Zaliczki należne u przedsiębiorcy pracującego na etacie

W PIT-36 za 2019 r. rozliczam dochody z działalności gospodarczej, którą prowadzę samodzielnie. Czy wykazywane w zeznaniu zaliczki należne powinny być ustalone z uwzględnieniem stosownej kwoty zmniejszającej, jeżeli w roku podatkowym byłem jednocześnie zatrudniony na etacie, a płatnik również stosował kwotę zmniejszającą przy obliczaniu zaliczki od dochodów z pracy? Czy zaliczka należna to kwota po odliczeniach?

Zaliczki należne wykazywane w zeznaniu powinny odpowiadać zaliczkom obliczanym w trakcie roku podatkowego, przy zastosowaniu obowiązującej skali podatkowej, kwoty zmniejszającej podatek oraz przysługujących odliczeń od dochodu i podatku.

W trakcie roku podatkowego od dochodu uzyskanego ze stosunku pracy oraz z działalności gospodarczej należy opłacać zaliczki na podatek. Przy czym gdy dochody z działalności są opodatkowane według skali podatkowej, łączenie tego rodzaju aktywności z pracą na etacie wpływa na sposób obliczania zaliczek przez płatnika.

Obowiązek obliczenia i pobrania zaliczki na podatek od dochodów ze stosunku pracy spoczywa na pracodawcy pełniącym funkcję płatnika. Jak wynika z art. 32 ust. 3 updof, płatnik pomniejsza zaliczkę o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, o której mowa w art. 27 ust. 1b pkt 1 updof, jeżeli pracownik przed pierwszą wypłatą wynagrodzenia w roku podatkowym złoży oświadczenie na formularzu PIT-2. W świadczeniu tym informuje pracodawcę, że m.in. nie osiąga dochodów z działalności gospodarczej, od których jest obowiązany opłacać zaliczki obliczone według skali podatkowej na podstawie art. 44 ust. 3 updof.

Oświadczenie raz złożone pozostaje ważne również w latach następnych, o ile zmianie nie uległ stan faktyczny wynikający z oświadczenia złożonego w latach poprzednich. Jeżeli pracownik złożył PIT-2, a następnie poinformuje płatnika o zmianie stanu faktycznego z niego wynikającego (np. w związku z osiąganiem dochodów z działalności gospodarczej opodatkowanych według skali podatkowej), to wówczas płatnik zaprzestaje stosowania kwoty zmniejszającej. Tak wynika z art. 32 ust. 4 updof.

Jeżeli podatnik zatrudniony na etacie podejmie działalność gospodarczą, to fakt osiągania dochodów ze stosunku pracy nie wpływa na sposób obliczania przez niego zaliczek na podatek od dochodów z prowadzonej działalności gospodarczej. Sposób ich obliczania wynika z art. 44 ust. 3 updof.

Uwzględniając regulacje wynikające z powołanego przepisu, należy stwierdzić, że podatnik miał obowiązek wpłacać zaliczki na podatek dochodowy, poczynając od miesiąca, w którym dochody z tej działalności przekroczyły kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 updof oraz najniższej stawki podatkowej określonej w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1 updof.

Wysokość zaliczek powinna być ustalana w następujący sposób:

• pierwsza zaliczka - jako podatek obliczony od dochodu według zasad określonych w art. 26, 27 i 27b updof,
   
• zaliczka za dalsze miesiące - w kwocie różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku a sumą zaliczek za miesiące poprzedzające.

Dodajmy, że o wysokości stawki podatku i możliwości zastosowania kwoty zmniejszającej podatek przy obliczaniu zaliczek decyduje wysokość uzyskanego dochodu. I tak, jeżeli dochody podatnika z działalności gospodarczej nie przekroczą kwoty 85.528 zł, to ma on prawo przy obliczaniu zaliczki na podatek dochodowy stosować najniższą stawkę podatku i kwotę zmniejszającą podatek w pełnej wysokości, określonej w art. 27 ust. 1b updof. Natomiast jeżeli jego dochody przekroczą kwotę 85.528 zł, wówczas zaliczka powinna być obliczana według wyższej stawki i bez stosowania kwoty zmniejszającej podatek.

Pewne utrudnienie przy obliczaniu zaliczek w 2019 r. było spowodowane wejściem w życie ustawy z dnia 30 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustawy (Dz. U. poz. 1835). Na mocy postanowień tej ustawy zmianie uległa m.in. stawka podatku określona w pierwszym przedziale skali podatkowej oraz kwota zmniejszająca podatek, w następstwie czego w okresie od 1 października do 31 grudnia 2019 r. przy obliczaniu zaliczek z działalności gospodarczej miały zastosowanie nowe parametry.

W rezultacie, mając na uwadze omówione regulacje w zakresie obliczania zaliczek na podatek od dochodów z działalności gospodarczej w 2019 r. obowiązujące przed i po nowelizacji, należy stwierdzić, że jeżeli u podatnika dochód stanowiący podstawę obliczenia zaliczki na podatek:

1) nie przekraczał kwoty 85.528 zł, to zaliczki powinien on był liczyć następująco:

• (dochód x 18% - 556,02 zł) - suma zaliczek za miesiące poprzedzające ? w okresie do 30 września 2019 r.,
   
• (dochód x 17,75% - 548,30 zł) - suma zaliczek za miesiące poprzedzające ? w okresie od 1 października do 31 grudnia 2019 r.,

2) przekraczał 85.528 zł, zaliczki należało liczyć według wzoru:

• (15.395,04 zł + 32% nadwyżki ponad 85.528 zł) - suma zaliczek za miesiące poprzedzające ? w okresie do 30 września 2019 r.,
   
• (15.181,22 zł + 32% nadwyżki ponad 85.528 zł) - suma zaliczek za miesiące poprzedzające ? w okresie od 1 października do 31 grudnia 2019 r.

Skoro przy obliczaniu zaliczek na podatek z działalności gospodarczej ma zastosowanie art. 26 i 27b updof, to należy uznać, że zaliczkę należną stanowi kwota podlegająca wpłacie do urzędu skarbowego, tj. zaliczka obliczona z uwzględnieniem przysługujących podatnikowi odliczeń od dochodu i podatku (np. z tytułu opłaconych składek na własne ubezpieczenia społeczne oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne).