Podatkowe rozliczenie sprzedaży akcji zakupionych przez spółkę jawną

Spółka jawna zakupiła na giełdzie akcje, które na koniec roku zamierza sprzedać. Jak rozliczyć dochód (stratę) z tego tytułu: łącznie z dochodami z działalności gospodarczej, czy też odrębnie w zeznaniu PIT-38?

O tym, do jakiego źródła przychodów na gruncie pdof należy zakwalifikować przychody z odpłatnego zbycia akcji decyduje przedmiot działalności prowadzonej przez spółkę jawną. Jeśli jest nim profesjonalny obrót akcjami, to profity z tego tytułu należą do źródła, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza i powinny być rozliczone w rocznym zeznaniu podatkowym składanym na formularzu PIT-36 lub PIT-36L. Jeżeli natomiast zakup i sprzedaż akcji to transakcje bez związku z działalnością spółki, wówczas każdy ze wspólników powinien rozliczyć dochód (stratę) ze sprzedaży akcji w zeznaniu rocznym składanym na formularzu PIT-38.

Spółka jawna posiada zdolność do czynności prawnych - może we własnym imieniu nabywać prawa i zaciągać zobowiązania. Z tego powodu w obrocie gospodarczym to spółka jawna jest nabywcą lub sprzedawcą rzeczy albo praw (w tym przypadku akcji).

Jednak spółka jawna nie jest podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych. Podatnikami są wspólnicy tej spółki i to oni rozliczają się z fiskusem z dochodów (przychodów) osiągniętych przez tę spółkę.

Przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) oraz łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali podatkowej (art. 8 ustawy o pdof - Dz. U. z 2019 r. poz. 1387 ze zm.). Przedstawiona reguła stosowana jest również do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów podatkowych, strat i ulg podatkowych.

Pozarolnicza działalność gospodarcza oraz kapitały pieniężne i prawa majątkowe to dwa niezależne od siebie źródła przychodów.

Wskaźniki przydatne w rozliczeniach PIT za 2019 r. dostępne są w serwisie www.wskazniki.gofin.pl.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy o pdof za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji), udziałów w spółdzielni oraz papierów wartościowych. Jednocześnie, jak wynika z treści art. 30b ust. 1 ustawy o pdof, od dochodów uzyskanych m.in. ze sprzedaży udziałów lub akcji, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu. Przepisu tego nie stosuje się jednak, jeżeli odpłatne zbycie udziałów (akcji), udziałów w spółdzielni, papierów wartościowych i pochodnych instrumentów finansowych oraz realizacja praw z nich wynikających następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej (art. 30b ust. 4 ustawy o pdof).

Jeżeli zatem profity (lub ewentualnie straty) płynące z nabywania i sprzedaży akcji lub udziałów przez spółkę osobową mieszczą się w ramach działalności gospodarczej, to źródłem przychodów będzie ta działalność, a zatem rozliczenie roczne wspólników następować będzie na formularzach PIT-36 lub PIT-36L (w zależności od dokonanego wyboru formy opodatkowania).

Natomiast gdy zakup akcji był tylko sposobem alokacji nadwyżki środków finansowych wypracowanych przez spółkę, to do ich sprzedaży będzie miał zastosowanie art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy o pdof. Dochód z odpłatnego zbycia akcji, stosownie do ust. 5 powołanego art. 30b ustawy o pdof, nie łączy się z dochodami opodatkowanymi według skali podatkowej, ani z dochodami z działalności gospodarczej opodatkowanymi liniowo, a zatem rozliczenie roczne wspólników powinno nastąpić na odrębnym formularzu PIT-38.

Niezależnie od źródła przychodów przy rozliczaniu uzyskanego dochodu (poniesionej straty) zastosowanie znajdzie art. 8 ustawy o pdof, co oznacza, że przychody i koszty podatkowe określone zostaną proporcjonalnie do prawa każdego ze wspólników do udziału w zysku spółki jawnej.