Nabycie używanego środka trwałego a zastosowanie indywidualnej stawki amortyzacyjnej

Zakupiliśmy używaną maszynę specjalistyczną. Nie została ona ulepszona. Czy istnieje możliwość zastosowania do jej amortyzacji indywidualnie ustalonej stawki amortyzacyjnej? Jeżeli tak, to w jaki sposób można ją określić?

Na podstawie art. 16j ustawy o PDOP (odpowiednio art. 22j ustawy o PDOF), podatnicy mogą indywidualnie ustalić stawki amortyzacyjne dla używanych lub ulepszonych środków trwałych, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji danego podatnika, z tym że okres amortyzacji dla środków trwałych zaliczonych do grupy 3-6 i 8 KŚT nie może być krótszy niż:

a) 24 miesiące - gdy ich wartość początkowa nie przekracza 25.000 zł,

b) 36 miesięcy - gdy ich wartość początkowa jest wyższa od 25.000 zł i nie przekracza 50.000 zł,

c) 60 miesięcy - w pozostałych przypadkach.

Wymienione środki trwałe uznaje się za:

1) używane, jeżeli podatnik udowodni, że przed ich nabyciem były wykorzystywane przez podmiot inny niż podatnik co najmniej przez okres 6 miesięcy, lub

2) ulepszone, jeżeli przed wprowadzeniem do ewidencji wydatki poniesione przez podatnika na ich ulepszenie stanowiły co najmniej 20% wartości początkowej.

Dodajmy, że zgodnie z art. 16g ust. 13 ustawy o PDOP (odpowiednio art. 22g ust. 17 ustawy o PDOF), środki trwałe uważa się za ulepszone, gdy suma wydatków poniesionych na ich przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację w danym roku podatkowym przekracza 10.000 zł i wydatki te powodują wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środków trwałych do używania, mierzonej w szczególności okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i kosztami ich eksploatacji. Jeżeli środki trwałe uległy ulepszeniu w wyniku przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji, wartość początkową tych środków powiększa się o sumę wydatków na ich ulepszenie, w tym także o wydatki na nabycie części składowych lub peryferyjnych, których jednostkowa cena nabycia przekracza 10.000 zł.

Zatem prawo do indywidualnego ustalenia stawki amortyzacyjnej wystąpi jedynie w przypadku, gdy nabyty składnik majątku spełnia definicję środka trwałego (a więc jest m.in. kompletny i zdatny do użytku), po raz pierwszy jest wprowadzony do ewidencji podatnika i może być uznany za używany bądź przed wprowadzeniem do ewidencji zostanie ulepszony w co najmniej 20% wartości początkowej.

W przypadku opisanym w pytaniu mamy do czynienia z nabyciem urządzenia używanego. Jak już wskazano, aby można było dla niego ustalić indywidualnie stawkę amortyzacyjną, wcześniejsze używanie takiego składnika majątku musiało trwać przez okres co najmniej 6 miesięcy. Należy mieć na uwadze, że w przypadku środków trwałych wprowadzonych do ewidencji od 1 stycznia 2021 r., 6 miesięczny okres używania środka trwałego musi dotyczyć podmiotu innego niż podatnik. Nie jest zatem dopuszczalne uznanie za używane np. środków trwałych wykupionych z leasingu.

Jak wynika z przywołanych przepisów, indywidualnie ustalona stawka amortyzacyjna określana jest w zależności od wartości początkowych środka trwałego. Przy wartościach nieprzekraczających 25.000 zł stawka nie może być wyższa od 50%, w przedziale wartości przekraczających 25.000 zł do 50.000 zł - 33,33%, zaś w przypadku, gdy wartość początkowa środka trwałego przekracza 50.000 zł - stawka amortyzacyjna może wynosić maksymalnie 20%.

Należy zauważyć, że w niektórych przypadkach, tj. środków trwałych o wartości początkowej przekraczającej 50.000 zł, bardziej korzystną może okazać się stawka amortyzacyjna wynikająca z Wykazu stawek amortyzacyjnych. Będzie tak w sytuacji, gdy określona w Wykazie stawka dla takich środków trwałych wyniesie więcej niż 20%.