W Dz. U. z 2018 r. pod poz. 1779 opublikowano rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 12 września 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Weszło ono w życie z dniem 15 września 2018 r., ale ma zastosowanie do dochodów uzyskanych i strat poniesionych od 1 stycznia 2018 r.
Nowelizacją tą m.in. dostosowano przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. z 2017 r. poz. 728), zwanego dalej także rozporządzeniem, do obowiązujących od 1 stycznia 2018 r. przepisów ustawy o PIT.
Przepisy art. 24a ust. 3a i 3b updof zobowiązujące do zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego:
zostały uchylone z dniem 1 stycznia 2018 r. Zatem obowiązek składania wspomnianych zawiadomień został w ustawie o PIT zniesiony. Nadal jednak funkcjonował w rozporządzeniu w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, gdyż nie usunięto z niego § 8 ust. 1 pkt 1 oraz § 10 ust. 2 i 3 stanowiących o konieczności składania omawianych zawiadomień. Dopiero nowelizacja rozporządzenia dostosowująca jego przepisy do przepisów ustawy o PIT uchyliła zawarte w rozporządzeniu regulacje dotyczące składania tych zawiadomień.
W związku z tym, że § 8 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia został uchylony, wprowadzono zmiany o charakterze dostosowawczym. I tak:
zastąpiono wyrazami "prowadzenia lub przechowywania księgi przez to biuro".
W wyniku uchylenia § 33 ust. 2 rozporządzenia także rolnicy, o których mowa w § 2 ust. 2 rozporządzenia, zostali zwolnieni z obowiązku składania zawiadomienia o prowadzeniu podatkowej księgi przychodów i rozchodów.
Uchylono przepisy dotyczące przedsiębiorców udzielających pożyczek pod zastaw, tj. § 6 pkt 2, § 18 ust. 2, § 28 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia, a w załączniku nr 1 do rozporządzenia ust. 1 lit. c. Związane jest to z tym, że podmiot prowadzący działalność jako instytucja pożyczkowa zobowiązany jest do jej wykonywania wyłącznie w formie spółki z o.o. lub spółki akcyjnej, a co za tym idzie do prowadzenia ksiąg rachunkowych. Nie może on prowadzić podatkowej księgi przychodów i rozchodów.
Wobec uchylenia wspomnianych przepisów konieczne było wprowadzenie zmian dostosowawczych polegających na skreśleniu:
Katalog przesłanek do uznania księgi za rzetelną został rozszerzony. Uwzględnia on obowiązującą obecnie procedurę kontroli celno-skarbowej, w związku z którą kontrolowanemu przysługuje prawo złożenia korekty deklaracji po wszczęciu kontroli w terminie 14 dni od wszczęcia tej kontroli. Złożona w tym terminie korekta deklaracji jest skuteczna prawnie. Prowadzona księga jest podstawą sporządzenia deklaracji, w związku z czym ustawodawca uznał skorygowaną w tym trybie księgę za rzetelną. Dał temu wyraz w § 11 ust. 4 pkt 4 rozporządzenia. Z przepisu tego wynika, że księgę uznaje się za rzetelną również, gdy podatnik uzupełnił zapisy lub dokonał korekty błędnych zapisów w księdze przed rozpoczęciem kontroli przez organ podatkowy lub w terminie, w którym podatnikowi przysługuje uprawnienie do skorygowania deklaracji na podstawie art. 62 ust. 4 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2018 r. poz. 508 ze zm.).
Do 29 kwietnia 2018 r. dokonywanie płatności pomiędzy przedsiębiorcami regulowała ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2017 r. poz. 2168 ze zm.). Została ona jednak uchylona, a wynikające z niej regulacje przeniesiono do ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. poz. 646 ze zm.). W związku z tym zmieniony § 12 ust. 3 pkt 1c lit. b rozporządzenia nie znajduje się już odwołania do ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, lecz do płatności dokonanych bez pośrednictwa rachunku płatniczego.
W myśl art. 44 ust. 2 i art. 24 ust. 2 updof, jeżeli podatnik na koniec miesiąca sporządza spis z natury, to zaliczkę na podatek obowiązany jest obliczać z uwzględnieniem różnic remanentowych. Przepisy ustawy o PIT nie zobowiązują jednak podatnika do zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o zamiarze sporządzenia takiego spisu. Inne regulacje w tym zakresie zawierało rozporządzenie w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Z jego § 28 ust. 4 wynikało, że podatnicy są obowiązani zawiadomić w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego o zamiarze sporządzenia spisu z natury w innym terminie niż na dzień 1 stycznia, 31 grudnia oraz na dzień rozpoczęcia działalności gospodarczej. Zawiadomienie takie powinno być złożone w terminie co najmniej siedmiu dni przed datą sporządzenia tego spisu.
Powołane przepisy nastręczały wątpliwości, czy podatnik, który sporządził na koniec miesiąca spis z natury, ale o jego sporządzeniu nie poinformował urzędu skarbowego, powinien ustalać dochód z uwzględnieniem różnic remanentowych.
Z uzasadnienia projektu rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów wynika, że § 28 ust. 4 tego rozporządzenia nakładał jedynie obowiązek informacyjny. Dlatego zniesienie obowiązku zawiadamiania urzędu skarbowego o sporządzeniu spisu z natury m.in. gdy jest on sporządzany na koniec miesiąca, ma na celu usunąć wątpliwości, czy brak takiego zawiadomienia ma wpływ na sposób obliczenia zaliczki na podatek.
Zmiany wprowadzono również w treści ust. 18 załącznika nr 1 i ust. 7 załącznika nr 2 do rozporządzenia. Dotyczą one podatników będących przedsiębiorcami żeglugowymi w rozumieniu przepisów ustawy o podatku tonażowym oraz podatników będących przedsiębiorcami okrętowymi w rozumieniu ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych. Ze znowelizowanych przepisów wynika, że wspomniani podatnicy prowadzący księgę, wykazują przychody i związane z nimi koszty z działalności opodatkowanej podatkiem tonażowym albo zryczałtowanym podatkiem od wartości sprzedanej produkcji wyłącznie w kolumnie odpowiednio 17 i 7.
|