POLECAMY |
||
Ulgę na dzieci, zwaną również ulgą prorodzinną, stosuje się poprzez odliczenie od podatku dochodowego obliczonego na zasadach określonych w art. 27 updof, po uprzednim pomniejszeniu tego podatku o podlegające odliczeniu kwoty składki na ubezpieczenie zdrowotne (art. 27f ust. 1 updof). Gdy kwota przysługującego odliczenia nie znajduje pokrycia w obliczonym podatku, wówczas na warunkach i zasadach określonych w art. 27f ust. 8-12 updof, podatnicy mogą uzyskać zwrot nieodliczonej kwoty ulgi. Wspomniane przepisy obowiązują od 2015 r., a po raz pierwszy podatnicy mogli skorzystać z tego uprawnienia w rozliczeniu podatkowym za 2014 r.
| Zwróć uwagę!
Mechanizm zwrotu ulgi prorodzinnej polega na tym, że jeżeli kwota przysługującego odliczenia jest wyższa od kwoty odliczonej z tego tytułu w zeznaniu, różnicę między tymi kwotami podatnik może wykazać w zeznaniu (PIT-36 lub PIT-37) jako kwotę do zwrotu. |
Generalnie w omawiany sposób można odzyskać niewykorzystaną (nieodliczoną) część ulgi prorodzinnej. Przy czym kwota zwrotu nie może przekroczyć kwoty składek na ubezpieczenia społeczne oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne:
W przypadku gdy uprawnieni do ulgi prorodzinnej podatnicy (rodzice, opiekunowie prawni dziecka i rodzice zastępczy) pozostawali w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy, do ustalenia wysokości składek określających limit zwrotu niewykorzystanej ulgi, przyjmują łączną kwotę ich składek. Ten sposób ustalenia wysokości limitu stosuje również podatnik, który zawarł związek małżeński przed rozpoczęciem roku podatkowego, i którego małżonek zmarł w trakcie roku podatkowego.
Należy podkreślić, że w limicie składek nie uwzględnia się składek:
Jak zostało wskazane wcześniej, zwrot nieodliczonej kwoty ulgi prorodzinnej jest limitowany wysokością składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Po wejściu w życie przepisów regulujących zasady ubiegania się o ten zwrot nasze Wydawnictwo skierowało pytanie do Ministerstwa Finansów, czy z tej formy wsparcia finansowego mogą korzystać podatnicy, w sytuacji gdy:
1) uzyskali dochód opodatkowany według skali podatkowej w wysokości nieprzekraczającej 3.091 zł, co oznacza, że podatek nie wystąpił, wykluczając możliwość dokonania odliczenia w ramach tej ulgi,
2) uzyskali dochód w wysokości powodującej obowiązek zapłaty podatku, jednak w wyniku odliczeń dokonanych w ramach innych ulg podatkowych podatek wyniósł 0 zł, co również wykluczyło możliwość odliczenia jakiejkolwiek części kwoty ulgi na dzieci,
3) wykazali w zeznaniu podatek w wysokości 0 zł w związku z poniesieniem straty ze źródeł, z których przychody podlegają opodatkowaniu według skali podatkowej?
W odpowiedzi nadesłanej 3 lutego 2015 r. resort finansów wyjaśnił, że: "W opisanym stanie faktycznym w pytaniu 1 i 2 podatnik może otrzymać niewykorzystaną kwotę ulgi (...), do wysokości limitu, o którym mowa w art. 27f ust. 9 i 10 ustawy (updof - przyp. red.).
Natomiast w przypadku, o którym mowa w pytaniu 3, podatnik może otrzymać niewykorzystaną kwotę ulgi (...), do wysokości limitu opłaconych składek, o którym mowa w art. 27f ust. 9 i 10 ustawy (updof - przyp. red.), o ile (...) uzyskał przychód podlegający opodatkowaniu według skali podatkowej".
Uprawniona wydaje się zatem teza, że wykazanie podatku obliczonego na zasadach określonych w art. 27 updof, nie jest warunkiem koniecznym do skorzystania z ulgi prorodzinnej. Do nabycia tego prawa oraz otrzymania zwrotu nieodliczonej kwoty ulgi konieczne jest uzyskanie przychodu ze źródeł, do których ma zastosowanie art. 27 updof.
Przedstawioną tezę potwierdza stanowisko Ministra Finansów wyrażone w objaśnieniach podatkowych z 14 kwietnia 2020 r. pt. "Nowa preferencja w podatku dochodowym od osób fizycznych dla młodych osób" (dostępne są na stronie www.gov.pl, ścieżka dostępu: Ministerstwa, Ministerstwo Finansów, Aktualności, Ostrzeżenia i wyjaśnienia podatkowe). Dotyczą one zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 updof, zwanego ulgą dla młodych. Preferencja ta polega na zwolnieniu od podatku dochodowego przychodów otrzymanych przez podatnika do ukończenia 26 roku życia, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85.528 zł, ze źródeł (tytułów) wskazanych bezpośrednio w tym przepisie, do których stosuje się zasady opodatkowania określone w art. 27 updof. Trzeba przy tym dodać, że na mocy odrębnych ustaw, przychody objęte ulgą dla młodych stanowią podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i na ubezpieczenie zdrowotne. Poprzez nowelizację art. 27f ust. 9 updof ustawodawca zdecydował jednak, że takie składki, chociaż nie podlegają odliczeniu (odpowiednio) od dochodu i podatku, mogą być uwzględniane w kwocie składek określających limit zwrotu w ramach ulgi na dzieci.
Natomiast odnosząc się do kwestii stosowania ulgi prorodzinnej przez młodych podatników, we wspomnianych objaśnieniach podatkowych stwierdzono, że: "(...) jeżeli podatnik w roku podatkowym uzyskał przychody objęte ulgą dla młodych, to nawet w sytuacji gdy nie płaci podatku dochodowego (bo nie uzyskał innych przychodów podlegających opodatkowaniu według skali podatkowej), ma prawo do »dodatkowego zwrotu« z tytułu ulgi na dzieci do wysokości składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne, jakie zapłacił z własnych środków od przychodów korzystających ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy PIT". Uzupełniająco dodajmy, że w celu skorzystania z ulgi prorodzinnej młody podatnik musi złożyć zeznanie podatkowe, chociaż - co również stwierdzono w objaśnieniach - uzyskanie przychodów objętych w całości ulgą dla młodych samo w sobie nie rodzi takiego obowiązku.
W świetle tych objaśnień pojawiają się wątpliwości, czy Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej m.in. w interpretacji indywidualnej z 8 sierpnia 2019 r., nr 0115-KDIT2-2.4011.225.2019.2.MM zasadnie odmówił prawa do ulgi prorodzinnej, realizowanej poprzez wykazanie w zeznaniu zwrotu nieodliczonej ulgi do wysokości składek na ubezpieczenia społeczne i na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconych w Polsce, w sytuacji gdy podatnik uzyskał wyłącznie dochody z pracy świadczonej na terenie Niemiec, do których w Polsce ma zastosowanie metoda wyłączenia z progresją. Odnosząc się do stanu faktycznego sprawy, organ podatkowy ocenił, że: "(...) w sytuacji, gdy (...) Wnioskodawca nie osiągnął dochodów podlegających opodatkowaniu w Polsce, zgodnie z art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie ma obowiązku złożenia "zerowego" zeznania podatkowego za ten rok. (...)
W konsekwencji, ponieważ Wnioskodawca (...) nie osiągnął przychodu opodatkowanego według skali podatkowej (...), nie przysługiwało mu prawo do skorzystania z ulgi prorodzinnej, a tym samym nie może skorzystać z prawa do zwrotu kwoty, o której mowa w art. 27f ust. 8, 9 i 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych".
Należy przypomnieć, że podatnik będący polskim rezydentem podatkowym rozliczając dochody z pracy na terytorium Niemiec, stosuje metodę unikania podwójnego opodatkowania, określaną jako metoda wyłączenia z progresją. Na gruncie ustawy o PIT sposób opodatkowania przy zastosowaniu tej metody reguluje art. 27 ust. 8 updof. Skoro więc podatnik uzyskał za granicą przychody (dochody) podlegające rozliczeniu na zasadach określonych w art. 27 updof, to należałoby uznać, że nabył prawo do ulgi prorodzinnej, którą mógł zrealizować dzięki opłaceniu w Polsce składek na ubezpieczenia społeczne i na ubezpieczenie zdrowotne.
W naszej ocenie, nie powinno mieć znaczenia, że przy braku dochodów uzyskanych w Polsce podatnik nie miał obowiązku złożenia zeznania podatkowego i nie wykazał dochodu do opodatkowania ani podatku. Zasada równego traktowania nakazuje przyjąć, że w każdym przypadku gdy podatnik uzyska dochody, do których mają zastosowanie zasady określone w art. 27 updof, nabywa prawo do ulgi prorodzinnej. Prawo to nabywa nawet, jeśli korzysta z preferencji pozwalającej na zwolnienie dochodów od opodatkowania, bez względu na to, czy podstawę tego zwolnienia stanowi art. 21 ust. 1 updof czy przepisy ratyfikowanej przez Polskę umowy międzynarodowej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania.
Jednym z czynników ograniczających wysokość zwrotu nieodliczonej kwoty ulgi prorodzinnej jest suma zapłaconych przez podatnika lub pobranych przez płatnika w roku podatkowym składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne (również zagraniczne). W limicie tym nie uwzględnia się składek, które zostały odliczone w zeznaniu PIT-36L lub PIT-28, albo wykazane jako odliczone w deklaracji PIT-16A lub PIT-19A. W przypadku gdy istnieje możliwość odliczenia składek w ramach źródła, z którego uzyskany został przychód będący podstawą ich wymiaru, organy podatkowe za niedopuszczalne uważają zaniechanie tego odliczenia tylko w celu wykazania przez podatników w PIT-36 lub PIT-37 wyższego limitu składek na potrzeby obliczenia dodatkowego zwrotu nieodliczonej ulgi prorodzinnej.
 |
Darmowy program PIT 2020, z pomocą którego podatnik może sporządzić zeznanie za 2020 r., dostępny jest w serwisie www.gofin.pl |
Przypominamy, że w tej sprawie wypowiedziało się również Ministerstwo Finansów. W odpowiedzi nadesłanej 23 marca 2016 r. na pytanie naszego Wydawnictwa stwierdziło, że: "(...) podatnik opłacający składki na ubezpieczenia społeczne zgodnie z przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z osiąganiem konkretnych przychodów lub prowadzeniem określonej działalności, w pierwszej kolejności odlicza opłacone składki w ramach tego źródła przychodów. Czyli przychody z tytułu działalności gospodarczej opodatkowanej np. w formie ryczałtu ewidencjonowanego, w pierwszej kolejności pomniejsza o składki na ubezpieczenia społeczne należne w związku z prowadzeniem tej działalności. Jeżeli przychód ten jest niższy niż opłacone składki, a podatnik jednocześnie osiąga inne przychody, np. z umowy zlecenia, opodatkowane według skali podatkowej, nieodliczoną część składki może odliczyć od tych innych przychodów.
Te same zasady obowiązują w przypadku składki zdrowotnej opłacanej zgodnie z przepisami o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych".
W przypadku korzystania z ulgi prorodzinnej przez podatników pozostających przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim, zwrot niewykorzystanej kwoty ulgi jest limitowany łączną kwotą ich składek. Należy jednak podkreślić, że ten sposób ustalania sumy składek może być stosowany pod warunkiem, że w związku małżeńskim pozostają oboje rodzice (opiekunowie prawni, rodzice zastępczy) dzieci, na które ulga jest ustalana. Tak wynika z art. 27f ust. 10 updof.
Oznacza to, że gdy każdy z małżonków ma prawo do ulgi prorodzinnej tylko na swoje dzieci z innych związków, to u każdego z nich zwrot niewykorzystanej ulgi będzie limitowany wysokością składek na własne ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Potwierdza to m.in. interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 20 listopada 2019 r., nr 0115-KDIT2-2.4011.331.2019.3.MD. Z opisanego stanu faktycznego wynikało, że podatnik wychowuje wraz z żoną dwoje dzieci wspólnych oraz dwoje dzieci żony z poprzedniego związku, których nie przysposobił. Małżonkowie zamierzali rozliczyć się we wspólnym zeznaniu, przy czym żona podatnika nie osiągała żadnych dochodów i nie opłaca składek na własne ubezpieczenia. Wątpliwości podniesione we wniosku dotyczyły możliwości zastosowania ulgi prorodzinnej przez podatnika na wszystkie dzieci.
Organ podatkowy wyjaśnił, że wychowywanie dwójki dzieci nieprzysposobionych przez podatnika nie daje mu prawa do zastosowania ulgi prorodzinnej na te dzieci, niezależnie od złożenia przez małżonków wspólnego zeznania podatkowego. Potwierdził natomiast prawo podatnika do odliczenia od podatku kwoty ulgi oraz otrzymania dodatkowego zwrotu tej ulgi, do wysokości sumy składek społecznych i zdrowotnych, na dwójkę biologicznych dzieci.
Odnosząc się natomiast do sytuacji małżonki podatnika, organ stwierdził, że w przypadku kiedy rodzic dziecka nie uzyskuje dochodów, a małżonkowie dokonują wspólnego rozliczenia, rodzic ma prawo do odliczenia ulgi na dziecko, ponieważ podatek jest określany na imię obojga małżonków. Nie jest jednak możliwe skorzystanie przez takiego rodzica ze zwrotu niewykorzystanej ulgi do wysokości składek społecznych i zdrowotnych małżonka. Jak podkreślił, do uwzględnienia takich składek wymagane jest spełnienie przesłanki z art. 27f ust. 10 updof, w myśl której oboje małżonkowie muszą być rodzicami dziecka.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
