Korzystanie z odliczenia wydatków na leki

Generalnie odliczenia z tytułu ulgi rehabilitacyjnej dokonuje się w zeznaniu podatkowym. W jej ramach podlegają odliczeniu poniesione w roku podatkowym wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych. Wydatki te odlicza się od:

• dochodu podlegającego opodatkowaniu według skali podatkowej lub
   
• przychodu opodatkowanego ryczałtem ewidencjonowanym.

Wobec tego, że prawo do odliczenia odnosi się do wydatków poniesionych na cele rehabilitacyjne i związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych osób niepełnosprawnych, istotne jest wykazanie, że osoba, której wydatki dotyczą, faktycznie ma taki status. Na jego potwierdzenie trzeba dysponować odpowiednimi dokumentami. Do kwestii tych odnoszą się przepisy art. 26 ust. 7d i 7g updof. Wynika z nich, że status osoby niepełnosprawnej może potwierdzać określone orzeczenie o niepełnosprawności, tj. orzeczenie:

• o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach, lub
   
• o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, wydane na podstawie odrębnych przepisów,
   
• o niepełnosprawności wydane przez właściwy organ na podstawie odrębnych przepisów obowiązujących do dnia 31 sierpnia 1997 r.

Ponadto prawo do ulgi rehabilitacyjnej przysługuje osobie, która ma decyzję przyznającą:

• rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy,
   
• rentę szkoleniową albo
   
• rentę socjalną.

Wydatki podlegające odliczeniu w ramach ulgi rehabilitacyjnej są wymienione w art. 26 ust. 7a updof. Zawarty w tym przepisie katalog wydatków ma charakter zamknięty i nie może być rozszerzany o inne wydatki, nieobjęte zakresem tej regulacji.

Do wydatków na cele rehabilitacyjne należą m.in. wydatki na leki (art. 26 ust. 7a pkt 12 updof). Pojęcie leku nie zostało jednak zdefiniowane w ustawie o PIT, zatem przy ocenie wydatku trzeba kierować się definicją leku zawartą w ustawie z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne, opublikowanej w Dz. U. z 2019 r. pod poz. 499 ze zm. (por. interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 1 marca 2019 r., nr 0115-KDIT2-2.4011.3.2019.1.HD).

Baza interpretacji wydawanych m.in. przez organy podatkowe dostępna jest w serwisie www.interpretacje.gofin.pl

Podkreślenia wymaga, że nie każdy wydatek na zakup leków daje prawo do ulgi. Odliczeniem mogą być objęte wyłącznie takie wydatki, które:

• dotyczą zakupu leków, które zgodnie ze stwierdzeniem lekarza specjalisty powinny być stosowane przez osobę niepełnosprawną stale lub czasowo,
   
• zostały sfinansowane ze środków podatnika i nie będą mu zwrócone w jakiejkolwiek formie (np. w formie dopłat, dofinansowania, refundacji kosztów).

Wysokość wydatków poniesionych na zakup leków i podlegających odliczeniu ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie. Dokumenty te, zgodnie z art. 26 ust. 7 pkt 4 updof, muszą zawierać w szczególności:

• dane identyfikujące kupującego i sprzedającego,
   
• rodzaj zakupionego towaru lub usługi oraz
   
• kwotę zapłaty.

Odliczeniem nie można jednak objąć całej kwoty wynikającej z dokumentów. W art. 26 ust. 7a pkt 12 updof przewidziano bowiem, że odliczeniu podlega jedynie ta część wydatków na leki, poniesionych faktycznie w danym miesiącu, która stanowi nadwyżkę ponad kwotę 100 zł. Oznacza to, że ustalając wysokość odliczenia z tego tytułu, trzeba najpierw ustalić kwotę różnicy pomiędzy wydatkami poniesionymi w poszczególnych miesiącach roku podatkowego a kwotą 100 zł, i do odliczenia w zeznaniu podatkowym przyjąć sumę tych nadwyżek.

Z okoliczności opisanych w pytaniu wynika, że podatnik ma przyznane świadczenie rehabilitacyjne i z uwagi na stan zdrowia musi zażywać leki zalecone przez lekarza specjalistę.

Odnosząc się do tej sytuacji, należy podkreślić, że ponoszenie przez podatnika wydatków na leki, które musi zażywać stale lub czasowo, a których zakup finansuje z własnych środków (w całości lub w części), nie uprawnia jeszcze do korzystania z ulgi rehabilitacyjnej. Aby uzyskać to prawo, podatnik musi posiadać stosowne orzeczenie lub decyzję, potwierdzające jego status jako osoby niepełnosprawnej. Z omówionych wcześniej regulacji prawnych nie wynika, by decyzja ZUS o przyznaniu świadczenia rehabilitacyjnego stanowiła takie potwierdzenie.

Natomiast gdyby podatnik uzyskał stosowny dokument (orzeczenie/decyzję), to będzie mógł odliczyć odpowiednią część, opłaconych z własnych środków, miesięcznych wydatków na leki (tj. nadwyżkę ponad kwotę 100 zł). Zasadniczo chodzi o wydatki ponoszone począwszy od miesiąca, w którym orzeczenie/decyzja zostaną wydane. Wyjątkowo, jeśli organ orzekający ustaliłby datę powstania niepełnosprawności wcześniejszą niż dzień wydania orzeczenia/decyzji, to podatnik mógłby korzystać z ulgi na leki również w związku z wydatkami poniesionymi w okresie poprzedzającym to orzeczenie/decyzję, tzn. od dnia, na który byłaby datowana jego niepełnosprawność.