Firma transportowa wykonała usługę dla polskiego kontrahenta. Faktura została wystawiona w euro w dniu wykonania usługi. Kwotę VAT na fakturze przeliczono na złote. Należność otrzymano w euro po wystawieniu faktury. Czy kurs zastosowany dla potrzeb przeliczenia VAT należy zastosować także dla celów podatku dochodowego do przeliczania przychodów?
Do przeliczania przychodów z faktury wystawionej w walucie obcej stosuje się kurs średni ogłaszany przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu. Nie zawsze będzie to kurs tożsamy z kursem zastosowanym dla potrzeb przeliczenia VAT na fakturach.
Zasady przeliczania na złote VAT wyrażonego na fakturze w walucie obcej reguluje art. 106e ust. 11 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221). Natomiast dla celów podatku dochodowego do przeliczenia na złote przychodu wyrażonego w walucie obcej należy zastosować zasady określone w ustawie o podatku dochodowym.
Stosownie do art. 11a ust. 1 updof i art. 12 ust. 2 updop, przychody w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu. Zasady te dotyczą zarówno sytuacji, gdy sprzedaż dokonywana jest na rzecz kontrahenta krajowego, jak i zagranicznego.
| Zwróć uwagę!
Do przeliczenia na złote przychodu wyrażonego w walucie obcej stosuje się kurs średni ogłaszany przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu. |
Aby przeliczyć na złote przychód wyrażony w walucie obcej, konieczne jest ustalenie daty powstania tego przychodu. Moment powstania przychodu z tytułu wykonania usług (z wyjątkami niemającymi zastosowania w omawianym przypadku) określa art. 14 ust. 1c updof i odpowiednio art. 12 ust. 3a updop. W świetle tych przepisów za datę powstania przychodu uważa się dzień wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień wystawienia faktury albo uregulowania należności. Tym samym zdarzenie, które ma miejsce najwcześniej, wyznacza datę powstania przychodu.
Z sytuacji opisanej w pytaniu wynika, że do wykonania usługi doszło w tym samym dniu, co wystawiono fakturę. Ten dzień poprzedza dzień uregulowania należności. Zatem w tym przypadku to dzień wykonania usługi i wystawienia faktury wyznacza datę powstania przychodu w podatku dochodowym. Do przeliczenia na złote przychodu wyrażonego w walucie obcej trzeba więc zastosować kurs średni ogłaszany przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu, którym jest dzień wykonania usługi i wystawienia faktury.
| Przykład
W lipcu 2017 r. podatnik wykonał usługę transportową na rzecz kontrahenta krajowego. Załadunek towaru został wykonany 13 lipca br. Dostawa tego towaru nastąpiła 15 lipca br. Faktura dokumentująca wykonanie usługi została wystawiona 15 lipca br. i opiewała na kwotę 2.000 euro (kwota netto). Należność od kontrahenta wpłynęła 28 lipca br. Przychód powstał w dacie wykonania usługi, tj. 15 lipca br. Do przeliczenia przychodu na złote należało przyjąć kurs średni ogłoszony przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień powstania przychodu, tj. kurs średni ogłoszony przez NBP 14 lipca br. |
Spółka z o.o. importuje towary z Chin. Kontrahenci wystawiają faktury w walucie obcej. Zdarza się, że fakturę wraz z towarem spółka otrzymuje po paru miesiącach od wystawienia faktury. Jaki kurs waluty powinna zastosować dla celów przeliczenia na złote kosztu zakupu towarów?
Dla celów przeliczenia na złote kosztu zakupu towarów, których wartość jest wyrażona w walucie obcej, spółka powinna zastosować kurs średni NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wystawienia faktury.
Przeliczenie (wycena) kosztu wyrażonego w walucie obcej na złote według właściwego kursu spełnia zasadniczo dwie podstawowe funkcje, tj. służy ustaleniu prawidłowej wysokości w złotych polskich:
Zgodnie z art. 15 ust. 1 (zdanie drugie) updop, koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu. Dzień poniesienia kosztu został zdefiniowany w art. 15 ust. 4e updop. Stosownie do tego przepisu za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów (z zastrzeżeniem niemającym znaczenia w omawianym przypadku), uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.
Przy czym ustalając kurs właściwy do przeliczenia kosztu poniesionego w walucie obcej, należy uwzględnić regulacje dotyczące różnic kursowych.
Na podstawie art. 15a ust. 2 pkt 2 i ust. 3 pkt 2 updop, różnice kursowe powstają, gdy wartość poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według średniego kursu NBP jest wyższa lub niższa od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia. Z art. 15a ust. 7 updop wynika, że na potrzeby ustalania różnic kursowych za koszt poniesiony uważa się koszt wynikający z otrzymanej faktury lub rachunku, a w razie ich braku - innego dowodu.
Jak wyjaśnił Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 15 maja 2015 r., nr IPPB5/4510-149/15-2/IŚ: "W przepisie art. 15 ust. 4e updop ustawodawca świadomie używa sformułowania »dzień, na który ujęto koszt« a nie »dzień, w którym ujęto koszt«.
Literalne brzmienie powyższego przepisu nie pozostawia wątpliwości, że za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów uważa się dzień, na który (a nie »w którym«) ujęto koszt w księgach rachunkowych. Przepis ten decyduje o podatkowym momencie potrącenia kosztów, tj. o dacie powstania kosztu podatkowego, a nie o dacie poniesienia kosztu podatkowego, z zastrzeżeniem rezerw i biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.
Również w doktrynie akcentuje się pogląd, że: »W praktyce dzień wykonania operacji gospodarczej jest najczęściej dniem wystawienia faktury, chyba że z treści tej faktury lub umowy wynika inny dzień wykonania operacji gospodarczej« (...).
(...) Przy definiowaniu »kosztu poniesionego« pomocny jest również art. 15a ust. 7 updop, który dotyczy (...) różnic kursowych (...).
Należy wskazać, że nie można ustalić wartości transakcji walutowej w przeliczeniu na złotówki w oderwaniu od zasad ustalania różnic kursowych.
Zgodnie z art. 15a ust. 7 updop, za koszt poniesiony, o którym mowa w ust. 2 i 3 art. 15a, uważa się koszt wynikający z otrzymanej faktury (rachunku) albo innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), a za dzień zapłaty, o którym mowa w ust. 2 i 3 - dzień uregulowania zobowiązań w jakiejkolwiek formie, w tym w wyniku potrącenia wierzytelności.
Przy różnicach kursowych za koszt poniesiony uważa się koszt wynikający z otrzymanej faktury (rachunku) lub innego dowodu w przypadku braku faktury (art. 15a ust. 7 updop). A zatem do przeliczenia waluty obcej na złote należy przyjąć datę wynikającą z faktury lub innego dowodu, a nie np. datę otrzymania tych dokumentów, czy też inną datę. Będzie to zatem kurs średni NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu.
Należy zaznaczyć, że podstawą ewidencji księgowej są dane wynikające z określonego dokumentu (faktury, rachunku czy innego dowodu księgowego), sporządzonego (wystawionego) w konkretnym dniu, który to dzień odzwierciedla moment danego zdarzenia gospodarczego, a w przypadku kosztów - moment poniesienia tych kosztów. Jak już zasygnalizowano wyżej, nie należy jednak utożsamiać momentu poniesienia kosztów z potrącalnością kosztów dla celów podatku dochodowego od osób prawnych, gdyż są to dwie odrębne kwestie. Zanim koszt zostanie odpowiednio zaliczony w czasie do rachunku podatkowego (potrącony wg obowiązujących w updop zasad, a w przypadku kosztów bezpośrednich przyporządkowany do odpowiadających mu przychodów), musi być on w pierwszej kolejności poniesiony i to poniesiony w konkretnej dacie. Jeżeli koszt dokumentowany jest fakturą, to data faktury jest właśnie datą poniesienia kosztu, do której należy odnosić się przy przeliczaniu na złote kosztów poniesionych w walucie obcej.
Skoro dniem poniesienia kosztu będzie dzień wystawienia faktury, to w myśl art. 15 ust. 1 ustawy podatkowej, do przeliczenia kosztu wyrażonego w walucie obcej na złote należy zastosować kurs średni ogłaszany przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu, tj. poprzedzającego dzień wystawienia faktury przez dostawcę.
Zatem do przeliczenia wartości kosztu poniesionego w walucie obcej, udokumentowanego fakturą (rachunkiem), należy przyjąć datę poprzedzającą datę faktury (rachunku), a dopiero w przypadku jej braku - innego dokumentu".
| Zwróć uwagę!
Jeżeli koszt zostanie poniesiony w walucie obcej, to przelicza się go na złote według kursu średniego ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wystawienia faktury (rachunku lub innego dokumentu). |
| Przykład
W dniu 20 lipca 2017 r. spółka z o.o. otrzymała od kontrahenta z Chin fakturę w walucie obcej dokumentującą zakup towaru. Faktura została wystawiona 12 czerwca br. Na potrzeby podatku dochodowego do przeliczenia kosztu wyrażonego w walucie obcej należało przyjąć kurs średni ogłoszony przez NBP 9 czerwca br., tj. kurs średni ogłoszony przez NBP ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wystawienia faktury. |
Spółka z o.o. zakupiła meble do pokoi biurowych i konferencyjnych. Po kilku miesiącach część mebli zwróciła, a kontrahent w tym samym dniu wystawił fakturę korygującą. W obu fakturach (pierwotnej i korygującej) wartość towarów została określona w euro. Jaki kurs waluty obcej zastosować dla celów korekty kosztów podatkowych? Przy czym spółka nie tylko otrzymuje, ale też wystawia faktury w walutach obcych, np. dla zagranicznych kontrahentów. Zdarza się, że w wyniku błędów rachunkowych, udzielanych rabatów lub zwrotu towarów koryguje te faktury. Skutkuje to zarówno zmniejszeniem, jak i zwiększeniem osiąganych przychodów. Czy dla przeliczenia przychodów prawidłowy będzie kurs euro z daty wystawienia faktury korygującej?
Do przeliczenia kwoty z faktury korygującej, dla celów korekty przychodu lub kosztu podatkowego, należy zastosować kurs waluty, który był właściwy dla faktury pierwotnej.
Od 1 stycznia 2016 r. obowiązują przepisy dotyczące momentu korekty przychodów i kosztów. Stosownie do art. 12 ust. 3j updop, jeśli korekta przychodu nie jest spowodowana błędem rachunkowym lub inną oczywistą pomyłką, korekty dokonuje się przez zmniejszenie lub zwiększenie przychodów osiągniętych w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura korygująca lub inny dokument stwierdzający przyczyny korekty (w przypadku braku faktury). W odniesieniu do korekty kosztów, zastosowanie znajduje art. 15 ust. 4i updop. W myśl tego przepisu, jeżeli korekta kosztu uzyskania przychodów, w tym odpisu amortyzacyjnego, nie jest spowodowana błędem rachunkowym lub inną oczywistą omyłką, korekty dokonuje się poprzez zmniejszenie lub zwiększenie kosztów uzyskania przychodów poniesionych w okresie rozliczeniowym, w którym została otrzymana faktura korygująca lub, w przypadku braku faktury, inny dokument potwierdzający przyczyny korekty.
Przepisy ustawy o CIT nie przewidują szczególnych rozwiązań dotyczących zasad przeliczania na złote przychodów lub kosztów wyrażonych w walutach obcych w związku z korektą tych przychodów lub kosztów. Co ważne, powołane wcześniej przepisy regulujące moment korekty przychodów lub kosztów podatkowych nie mają wpływu na wyznaczenie właściwego kursu waluty w celu przeliczenia kwot wyrażonych w walutach obcych na złote.
W interpretacjach organów podatkowych podkreśla się, że faktura korygująca doprecyzowuje jedynie prawidłową wysokość uzyskanego przychodu lub poniesionego kosztu. Nie jest to dokument odnoszący się do nowego zdarzenia gospodarczego. Dokonana korekta dokumentuje tę samą czynność (dostawę towarów lub wykonanie usługi), co faktura pierwotna.
Przykładowo Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 12 maja 2017 r., nr 0111-KDIB2-1.4010.11.2017.1.BKD uznał za prawidłowe stanowisko podatnika, że: "(...) do przeliczania na złote korekty przychodu niezależnie od przyczyny korekty przychodu (spowodowanej błędem rachunkowym/oczywistą omyłką czy zdarzeniami nieistniejącymi w chwili powstania przychodu) oraz niezależnie od momentu rozliczenia korekt (zarówno cofając się do okresu rozliczeniowego, w którym został osiągnięty przychód - w przypadku błędu rachunkowego/oczywistej omyłki oraz »na bieżąco« - w przypadku korekty spowodowanej innymi okolicznościami, zaistniałymi post factum), należy stosować kurs waluty, jaki został zastosowany do przeliczenia faktur pierwotnych. Prawidłowości tego stanowiska nie zmienia zasada wyrażona w art. 12 ust. 3j ustawy o CIT".
Z kolei Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 12 sierpnia 2016 r., nr IPPB6/4510-399/16-2/AP odniósł się do korekty kosztu uzyskania przychodów, wyjaśniając: "To, że podatnik może dokonać korekty kosztu uzyskania przychodu na bieżąco, nie oznacza, że powinien przyjąć do przeliczenia korygowanego kosztu uzyskania przychodu kurs bieżący, tj. z dnia roboczego poprzedzającego wystawienie dokumentu korygującego. Dokumenty korygujące otrzymane przez spółkę służą rzetelnemu obliczeniu (doprecyzowaniu) prawidłowej wysokości już poniesionego kosztu uzyskania przychodu. Wystawienie takiego dokumentu nie prowadzi do powstania kosztu uzyskania przychodu, ale skorygowania kosztu już poniesionego".
Wobec tego do przeliczenia kwoty z faktury korygującej należy przyjąć taki sam kurs waluty, jaki był przyjęty do przeliczenia uzyskanego przychodu lub poniesionego kosztu na podstawie faktury pierwotnej. Przy czym przychody oraz koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień osiągnięcia przychodu lub poniesienia kosztu (art. 12 ust. 2 oraz art. 15 ust. 1 updop).
Czy koszty noclegu pracownika w podróży służbowej, udokumentowane fakturą w walucie obcej, należy przeliczyć na złote po średnim kursie NBP z dnia poprzedzającego dzień wystawienia faktury, czy po średnim kursie NBP z dnia poprzedzającego dzień rozliczenia delegacji?
Stanowisko organów skarbowych w kwestii kursu walut stosowanych do przeliczenia kosztów zagranicznej delegacji dla celów podatkowych nie jest jednoznaczne. Zgodnie z wydanymi w bieżącym roku interpretacjami indywidualnymi należy zastosować średni kurs NBP z dnia poprzedzającego dzień wystawienia faktury.
W myśl art. 15 ust. 1 updop, koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote przy zastosowaniu średniego kursu ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu. W przypadku rozliczania kosztów podróży zagranicznych wątpliwości budzi określenie, który dzień jest dniem poniesienia kosztu: czy jest to dzień przedłożenia rozliczenia przez pracownika, czy może dzień wystawienia każdego pojedynczego dokumentu załączonego do rozliczenia.
W praktyce koszty zagranicznych podróży służbowych, w tym udokumentowane fakturami lub rachunkami, częściej przeliczane są dla celów podatkowych przy zastosowaniu kursu z dnia poprzedzającego dzień rozliczenia delegacji. Ta wersja jest wygodniejsza, a ponadto znajdowała uzasadnienie w interpretacjach organów podatkowych. Do niedawna większość organów podatkowych, potwierdzała, że przeliczając wydatki z tytułu podróży służbowej na złote, należy stosować kurs waluty z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień złożenia przez pracownika rozliczenia podróży służbowej (np. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 30 marca 2016 r., nr IPPB5/4510-1256/15-2/IŚ).
Niemniej jednak nakreślony w bieżącym roku kierunek interpretacji może skłaniać do wniosku, że jest to błędne postępowanie. Z interpretacji indywidualnych Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 15 lutego 2017 r., nr 2461-IBPB-1-3.4510.1006.2016.2.SK oraz Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 21 kwietnia 2017 r., nr 2461-IBPB-1-2.4510.86.2017.1.MM wynika, że wydatki udokumentowane fakturą bądź rachunkiem przelicza się według średniego kursu NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wystawienia faktury/rachunku. Natomiast wydatki nieudokumentowane fakturą/rachunkiem (w tym diety i ryczałty) przelicza się przy zastosowaniu średniego kursu NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień rozliczenia delegacji przez pracownika.
Obecnie bezpieczniejszym rozwiązaniem wydaje się stosowanie zasad wynikających z najnowszych interpretacji organów podatkowych. W celu ograniczenia ryzyka podatkowego można wystąpić o wydanie interpretacji indywidualnej w swojej sprawie.
Według jakiego kursu należy przeliczyć wynagrodzenie w euro wypłacane przez polską spółkę na rzecz spółki z siedzibą w Niemczech (osoby prawnej), w celu obliczenia i pobrania podatku u źródła?
Kwestią sporną jest to, jaki kurs przyjąć w celu obliczenia i pobrania prawidłowej wysokości podatku u źródła. Naszym zdaniem, wartość należności, od której podatek ten jest pobierany, powinna zostać przeliczona na złote według kursu średniego NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania wypłaty na rzecz podmiotu zagranicznego.
Z uwagi na to, że zagraniczny kontrahent jest osobą prawną, pobór podatku u źródła będzie odbywał się na podstawie ustawy o CIT. Ustawa ta nie określa w sposób szczególny zasad przeliczenia na złote należności wypłacanych za granicę. Ogólne zasady przeliczania na złote przychodów w walucie obcej zawiera art. 12 ust. 2 updop. Stanowi on, że przychody w walucie obcej przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu.
Wątpliwości budzi sposób ustalenia dnia uzyskania przychodów przez podatnika zagranicznego. Zdaniem organów podatkowych za dzień uzyskania przychodu należy uznać dzień dokonania wypłaty na rzecz zagranicznego kontrahenta (np. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 13 kwietnia 2015 r., nr IBPBI/2/4510-53/15/MS).
Inne stanowisko zajął jednak NSA m.in. w wyroku z 27 maja 2015 r., sygn. akt II FSK 332/13. Według tego Sądu do przychodów związanych z działalnością gospodarczą należy odnieść regułę określoną w art. 12 ust. 3a updop. Wynika z niego, że moment powstania przychodu z działalności gospodarczej wyznacza dzień wydania rzeczy lub data wykonania usługi. Przychód należy jednak ustalić nie później niż na dzień wystawienia faktury albo uregulowania należności.
W naszej ocenie, uzasadnione jest twierdzenie, że dniem uzyskania przychodu jest, co do zasady, dzień wypłaty należności. Podatkiem u źródła opodatkowany jest bowiem przychód, o którym mowa w art. 21 ust. 1 updop, a nie w art. 12 ust. 3, 3a i 3c-3g updop. Oznacza to, że w celu ustalenia wysokości przychodu i należnego podatku u źródła należy zastosować średni kurs NBP z dnia poprzedzającego dzień wypłaty należności na rzecz podatnika zagranicznego.
Spółka z o.o. sprzedaje towary za granicę za pośrednictwem różnych portali internetowych. Aby zabezpieczyć płatności i samą transakcję, posiada konto walutowe u operatora PayPal. Wpływają na nie płatności dokonywane przez klientów. Spółka po otrzymaniu informacji, że zapłata wpłynęła na konto, wystawia fakturę i wysyła towar. Od każdej wpłaty operator PayPal potrąca prowizję za swoją usługę, w wysokości przewidzianej regulaminem. Po jakim kursie należy przeliczyć wartość wpłat należności na konto PayPal i pobieranych prowizji?
Środki pieniężne, które wpłyną na konto walutowe u operatora PayPal, należy przeliczać po kursie średnim ogłaszanym przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wpływu należności na konto PayPal, a prowizję pobraną przez PayPal - według kursu średniego NBP z dnia poprzedzającego pobranie prowizji przez tego operatora.
Przychodem z tytułu działalności gospodarczej są kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie uzyskane. Stosownie do art. 12 ust. 3a updop, za datę powstania przychodu należnego z działalności gospodarczej - co do zasady - uważa się dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:
Przychód podatkowy powstaje zatem w dacie tego zdarzenia, spośród wskazanych w powołanym przepisie, które wystąpi najwcześniej. W opisanym przypadku zapłata za towar pobierana jest z góry, a dopiero później jest wystawiana faktura i wydawany towar. Wobec tego przychód należny powstanie w dacie wpływu należności na konto PayPal. Przychód w walucie obcej spółka powinna więc przeliczyć na złote według kursu średniego danej waluty ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wpływu kwoty na konto PayPal (art. 12 ust. 2 updop).
Pobrana przez PayPal prowizja stanowi koszt uzyskania przychodu. Jest to koszt, który dotyczy ogólnego funkcjonowania podmiotu gospodarczego. Prowizję taką spółka zakwalifikuje zatem do tzw. kosztów pośrednich i zaliczy do kosztów uzyskania przychodów, w dacie poniesienia, tj. w dniu naliczenia/pobrania tej prowizji przez PayPal.
Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu (art. 15 ust. 1 updop). W związku z tym do przeliczenia kwoty prowizji spółka powinna przyjąć średni kurs NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień naliczenia/pobrania prowizji przez PayPal.
Spółka z o.o. rozpoczyna współpracę z zagranicznym kontrahentem, który będzie kupować od niej towary. Spółka zaś będzie świadczyć mu usługi. Zarówno spółka, jak i kontrahent będą wystawiać faktury w walucie obcej. Jakie kursy walut spółka powinna zastosować w przypadku kompensaty zobowiązań w walucie obcej z należnościami w walucie obcej?
Skompensowane zobowiązania w walucie obcej i należności w walucie obcej należy przeliczać na złote, stosując kurs średni ogłoszony przez NBP z dnia poprzedzającego dzień kompensaty.
Kompensata wzajemnych rozrachunków jest formą rozliczeń określoną w art. 498 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z nim, gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Potrącenia dokonuje się przez oświadczenie złożone drugiej stronie. Oświadczenie ma moc wsteczną od chwili, kiedy potrącenie stało się możliwe.
Regulacje te dotyczą też należności i zobowiązań w walutach obcych.
Stosownie do art. 15a ust. 4 updop, przy obliczaniu różnic kursowych dotyczących należności i zobowiązań wyrażonych w walucie obcej uwzględnia się kursy faktycznie zastosowane w przypadku sprzedaży lub kupna walut obcych oraz otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań. W pozostałych przypadkach, a także gdy do otrzymanych należności lub zapłaty zobowiązań nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, stosuje się kurs średni ogłaszany przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień.
W przypadku kompensaty nie ma przepływu gotówki pomiędzy stronami. Nie jest więc możliwe ustalenie kursu faktycznie zastosowanego. Dlatego przy kompensacie zobowiązań w walucie obcej z należnościami w walucie obcej, należy te zobowiązania i należności przeliczyć na złote, stosując kurs średni ogłoszony przez NBP z dnia poprzedzającego dzień kompensaty.
| Przykład
Spółka z o.o. posiada:
Zgodnie z uzgodnieniem stron, 27 lipca 2017 r. dokonano kompensaty rozrachunków do wysokości 3.690 euro. Do przeliczenia skompensowanych należności w walucie obcej i zobowiązań w walucie obcej spółka zastosowała kurs średni ogłoszony przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień kompensaty, tj. kurs średni ogłoszony przez NBP 26 lipca br. |