Nabyłem udział w spółce jawnej. Umowa jest zatytułowana jako umowa sprzedaży. Podpisy pod umową poświadczył notariusz. Czy muszę zapłacić PCC od takiej umowy? Czy mogę uniknąć PCC, powołując się na fakt, że umowa zbycia ogółu praw i obowiązków wspólników to umowa nienazwana i jako taka nie podlega PCC?
Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają tylko czynności wymienione w art. 1 ustawy o PCC (Dz. U. z 2017 r. poz. 1150 ze zm.), w tym w szczególności umowa sprzedaży rzeczy i praw majątkowych. Przy tym o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu PCC, decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Istotne są rzeczywiste prawa i obowiązki stron danej umowy pozwalające na ich ocenę pod względem prawnym.
Warunki przeniesienia ogółu praw i obowiązków wspólnika handlowej spółki osobowej, w tym m.in. jawnej, reguluje art. 10 K.s.h. (Dz. U. z 2019 r. poz. 505). Przepisy K.s.h. nie określają rodzaju umowy, w oparciu o którą powinno dojść do przeniesienia członkostwa w spółce jawnej. W związku z tym w komentarzach do K.s.h. prezentowany jest m.in. pogląd, że to strony decydują o wyborze czynności prawnej, na mocy której następuje zbycie tego ogółu. Może być to umowa uregulowana przepisami K.c. np. umowa sprzedaży, zamiany czy darowizny albo inna umowa nienazwana. Według innego stanowiska to nie strony decydują o tym, jaką umowę zawrą, lecz jest to odrębna umowa uregulowana w art. 10 K.s.h., która nie jest umową sprzedaży czy darowizny.
Organy podatkowe w ostatnim czasie podzielają pogląd, że gdy do zbycia ogółu praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej dochodzi na podstawie umowy odnoszącej się tylko do regulacji art. 10 K.s.h., wówczas nie trzeba płacić PCC (por. interpretację indywidualną Dyrektora KIS z dnia 7 maja 2019 r., nr 0111-KDIB4.4014.67.2019.1.BB).
Jeżeli jednak strony zawarły umowę sprzedaży i określiły obowiązki stron jako sprzedawcy i kupującego, to próba odwoływania się do drugiego z przytoczonych wcześniej poglądów, tj. kwalifikowanie umowy jako zawartej zgodnie z art. 10 K.s.h., nie odniesie skutku przed organami podatkowymi. Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 29 maja 2019 r., nr 0111-KDIB2-2.4014.64.2019.1.SK, uznał, że gdy do nabycia ogółu praw i obowiązków wspólnika spółki jawnej doszło na podstawie umowy sprzedaży, to umowa ta jako mieszcząca się w zamkniętym katalogu czynności podlegających PCC stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu tym podatkiem.
Umowa sprzedaży ogółu praw i obowiązków wspólnika podlega PCC według stawki 1% wartości rynkowej nabytego udziału spółkowego (zob. art. 6 ust. 2-4 ustawy o PCC).
W sytuacji gdy umowa sprzedaży została zawarta z zachowaniem formy pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi, to kupujący musi sam złożyć deklarację PCC-3, obliczyć i wpłacić należy podatek. Jest na to 14 dni od dnia dokonania czynności cywilnoprawnej.
Druk deklaracji PPC-3 dostępny jest w Programie DRUKI Gofin.
|