Wykazanie w zeznaniu podatkowym zwrotu utraconego zarobku (dochodu) otrzymanego przez świadka

W 2019 r. zostałem przesłuchany w sądzie w charakterze świadka. Prowadzę jednoosobowo działalność gospodarczą (skala podatkowa), więc wystąpiłem do sądu z żądaniem zwrotu utraconego dziennego zarobku. Sąd w 2019 r. wypłacił mi tę należność i wystawił z tego tytułu PIT-11. Czy tego rodzaju świadczenie podlega opodatkowaniu i powinno być wykazane w zeznaniu PIT-36 za 2019 r.?

TAK. Otrzymane przez Czytelnika świadczenie, którego dotyczy pytanie, podlega opodatkowaniu i jako przychód z innych źródeł należy je rozliczyć w zeznaniu PIT-36 za 2019 r.

Osoba wezwana w charakterze świadka ma obowiązek stawić się zgodnie z wezwaniem i złożyć zeznania. Z tym że przepisy Kodeksu postępowania karnego (Dz. U. z 2020 r. poz. 30 ze zm.) oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 785 ze zm.) przewidują możliwość uzyskania przez osobę wezwaną zwrotu zarobku lub dochodu utraconego wskutek stawiennictwa na wezwanie.

Z uregulowań dotyczących tego zagadnienia wynika, że wynagrodzenie za utracony zarobek lub dochód za każdy dzień udziału w czynnościach sądowych przyznaje się świadkowi w wysokości jego przeciętnego dziennego zarobku lub dochodu. W przypadku świadka pozostającego w stosunku pracy, przeciętny dzienny utracony zarobek oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu należnego pracownikowi ekwiwalentu pieniężnego za urlop. Przy czym wysokość utraconego zarobku (dochodu) świadek ma obowiązek należycie wykazać. Zwrot utraconego zarobku następuje w wysokości wykazanej przez świadka, ale do wysokości ustawowego limitu. Górną granicę tej należności podlegającej zwrotowi stanowi równowartość 4,6% kwoty bazowej dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, której wysokość, ustaloną według odrębnych zasad, określa ustawa budżetowa. Jednocześnie zwrot utraconego zarobku lub dochodu nie następuje z urzędu, ale jest przyznawany na wniosek świadka, który powinien zostać złożony ustnie do protokołu rozprawy albo na piśmie w terminie 3 dni od dnia zakończenia czynności z udziałem osoby uprawnionej do tej należności.

Ujednolicone przepisy prawne dostępne są w serwisie www.przepisy.gofin.pl.

Dla celów rozliczeń podatku dochodowego należności za utracony zarobek lub dochód, otrzymane przez świadka z powodu stawiennictwa na wezwanie sądu należy kwalifikować do przychodów z innych źródeł podlegających opodatkowaniu. Co istotne, do tego rodzaju świadczenia nie ma zastosowania zwolnienie od podatku dochodowego określone w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o pdof (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387 ze zm.). Takie stanowisko wyrażają organy podatkowe. W interpretacji indywidualnej z dnia 13 stycznia 2016 r., nr ILPB2/4511-1-1104/15-2/WS, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu wskazał, że ustawodawca, w przepisach Kodeksu postępowania karnego oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, nie posługuje się pojęciem "odszkodowania", lecz pojęciem "zarobku lub dochodu". Tym samym wywiódł z tego wniosek, iż nie można uznać, że należności z tytułu utraconego zarobku lub dochodu są odszkodowaniem, bowiem brak jest podstaw prawnych do innego traktowania przedmiotowego świadczenia niż wskazany w tych przepisach. Stwierdził również, że otrzymanie omawianego zwrotu zarobku (dochodu) odpowiada, co do zasady, należnościom np. z pracy, jakie podatnik otrzymałby od swojego pracodawcy, gdyby nie został wezwany do stawiennictwa w charakterze świadka. Z kolei należności otrzymane od pracodawcy, co do zasady, podlegają opodatkowaniu.

W efekcie organ podatkowy uznał, że świadczenie wypłacane świadkowi tytułem zwrotu zarobku lub dochodu utraconego z powodu stawiennictwa na wezwanie sądu lub organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla przychodów z innych źródeł.