPB1.4511.864.2016.2.DR. Wydawnictwo nasze zwróciło się do Ministerstwa Finansów z prośbą o wyjaśnienie, czy w tej sytuacji będzie można uznać, że płatność została dokonana za pośrednictwem rachunku płatniczego i w związku z tym nabywca będzie mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatek uregulowany w ten sposób? Czy jeśli zwrot i ponowna zapłata nastąpią już po wyłączeniu wydatku z kosztów uzyskania przychodów, to nabywca będzie miał prawo ponownie zwiększyć koszty uzyskania przychodów?

Resort finansów w piśmie otrzymanym przez nas 29 marca 2017 r. potwierdził, że w sytuacji, w której przedsiębiorca finalnie dokonuje płatności całej kwoty transakcji za pomocą rachunku płatniczego, nie zachodzi przesłanka do wyłączenia takiej płatności z kosztów uzyskania przychodów na podstawie powołanych przepisów ustaw o podatku dochodowym. W efekcie w przypadku zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów (zwiększenia przychodów) z powodu dokonania płatności gotówką, podatnik ma prawo do ponownego zwiększenia kosztów uzyskania przychodów (zmniejszenia przychodów), jeśli otrzyma zwrot gotówki od kontrahenta i ponownie ureguluje zobowiązanie, ale tym razem za pośrednictwem rachunku płatniczego.

W piśmie tym resort finansów wyjaśnił: "Transakcje, związane z wykonywaniem działalności gospodarczej, których równowartość przekracza 15 tys. zł, dokonywane między przedsiębiorcami, muszą być realizowane za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy. W odniesieniu do kwestii związanej z wpłatą zaliczki należy uznać, że wartość zaliczki jest zaliczana na poczet płatności. W związku z tym, w przypadku wypełnienia wszystkich przesłanek wynikających z art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, norma art. 22 znajdzie zastosowanie także wobec wpłaty zaliczki.

Niezależnie od powyższego należy zwrócić uwagę na swobodę zawierania umów. Zgodnie z Kodeksem cywilnym strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Zatem w sytuacji, w której przedsiębiorca finalnie dokonuje płatności całej kwoty transakcji za pomocą rachunku płatniczego - w ocenie Ministerstwa Finansów - nie zachodzi przesłanka do wyłączenia takiej płatności z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 15d ustawy o podatku CIT (art. 22p ustawy o PIT)".


2. Faktura dokumentująca dostawy towarów dokonane w ramach złożonego zamówienia

Z niektórymi dostawcami towarów spółka ma podpisane umowy na czas nieokreślony, bez wskazania kwotowej wartości tych umów. Każda dostawa towarów jest dokumentowana fakturą na kwotę od kilku do kilkunastu tysięcy. Czy każdą fakturę należy traktować jako jednorazową transakcję?

Jeśli fakturą objęte są towary dostarczone w wyniku złożenia jednego zamówienia, to odpowiedź jest twierdząca, ponieważ jako jednorazową transakcję należy traktować jednostkowe zamówienie towarów u danego dostawcy.

Podatnik, który reguluje swoje zobowiązania wobec kontrahentów, dokonując zapłaty w gotówce, w przypadku gdy jednorazowa wartość takiej transakcji przekracza 15.000 zł, nie ma prawa zaliczyć jej wartości do kosztów podatkowych w tej części, w jakiej płatność za nią została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego. Jeżeli natomiast już obciążył nią koszty, wówczas o tę część zobowiązany jest je pomniejszyć. Tak wynika z art. 22p updof i art. 15d updop.

W ustawie o swobodzie działalności gospodarczej i ustawach o podatku dochodowym nie ma definicji pojęcia jednorazowa transakcja. Kwestia znaczenia tego pojęcia była przedmiotem interpelacji poselskiej nr 9279. W odpowiedzi na nią resort finansów (pismo z 8 lutego 2017 r., nr DD6.054.5.2017) stwierdził, że przez transakcję należy rozumieć taką czynność prawną (umowę) zawieraną w związku z prowadzoną przez strony działalnością gospodarczą, w wykonaniu której dokonywana jest co najmniej jedna płatność. O przyporządkowaniu płatności do poszczególnych umów (transakcji) decyduje ich cel gospodarczy i zgodny zamiar stron, a nie treść dokumentów księgowych.

W opisanym przypadku mamy do czynienia z umową o współpracy, która nie określa ostatecznej wartości towarów, które dany dostawca dostarczy podatnikowi prowadzącemu działalność gospodarczą. Umowa o współpracy należy do tzw. umów nienazwanych, a więc jej treść może zostać ustalona w zależności od potrzeb, z uwzględnieniem przepisów Kodeksu cywilnego. Odnosząc się do tego rodzaju umów zawieranych przez przedsiębiorców, przedstawiciel Ministerstwa Finansów w powołanej odpowiedzi na interpelację poselską wskazał, że: "(...) w obrocie gospodarczym występują różnego rodzaju umowy, określane częstokroć mianem umów ramowych, które określają warunki udzielania i realizacji zamówień, w tym również ich termin, lecz nie kreują zobowiązania do spełnienia świadczeń o określonej wartości (nie określają minimalnych obrotów). W przypadku takich umów jednorazowa wartość transakcji odnosiłaby się do wartości poszczególnych zamówień".

Resort finansów zaznaczył też, że w przypadku objęcia jedną fakturą świadczeń spełnionych w wykonaniu kilku umów (np. sprzedaży, dostawy) decydująca jest wola stron, której potwierdzenie stanowią umowy zawarte na poszczególne dostawy. W opinii resortu wartość kilku wycenionych odrębnie pozycji na jednej fakturze składa się na jednorazową wartość transakcji w rozumieniu art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej jedynie wtedy, gdy stanowią one przedmiot jednej umowy (transakcji). Ministerstwo Finansów podkreśliło, że inaczej należy rozpatrywać przypadek ujęcia w jednej fakturze towarów dostarczanych etapami w ramach umowy dostawy, o której mowa w art. 605 K.c. Jeżeli umowa taka określa harmonogram realizacji dostawy, wówczas jednorazową wartość transakcji stanowi suma wierzytelności z tytułu dostawy, a nie należności z tytułu realizacji poszczególnych etapów.


3. Jednorazowa wartość transakcji przy umowie najmu zawartej na czas określony

Spółka prowadzi działalność w wynajętym lokalu. Wynajmujący jest przedsiębiorcą. Umowa jest zawarta na 5 lat. W umowie ustalony jest stały miesięczny czynsz (6.150 zł brutto). Czy spółka może zaliczać do kosztów uzyskania przychodów opłacany za dany miesiąc czynsz, jeśli płatność zostanie dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego?

W tym przypadku jednorazową wartość transakcji należy obliczyć jako sumę ustalonych w jej ramach opłat. Tak określona wartość przekroczy 15.000 zł, wobec tego spółka nie będzie mogła zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów poszczególnych rat czynszu, jeśli płatność zostanie dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

Jednorazowa wartość transakcji to ogólna wartość wierzytelności lub zobowiązań określonych w umowie. Podzielenie transakcji na kilka płatności (o wartości mniejszej niż 15.000 zł) nie zwalnia z obowiązku dokonania zapłaty za pośrednictwem rachunku płatniczego. Jeśli jednorazowa wartość transakcji przekracza równowartość 15.000 zł, to cała transakcja powinna zostać dokonana za pośrednictwem tego rachunku.

Z odpowiedzi na interpelację poselską nr 9279 powołaną w pkt 1.2 niniejszego opracowania wynika, że jednorazowa wartość transakcji oznacza ogólną wartość wierzytelności lub zobowiązań, określoną w umowie zawartej między przedsiębiorcami. W odpowiedzi tej wyjaśnione zostało pojęcie jednorazowej wartości transakcji na przykładzie powszechnie występujących w praktyce życia gospodarczego stosunkach prawnych łączących przedsiębiorców. Odnosząc się do umowy leasingu stwierdzono: "W przypadku (...) umowy leasingu - obejmującej zobowiązanie korzystającego do zapłaty finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenia pieniężnego, równego co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego (art. 7091 Kodeksu cywilnego) - wynagrodzenie finansującego jest płatne co do zasady okresowo, zgodnie z harmonogramem określonym w umowie, jednakże poszczególne płatności składają się na całkowite zobowiązanie korzystającego, które może przekraczać kwotę stanowiącą równowartość 15.000 zł. Dla oceny przestrzegania obowiązku, o którym mowa w art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, decydująca powinna być zatem w przypadku umowy leasingu suma wierzytelności przysługujących finansującemu".

Ze względu na podobieństwo umowy leasingu z umową najmu, w której strony określiły miesięczne opłaty i z góry przewidziany okres jej obowiązywania, uzasadnione jest przy takiej umowie obliczanie wartości transakcji na podobnych zasadach. Oznacza to, że kierując się powołanym wyjaśnieniem w odniesieniu do umowy najmu zawartej na czas określony z miesięcznym czynszem, jednorazową wartość transakcji należy obliczyć jako sumę ustalonych w jej ramach opłat. W przypadku umowy, której dotyczy pytanie, jednorazowa wartość transakcji wynosi 369.000 zł (6.150 zł x 60 m-cy).


4. Wpłata gotówki na rachunek płatniczy sprzedawcy

Czy zasadne jest stwierdzenie, że wpłata gotówki dokonana przez polskiego przedsiębiorcę na rachunek płatniczy przedsiębiorcy zagranicznego będzie spełnieniem warunku, o którym mowa w art. 22 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej?

W naszej ocenie, takie stwierdzenie nie jest słuszne.

Przepis art. 22 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy:

1) stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz

2) jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15.000 zł.

Ponieważ ustawa o swobodzie działalności gospodarczej odrębnie definiuje pojęcie przedsiębiorcy oraz przedsiębiorcy zagranicznego, nasze Wydawnictwo wystąpiło do Ministerstwa Finansów o rozstrzygnięcie, czy obowiązek dokonywania korekty kosztów, o którym mowa w art. 22p updof i art. 15d updop, w związku z nieuregulowaniem za pośrednictwem rachunku płatniczego transakcji o wartości powyżej 15.000 zł, dotyczy transakcji, w których jedną ze stron jest przedsiębiorca zagraniczny.

W piśmie otrzymanym przez nas 10 lutego 2017 r. resort finansów stwierdził, że pomimo odrębnych definicji przedsiębiorcy i przedsiębiorcy zagranicznego nie można przyjąć, że w odniesieniu do transakcji, której jedną ze stron jest przedsiębiorca zagraniczny, nie stosuje się postanowień art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Należy więc przyjąć, że limit 15.000 zł obowiązuje w transakcjach zawieranych przez krajowych przedsiębiorców zarówno z krajowymi, jak i zagranicznymi podmiotami gospodarczymi.

Zatem obowiązek dokonywania lub przyjmowania płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą musi następować za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, gdy wartość transakcji przekracza 15.000 zł, również w przypadku gdy jedną ze stron jest podmiot zagraniczny.

Powołany przepis ustawy o swobodzie działalności gospodarczej dotyczy dwóch stron transakcji. Z kolei art. 22p updof i art. 15d updop dotyczą wyłącznie strony dokonującej płatności (zapłaty), czyli nabywcy (resort finansów potwierdził to w odpowiedzi na pytanie naszego Wydawnictwa, którą otrzymaliśmy 7 marca 2017 r.; informowaliśmy o tym w Przeglądzie Podatku Dochodowego nr 7 z 2017 r., w artykule pt. "Ograniczenia w ujmowaniu w kosztach płatności gotówkowych dotyczą nabywcy - odpowiedź resortu finansów na pytanie Wydawnictwa GOFIN").

W art. 22 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej zawarto wymóg, by m.in. dokonywanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następowało za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, o ile drugą stroną transakcji jest inny przedsiębiorca oraz jednorazowa wartość transakcji przekracza 15.000 zł. Natomiast wpłata gotówki na rachunek płatniczy przedsiębiorcy nie jest realizacją tego obowiązku.


5. Umowa ramowa na dostawę towarów

Prowadzę sklep spożywczy. Jeden stały dostawca dostarcza codziennie do sklepu pieczywo, a inny nabiał. Na każdą dostawę składam zamówienie, określając rodzaj i ilość towaru. Nie podpisywałem z wymienionymi dostawcami pisemnej umowy, a jedynie ustnie umówiliśmy się na dostawę i odbiór towarów. Jak w tym przypadku ustalić jednorazową wartość transakcji?

W tym przypadku jednorazowa wartość transakcji odnosi się do wartości poszczególnych zamówień.

Kwesta ustalania limitu 15.000 zł przy dostawach towarów, gdy z umowy ramowej o współpracy nie wynika wartość obrotów między kontrahentami, a dostawy realizowane są na podstawie konkretnych zamówień, była wyjaśniona w odpowiedzi udzielonej na interpelację poselską nr 9279 powołaną w pkt 1.2 niniejszego opracowania. W odpowiedzi tej resort finansów zaznaczył, że w obrocie gospodarczym występują różnego rodzaju umowy nazywane umowami ramowymi, które wskazują warunki udzielania i realizacji zamówień, w tym również ich termin, lecz nie kreują zobowiązania do spełnienia świadczeń o określonej wartości, czyli nie ustalają minimalnych obrotów. Uznał przy tym, że w przypadku takich umów jednorazowa wartość transakcji odnosi się do wartości poszczególnych zamówień.

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Podatek dochodowy - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.