Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Podatki  »  Procedura podatkowa  »   Długi podatkowe przedsiębiorców (nie) do umorzenia
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Długi podatkowe przedsiębiorców (nie) do umorzenia

Gazeta Podatkowa nr 103 (1560) z dnia 24.12.2018
Małgorzata Żujewska

Urząd skarbowy może umorzyć zaległości podatkowe. Ulga przyznawana jest na wniosek podatnika w sytuacjach uzasadnionych jego ważnym interesem lub interesem publicznym. Przedsiębiorcom znajdującym się w trudnym położeniu finansowym nie jest jednak łatwo uzyskać takie wsparcie.

Warunki pomocy

Urząd skarbowy może, na wniosek podatnika, umorzyć zaległości podatkowe w całości lub w części. Przewiduje to art. 67a § 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej.


Umorzenie zaległości podatkowej powoduje umorzenie odsetek za zwłokę w całości lub w takiej części, w jakiej została umorzona zaległość podatkowa.


Wniosek o umorzenie nieuregulowanego w terminie podatku można złożyć w trakcie postępowania egzekucyjnego. Egzekucja nie zostanie jednak z tego powodu wstrzymana. Dopiero umorzenie dochodzonej zaległości podatkowej - w formie decyzji urzędu skarbowego - kończy postępowanie egzekucyjne.

Umorzenie zaległości podatkowej uzależnione jest od istnienia ważnego interesu podatnika lub interesu publicznego. Firmy i osoby prowadzące działalność gospodarczą muszą spełnić dodatkowe wymogi. W ich przypadku brane są pod uwagę również regulacje dotyczące pomocy publicznej. Przedsiębiorcy mogą otrzymać ulgę: niebędącą pomocą publiczną, stanowiącą pomoc de minimis lub stanowiącą pomoc publiczną na cele wskazane w art. 67b § 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej, np. na zatrudnienie, restrukturyzację czy ochronę środowiska. Podatnik musi określić we wniosku, o którą z tych ulg się ubiega, a ponadto dołączyć wymagane w związku z tym dokumenty (na ogół chodzi o pomoc de minimis).

Wyjątkowa ulga

Przedsiębiorcom trudno jest przekonać urząd skarbowy o zasadności umorzenia zaległości podatkowych.

Ulga ta z samego założenia ma wyjątkowy charakter. Umorzenie niezapłaconych podatków stanowi bowiem odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania i oznacza rezygnację z pewnej części wpływów budżetowych. Przyjmuje się, że taka ulga przysługuje podatnikom, którzy stali się niewypłacalni z powodu losowych i niezawinionych przez nich okoliczności. Sądy administracyjne podkreślają jednak, że powinna być uwzględniana także normalna sytuacja ekonomiczna podatnika, wysokość uzyskiwanych przez niego dochodów oraz ponoszone wydatki.

Wobec przedsiębiorców stosuje się wyższe standardy. Okazuje się, że nie mogą liczyć na umorzenie zaległości podatkowych, gdy dotyka ich spadek rentowności czy zmiana koniunktury na rynku. Mała dochodowość i duże koszty to normalne - a nie nadzwyczajne - warunki prowadzenia firmy. Każdy wykonujący działalność gospodarczą musi brać pod uwagę ryzyko wahań popytu i podaży, opóźnienia w zapłacie za zrealizowane usługi, straty materiałowe itp. Przedsiębiorca powinien samodzielnie uwzględnić zmiany na rynku. Konsekwencji nietrafionych decyzji i utraty zysków nie wolno rekompensować umorzeniem zaległości podatkowych (por. wyrok NSA z dnia 7 lutego 2018 r., sygn. akt II FSK 204/16). Okolicznością przemawiającą za odstąpieniem od zasady powszechności opodatkowania nie jest konieczność spłaty kredytów i pożyczek w okresie uzyskiwania mniejszych dochodów. Przedsiębiorca dobrowolnie bowiem podejmuje decyzję o zaciągnięciu takich zobowiązań (por. wyrok NSA z dnia 28 czerwca 2018 r., sygn. akt II FSK 8/18). Umorzenia zaległości podatkowych nie uzyska się również z powodu nierzetelności kontrahenta oraz konieczności zmiany lub rozwiązania umowy. Wpisane jest to bowiem w ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej (por. wyrok NSA z dnia 27 października 2017 r., sygn. akt II FSK 2620/15). Nawet całkowitej nierentowności nie uznaje się za przesłankę umorzenia zaległości podatkowych. Przedsiębiorca musi przewidywać brak pozytywnych wyników ekonomicznych (por. wyrok NSA z dnia 5 października 2017 r., sygn. akt II GSK 13/16).

Uznaniowa decyzja

Na niekorzyść przedsiębiorców działa nie tylko ugruntowana praktyka, ale i uznaniowy charakter decyzji umorzeniowych.

Urząd skarbowy, stwierdzając istnienie ważnego interesu podatnika lub interesu publicznego, może zastosować ulgę albo odmówić jej udzielenia. Wyboru może dokonać z uwzględnieniem różnych kryteriów: sytuacji ekonomicznej, dotychczasowej postawy podatnika w zakresie wywiązywania się ze zobowiązań podatkowych, okoliczności powstania zaległości podatkowej, zakresu wnioskowanej ulgi itp.

Sądy administracyjne coraz częściej jednak mówią o konieczności wyznaczania granic, w obrębie których organ podatkowy powinien podejmować decyzję, jeżeli stwierdzi istnienie przesłanki ważnego interesu podatnika lub interesu publicznego. Uznaniowość nie może oznaczać pełnej swobody i oderwania od okoliczności sprawy. Sąd, kontrolując decyzję dotyczącą umorzenia zaległości podatkowej, nie może oceniać kryteriów przyjętych przez organ podatkowy i zobowiązać go do wydania takiego a nie innego rozstrzygnięcia. Nie wolno mu jednak przystać na przypadki korzystania przez urzędników z przyznanych im kompetencji w sposób dowolny, nieracjonalny lub sprzeczny z podstawowymi regułami konstytucyjnymi (wyrok NSA z dnia 2 marca 2016 r., sygn. akt II FSK 2474/15). Wybór rozstrzygnięcia w granicach uznaniowości nie może być dokonany z rażącym naruszeniem zasady sprawiedliwości, wskutek uwzględnienia kryteriów oczywiście nieistotnych lub nielogicznych czy na podstawie fałszywych przesłanek. Nieracjonalne jest takie podejście, gdy od organu podatkowego wymaga się wyczerpującego ustalenia stanu faktycznego, a jednocześnie pozostawia się mu pełną swobodę w wyborze konsekwencji prawnych tego stanu faktycznego (por. wyrok NSA z dnia 25 kwietnia 2018 r., sygn. akt II FSK 2567/17).

Planowane zmiany w zakresie umarzania zobowiązań podatkowych

Projekt nowej Ordynacji podatkowej (druk urzędowy nr UD 409) przewiduje zmiany w zakresie umarzania zobowiązań podatkowych.

Nowością o rewolucyjnym znaczeniu ma być możliwość umarzania podatków. Obecnie dozwolone jest umorzenie tylko zaległości podatkowych. Podatnicy mogą więc ubiegać się o udzielenie tej ulgi dopiero po terminie płatności podatku (z czym wiążą się obciążenia odsetkowe i ewentualna odpowiedzialność karna skarbowa). Nowe regulacje będą zezwalać na wniesienie wniosku bez konieczności czekania na upływ terminu płatności. Podatnik będzie mógł złożyć jednocześnie deklarację lub zeznanie podatkowe oraz podanie o umorzenie wykazanego w nim podatku. Jeżeli zrobi to wystarczająco wcześnie, wniosek zostanie rozpatrzony jeszcze przed terminem płatności.

Autorzy projektu zdecydowali się ustawowo określić konieczne elementy wniosku o udzielenie ulgi w spłacie zobowiązania podatkowego. Są to: wskazanie podatku, którego dotyczy wniosek, sprecyzowanie rodzaju i zakresu ulgi, podanie okoliczności uprawdopodobniających wystąpienie interesu publicznego lub ważnego interesu wnioskodawcy. Przedsiębiorcy będą musieli ponadto wskazać, czy ulga stanowi pomoc publiczną, a także określić rodzaj i przeznaczenie wnioskowanej pomocy publicznej. Wprowadzono przy tym obowiązek dołączenia do wniosku odpowiednich zaświadczeń, oświadczeń oraz formularzy, o których mowa w przepisach dotyczących pomocy publicznej. Ustawowo określone wymogi formalne mają podatnikom ułatwić składanie wniosków, a organom podatkowym ich rozpatrywanie.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r. poz. 800 ze zm.)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Procedura podatkowa - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.