W stosunku do osób fizycznych, które mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, ustawodawca przewidział nieograniczony obowiązek podatkowy. Polega on na tym, że osoby te podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (art. 3 ust. 1 updof). Zasadę tę stosuje się jednak z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Polska (art. 4a updof).
Opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej jest określane w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania jako tzw. "zyski przedsiębiorstw".
Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Polska, z reguły stanowią, że zyski przedsiębiorstwa umawiającego się państwa podlegają opodatkowaniu tylko w tym państwie, chyba że przedsiębiorstwo prowadzi działalność w drugim umawiającym się państwie poprzez położony tam zakład. Jeżeli przedsiębiorstwo prowadzi działalność w ten sposób, zyski przedsiębiorstwa mogą być opodatkowane w drugim umawiającym się państwie, jednak tylko do takiej wysokości, w jakiej mogą być przypisane temu zakładowi.
Jeśli zatem działalność przedsiębiorstwa jednego z umawiających się państw w drugim umawiającym się państwie nie jest prowadzona za pośrednictwem zakładu, to umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania stanowią, że zyski tego przedsiębiorstwa są opodatkowane tylko w państwie jego siedziby. Dopiero istnienie zakładu w drugim umawiającym się państwie daje temu drugiemu państwu prawo opodatkowania zysków zakładu. Powstanie zagranicznego zakładu polskiego rezydenta podatkowego w związku z działalnością gospodarczą prowadzoną w innym kraju daje zatem temu drugiemu krajowi prawo opodatkowania dochodów polskiego podatnika uzyskiwanych za pośrednictwem zakładu (pomimo tego że podatnik ten nadal pozostaje polskim rezydentem podatkowym). Jednak przedsiębiorca musi - w ramach nieograniczonego obowiązku podatkowego - opodatkować zagraniczne dochody w Polsce, stosując jedną z metod unikania podwójnego opodatkowania.
| Zwróć uwagę!
Rozstrzygnięcie kwestii czy doszło do powstania zagranicznego zakładu, wymaga indywidualnej oceny konkretnego stanu faktycznego na tle postanowień właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. |
Aby nie doszło do podwójnego opodatkowania dochodów zagranicznych (raz - za granicą w kraju osiągania dochodów, a drugi raz - w Polsce), konieczne jest zastosowanie jednej z dwóch metod unikania podwójnego opodatkowania, tj. metody:
O tym, która z metod ma zastosowanie w konkretniej sytuacji, decydują postanowienia zawarte w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Przy tej metodzie dochody uzyskane za granicą są zwolnione od podatku w Polsce, ale mają wpływ na podatek od dochodów podlegających opodatkowaniu w Polsce. Zagraniczne dochody uwzględnia się do ustalenia stopy procentowej, według której będzie obliczony podatek należny od dochodu uzyskanego w Polsce.
Przy zastosowaniu omawianej metody podatek określa się w następujący sposób:
Jeżeli polski rezydent wykonuje działalność gospodarczą za granicą przez położony tam zakład, a dochody uzyskane z takiej działalności nie są zwolnione od opodatkowania w Polsce (na mocy właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania) lub gdy z państwem, w którym dochody są osiągane, Polska nie zawarła takiej umowy, to wówczas ma zastosowanie metoda proporcjonalnego odliczenia.
W takim przypadku od podatku obliczonego od łącznej sumy dochodów (w tym również uzyskanego z działalności prowadzonej za granicą) odlicza się kwotę równą podatkowi zapłaconemu za granicą. Odliczenie to nie może jednak przekroczyć tej części podatku, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany w obcym państwie (art. 27 ust. 9 i art. 30c ust. 4 updof).
Dotyczy to również sytuacji, gdy polski przedsiębiorca uzyskał wyłącznie dochody z tytułu działalności wykonywanej poza terytorium Polski lub ze źródeł przychodów znajdujących się poza terytorium Polski (art. 27 ust. 9a i art. 30c ust. 5 updof).
Osoby, które uzyskały dochody podlegające rozliczeniu w Polsce z zastosowaniem metody proporcjonalnego odliczenia, mogą w zeznaniu odliczyć od podatku dochodowego kwotę tzw. ulgi abolicyjnej uregulowanej w art. 27g updof (z wyjątkiem gdy dochody uzyskają w kraju uznanym za kraj stosujący szkodliwą konkurencję podatkową, tzw. raj podatkowy).
Wykaz takich krajów i terytoriów podał Minister Finansów w rozporządzeniach z dnia 28 marca 2019 r.:
Ulga polega na odliczeniu kwoty stanowiącej różnicę między kwotą podatku obliczonego metodą proporcjonalnego odliczenia a kwotą podatku obliczonego metodą wyłączenia z progresją. Kwota odliczanej ulgi abolicyjnej nie może jednak przekroczyć kwoty 1.360 zł (art. 27g ust. 2 zdanie drugie updof).
Jeżeli podatnik jest opodatkowany według skali podatkowej, a do dochodu z zagranicznej działalności stosuje się metodę wyłączenia z progresją, przychodu z działalności gospodarczej osiągniętego za granicą, kosztów uzyskania tego przychodu oraz dochodu - nie powinien wykazywać w części E zeznania PIT-36(30) "Dochody/straty ze źródeł przychodów".
W takim przypadku dochód uzyskany za granicą w 2022 r. powinien wykazać:
W zeznaniu PIT-36 ani w załączniku PIT/ZG nie powinien wykazywać kwoty podatku zapłaconego za granicą.
W przypadku opodatkowania według skali podatkowej przy zastosowaniu metody proporcjonalnego odliczenia dochód uzyskany za granicą poprzez zagraniczny zakład należy wykazać w PIT-36, PIT/ZG i PIT/B.
Podatnik powinien w zeznaniu PIT-36(30) za 2022 r., w części E "Dochody/straty ze źródeł przychodów" wykazać:
Podatek zapłacony za granicą, do którego ma zastosowanie metoda proporcjonalnego odliczenia, po przeliczeniu na złote, powinien wykazać w zeznaniu PIT-36(30), w części I "Obliczenie podatku", w wierszu "Podatek zapłacony za granicą - zgodnie z art. 27 ust. 9 i 9a ustawy (przeliczony na złote)", w poz. 309 lub 310.
W załączniku PIT/ZG(7), w części C.1 podatnik powinien wykazać dochód z działalności gospodarczej za granicą (poz. 13) oraz podatek faktycznie zapłacony za granicą (poz. 14).
Stosując metodę proporcjonalnego odliczenia, możliwe jest skorzystanie z ulgi abolicyjnej. Jeśli podatnik skorzysta z tej preferencji, wtedy do zeznania powinien dołączyć PIT/O(27).
Jeżeli podatnik opodatkowany podatkiem liniowym prowadzi działalność gospodarczą za granicą, a do dochodu z działalności tam prowadzonej ma zastosowanie metoda wyłączenia z progresją, wówczas dochodu tego nie wykazuje w PIT-36L i PIT/B (w PIT-36L i PIT/B wykazuje wyłącznie dochody uzyskane w Polsce). Do zeznania nie powinien dołączać załącznika PIT/ZG.
Podatnik, który wykonuje działalność za granicą, a do uzyskanych tam dochodów ma zastosowanie metoda proporcjonalnego odliczenia, wykazuje te zagraniczne dochody w PIT/ZG i PIT/B oraz PIT-36L. Podatek liniowy jest wówczas obliczany od łącznych krajowych i zagranicznych dochodów uzyskanych w roku podatkowym, przy czym podlega on pomniejszeniu o podatek zapłacony za granicą.
Podatnik powinien w PIT-36L(19) za 2022 r. wykazać:
a) w części E "Dochody/straty ze źródeł przychodów":
b) w części H "Obliczenie podatku", podatek zapłacony za granicą - zgodnie z art. 30c ust. 4 i 5 updof, przeliczony na złote (poz. 77).
Ponadto w części C.2 załącznika PIT/ZG(7) powinien wykazać dochód uzyskany za granicą (poz. 30) oraz podatek faktycznie zapłacony za granicą (poz. 31).
Stosując metodę proporcjonalnego odliczenia, możliwe jest skorzystanie z ulgi abolicyjnej. Jeśli podatnik skorzysta z tej preferencji, wtedy powinien do zeznania dołączyć PIT/O(27).
Podatnik, którego przychody z działalności gospodarczej są opodatkowane zryczałtowanym podatkiem dochodowym od przychodów ewidencjonowanych, musi stosować tę formę opodatkowania do wszystkich przychodów z działalności gospodarczej, tj. uzyskanych także za granicą.
Na podstawie art. 12 ust. 12 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2022 r. poz. 2540), przepisy art. 27 ust. 8-9a updof stosuje się odpowiednio. Oznacza to, że unikanie podwójnego opodatkowania jest realizowane poprzez stosowanie przepisów ustawy o PIT (tj. art. 27 ust. 8 lub art. 27 ust. 9 i 9a updof).
W przypadku przychodów z działalności gospodarczej opodatkowanej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych zastosowanie metody wyłączenia z progresją oznacza, że przychód osiągnięty za granicą generalnie nie ma wpływu na wysokość stawki zryczałtowanego podatku dochodowego, którą opodatkowane są przychody z działalności gospodarczej prowadzonej w Polsce.
Podatnik osiągający przychody z działalności gospodarczej opodatkowane ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych i uzyskujący przychody za granicą, do których zastosowanie ma metoda proporcjonalnego odliczenia podatku zapłaconego za granicą, musi przychód zagraniczny zsumować z przychodem uzyskanym w Polsce i łączną kwotę wykazać w zeznaniu PIT-28(25). Ponadto w PIT-28(25) musi wykazać podatek zapłacony za granicą, ale tylko do wysokości przypadającego podatku na dochód uzyskany za granicą.
Stosując metodę proporcjonalnego odliczenia, możliwe jest skorzystanie z ulgi abolicyjnej. Jeśli podatnik skorzysta z tej preferencji, wtedy powinien do zeznania dołączyć PIT/O(27).
| ||||||||||||
|
||||||||||||
