Prawo cudzoziemca do ulgi na dziecko

Obywatel Ukrainy przebywa w Polsce od 2017 r. i osiąga tu dochody z pracy, które rozlicza w zeznaniu PIT-37. W Ukrainie przy żonie podatnika pozostaje jego małoletnia córka. Podatnik nie jest pozbawiony władzy rodzicielskiej nad córką i łoży na jej utrzymanie. Czy w tych okolicznościach ma prawo do skorzystania w zeznaniu z ulgi na dziecko?

Co do zasady, cudzoziemiec w zeznaniu składanym w Polsce w związku z rozliczeniem podatku dochodowego może skorzystać z ulgi na dziecko.

Na wstępie należy zaznaczyć, że obcokrajowiec zatrudniony w Polsce na umowę o pracę może być obowiązany do rozliczenia w Polsce w zeznaniu podatkowym tylko dochodów z tej umowy albo całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich uzyskania. Zakres obowiązku podatkowego zależy od tego, czy obcokrajowiec ma w Polsce status nierezydenta, czy jest polskim rezydentem podatkowym. Dodajmy, że Polski rezydent to osoba fizyczna, która ma miejsce zamieszkania w Polsce w rozumieniu art. 3 ust. 1a updof oraz postanowień zawartych w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Jeśli chodzi o dochody z pracy w Polsce, to obcokrajowiec (bez względu na status) dokonuje ich rozliczenia na zasadach powszechnie obowiązujących. Oznacza to, że co do zasady, w terminie do 30 kwietnia następnego roku podatkowego musi złożyć zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym (PIT-37). Może przy tym korzystać z ulgi na dzieci, której zasady i warunki stosowania reguluje art. 27f updof.

W myśl tego przepisu podatnik, który w roku podatkowym wykonywał władzę rodzicielską w stosunku do małoletnich dzieci, może kwotę ulgi ustalonej osobno na każde z tych dzieci odliczyć od podatku dochodowego obliczonego według skali podatkowej, pomniejszonego o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne. Więc podatnik przebywający i pracujący w Polsce, którego dziecko mieszka przy matce w Ukrainie, generalnie ma prawo do ulgi na to dziecko.

Trzeba jednak podkreślić, w kontekście stanu faktycznego opisanego w pytaniu, że w przypadku dziecka małoletniego, posiadanie władzy rodzicielskiej oraz łożenie na jego utrzymanie nie jest wystarczające do nabycia prawa do ulgi. Aby mieć prawo do odliczenia, podatnik powinien faktycznie wykonywać władzę rodzicielską, czyli czynnie uczestniczyć w procesie wychowania dziecka, poprzez osobiste zajmowanie się dzieckiem i jego sprawami, tj. realizować obowiązki w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych i duchowych dziecka (mieszkania, wyżywienia, zdrowia, bezpieczeństwa, edukacji, wychowania, wypoczynku, kultury i rozrywki). Pogląd taki prezentowany jest w orzecznictwie, m.in. wyroku NSA z 7 listopada 2019 r., sygn. akt II FSK 1174/19.

Ponadto, w przypadku posiadania jednego dziecka, należy pamiętać o obowiązującym kryterium dochodowym. W art. 27f ust. 2 pkt 1 updof, określone zostały dwa limity dochodów, tj. w wysokości:

1) 56.000 zł - dotyczący podatnika niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego,

2) 112.000 zł - dotyczący podatnika:

• pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim; w tym przypadku limitem objęte są łączne dochody podatnika i jego małżonka, albo
   
• samotnie wychowującego dziecko wymienione w art. 6 ust. 4 updof.

W obu tych przypadkach w limitach uwzględnia się dochody:

• opodatkowane zgodnie z art. 27 updof,
   
• kapitałowe wymienione w art. 30b updof oraz
   
• rozliczane na podstawie art. 30c updof, tj. podatkiem liniowym,

pomniejszone o zapłacone przez podatników oraz potrącone przez płatnika w roku podatkowym składki na ubezpieczenia społeczne (krajowe i zagraniczne).

Do wymienionych kategorii dochodów nie można zaliczyć ewentualnych dochodów małżonki podatnika, która z racji posiadania miejsca zamieszkania w Ukrainie, w ogóle nie podlega polskim przepisom podatkowym.

Natomiast jeśli chodzi o podatnika, to ważny jest jego status jako polskiego rezydenta podatkowego lub nierezydenta. W pierwszym przypadku podatnik ustalając dochody objęte limitem, musiałby uwzględniać dochody uzyskane w Polsce i za granicą, w drugim zaś - jedynie dochody krajowe.