Facebook
Rozlicz prawidłowo swój PIT za 2023 rok
Wyjaśnienia, wskazówki i porady do sporządzania zeznań podatkowych

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Prawo pracy  »  Umowy i płace  »   Kiedy nie trzeba uzasadniać wypowiedzenia umowy o pracę?
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Kiedy nie trzeba uzasadniać wypowiedzenia umowy o pracę?

Gazeta Podatkowa nr 71 (1321) z dnia 5.09.2016
Agata Barczewska

Wypowiedzenie umowy o pracę jest podstawowym trybem rozwiązania stosunku pracy. Dla swojej ważności nie potrzebuje wystąpienia szczególnie ważnej przyczyny zwolnienia. Oświadczenie każdej ze stron o wypowiedzeniu (jak też o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia) powinno nastąpić na piśmie. Na pracodawcy ciąży również obowiązek wskazania przyczyny wypowiedzenia, jednak nie dotyczy on wszystkich bez wyjątku umów o pracę.

Umowa bezterminowa z silniejszą pozycją

Prawo pracy przewiduje obowiązek uzasadnienia wypowiedzenia umowy o pracę przez wskazanie jego przyczyny. Ogranicza jednak ten wymóg do umowy na czas nieokreślony, co jest następstwem szczególnej pozycji, jaką cieszy się bezterminowa umowa o pracę. Jest to umowa o najmocniejszych gwarancjach zatrudnienia, pracodawca, co do zasady, nie powinien więc wypowiadać jej bez uzasadnionego powodu. Natomiast pracownik generalnie nie ma obowiązku podania przyczyny rozwiązania przez niego stosunku pracy za wypowiedzeniem, poza jednym wyjątkiem, o którym dalej.

Należy wspomnieć, że obowiązek podania przyczyny rozwiązania stosunku pracy występuje także w przypadku, gdy umowa rozwiązywana jest w trybie natychmiastowym. W sytuacji gdy pracodawca stosuje art. 52 K.p. (zwolnienie dyscyplinarne) lub art. 53 K.p. (zwolnienie z powodu długotrwałej choroby pracownika), musi wskazać przyczynę rozwiązania umowy. Analogiczny obowiązek ciąży na pracowniku, który rozwiązuje umowę bez zachowania okresu wypowiedzenia, z uwagi na naruszenie przez pracodawcę art. 55 K.p., w tym z uwagi na naruszenie podstawowych obowiązków wobec pracownika.

Jak widać, poza zakresem obowiązku uzasadniania wypowiedzenia pozostaje wypowiedzenie umowy na okres próbny i na czas określony. Wobec zmian w zakresie terminowych umów o pracę, w tym zrównania okresów wypowiedzenia umowy na czas określony i umowy na czas nieokreślony, mogło się jednak pojawić pytanie, czy podobne ujednolicenie nie nastąpiło w zakresie obowiązku uzasadniania wypowiedzenia umowy.


Pracownik nie ma obowiązku uzasadnienia wypowiedzenia umowy, z wyjątkiem wypowiedzenia z powodu mobbingu.

Dłuższe wypowiedzenia nadal bez uzasadnienia

W stanie prawnym przed 22 lutego 2016 r. umowa na czas określony mogła być wypowiedziana za dwutygodniowym okresem wypowiedzenia. Długość wypowiedzenia była stała, tj. nie zależała od stażu zakładowego ani od tego, na jaki okres zawarto umowę. Nawet wieloletnie umowy na czas określony mogły być stosunkowo szybko rozwiązane, bo już po upływie dwóch tygodni wypowiedzenia. Odpowiednio do tej wyraźnie słabszej pozycji umowy na czas określony (w porównaniu do umowy na czas nieokreślony) uregulowana była kwestia wskazywania przyczyny wypowiedzenia umowy na czas określony. Pracodawca nie miał obowiązku jej uzasadniania, nawet gdy wypowiadał wieloletnią umowę terminową.

Zrównanie okresu wypowiedzenia umowy na czas określony i umowy na czas nieokreślony wzmocniło pozycję tej pierwszej umowy, nie wpłynęło jednak na wymóg uzasadnienia wypowiedzenia. Pracodawca nadal nie ma takiego obowiązku w przypadku, gdy wypowiada umowę na czas określony. W tej kwestii nic się nie zmieniło w porównaniu do stanu prawnego obowiązującego do 21 lutego 2016 r.

Odwołanie tylko z powodu formalnych uchybień

Brak obowiązku uzasadnienia umowy na czas określony ma bezpośredni wpływ na zakres ewentualnego zaskarżenia tego wypowiedzenia przez pracownika. W razie złożenia odwołania do sądu pracy pracownik nie może podnosić zarzutu niesłuszności czy niezasadności wypowiedzenia. Zarzuty takiego rodzaju mogą być kierowane tylko w odniesieniu do wypowiedzenia umowy na czas nieokreślony. Natomiast w razie odwołania od wypowiedzenia umowy terminowej sąd pracy będzie jedynie sprawdzał, czy pracodawca zachował wymogi formalne odnośnie wypowiedzenia umowy tego rodzaju. Sąd skontroluje m.in. czy pracodawca:

  • zachował formę pisemną oraz wymagany okres wypowiedzenia,
     
  • w treści wypowiedzenia zawarł pouczenie o prawie odwołania do sądu pracy.

Ponadto sąd zbada, czy pracownik nie należał do grupy pracowników szczególnie chronionych przed zwolnieniem lub czy nie zachodziły inne okoliczności niepozwalające na dokonanie wypowiedzenia. Nie będzie jednak podlegało kontroli sądu to, czy wskazano uzasadnienie wypowiedzenia, gdyż w tym przypadku pracodawca nie ma obowiązku podawania przyczyny swojej decyzji. Ocenie nie podlega też, czy samo wypowiedzenie było uzasadnione (słuszne).

W przypadku odwołania od wypowiedzenia umowy na czas określony pracownik nie może więc oprzeć linii zaskarżenia na zarzucie braku wskazania przyczyny wypowiedzenia przez pracodawcę i niesłuszności tego wypowiedzenia. Może tylko kwestionować popełnione przez pracodawcę uchybienia natury formalnej.

Zmiana warunków bez uzasadnienia

Podstawową zasadą dotyczącą wypowiedzenia zmieniającego jest to, że stosuje się do niego odpowiednio przepisy dotyczące wypowiedzenia całej umowy o pracę (art. 42 § 1 K.p.). Pracodawcę, który zamierza jednostronnie zmienić warunki pracy pracownika, wiążą więc przepisy wymagające m.in. uzasadnienia wypowiedzenia umowy zawartej na czas nieokreślony. Jeżeli tak, to wypowiedzenie zmieniające warunki umowy na czas określony nie wymaga uzasadnienia. Należy nadmienić, że zamiar wypowiedzenia tego rodzaju umowy (definitywnego lub zmieniającego) nie musi, tak samo jak w stanie prawnym przed 22 lutego 2016 r., być konsultowany z zakładową organizacją związkową (art. 38 K.p.). Wyjątkiem będzie sytuacja, gdy pracodawca zamierza rozwiązać umowę za wypowiedzeniem (lub zmienić jej warunki w tym trybie) z pracownikiem objętym szczególną ochroną zatrudnienia, którego zwolnienie może nastąpić tylko za zgodą odpowiedniego organu. W takim przypadku rodzaj umowy nie zwalnia z wymogu dokonania odpowiednich uzgodnień.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Umowy i płace - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.