Założenie własnej firmy wiąże się z koniecznością opłacania za siebie do ZUS składek ubezpieczeniowych. Jeśli jest to pierwsza działalność, przedsiębiorca może opłacać składki społeczne według preferencyjnej stawki a składki na Fundusz Pracy w ogóle nie płacić. Z kolei rozpoczynając prowadzenie działalności w trakcie miesiąca można opłacić należności do ZUS tylko za dni, w których firma funkcjonowała.
Osoba rozpoczynająca prowadzenie działalności gospodarczej podlega z tego tytułu obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym (tj. emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu) oraz zdrowotnemu. Jedynie ubezpieczenie chorobowe jest dla niej dobrowolne i może do niego przystąpić w każdym momencie prowadzenia działalności.
Składki na ubezpieczenia społeczne przedsiębiorca opłaca od zadeklarowanej podstawy wymiaru, nie niższej jednak niż:
Składkę zdrowotną przedsiębiorca również nalicza i opłaca od zadeklarowanej podstawy, nie niższej jednak niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku (w 2017 r. - 3.303,13 zł).
Przedsiębiorca podlegający obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, który nie ma ukończonego odpowiedniego wieku (tj. w przypadku kobiety 55 lat, a mężczyzny 60 lat), opłaca za siebie również składkę na Fundusz Pracy. Nalicza ją od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek emerytalno-rentowych (bez stosowania jej rocznego limitu) wynoszących, w przeliczeniu na okres miesiąca, co najmniej minimalne wynagrodzenie. Nie opłacają jej przedsiębiorcy, dla których najniższą obowiązującą podstawą wymiaru składek jest 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia.
Przedsiębiorca, który rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej w trakcie miesiąca, nie musi płacić składek ubezpieczeniowych do ZUS za cały miesiąc, lecz tylko za dni, w których faktycznie prowadził firmę. Z tym, że pomniejszeniu podlegają jedynie składki na ubezpieczenia społeczne. W takim przypadku kwotę najniższej podstawy wymiaru składek społecznych dzieli się przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i mnoży przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniom (przykład). Od tak ustalonej podstawy nalicza też składkę na FP.
Natomiast składkę zdrowotną przedsiębiorca opłaca w całości i zawsze od tej samej podstawy, bez względu na to czy składki społeczne opłaca od preferencyjnej podstawy wymiaru czy na ogólnych zasadach oraz niezależnie od tego czy działalność prowadzi od pierwszego dnia danego miesiąca czy np. od połowy miesiąca.
Podstawę wymiaru składki chorobowej stanowi podstawa wymiaru składek emerytalno-rentowych (bez stosowania jej rocznego limitu). Jeśli przedsiębiorca prowadzi działalność od pierwszego dnia danego miesiąca, natomiast do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego przystąpi np. w połowie tego miesiąca, wtedy składkę chorobową za ten miesiąc powinien naliczyć od pełnej podstawy jej wymiaru (czyli od tej samej kwoty, od której naliczy składki emerytalno-rentowe). Nie zmniejsza podstawy wymiaru składki chorobowej stosownie do dni niepodlegania temu ubezpieczeniu.
Osoba prowadząca działalność samodzielnie (lub z pomocą osoby współpracującej) może korzystać ze zwolnienia z obowiązku składania do ZUS dokumentów rozliczeniowych za kolejny miesiąc. Ma do tego prawo, jeśli w ostatnio złożonych dokumentach zadeklarowała najniższe obowiązujące ją podstawy wymiaru składek społecznych i/lub zdrowotnej i pod warunkiem, że nie nastąpiły żadne zmiany w stosunku do poprzedniego miesiąca. Jeśli rozpocznie działalność od pierwszego dnia danego miesiąca i spełni wskazane warunki, wtedy dokumenty rozliczeniowe przekaże tylko za pierwszy miesiąc prowadzenia firmy.
Wątpliwości co do tego, od kiedy dana osoba może korzystać ze zwolnienia z comiesięcznego rozliczania się z ZUS mają najczęściej przedsiębiorcy rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej w trakcie miesiąca. Jeśli przedsiębiorca opłaca składki społeczne od najniższej podstawy, to za miesiąc, w trakcie którego nastąpiło objęcie go tymi ubezpieczeniami, kwota najniższej podstawy wymiaru składek społecznych podlega proporcjonalnemu zmniejszeniu, natomiast składkę zdrowotną jest zobowiązany rozliczyć od pełnej kwoty stanowiącej podstawę jej wymiaru. W następnym miesiącu ubezpieczenia społeczne będą trwały przez cały miesiąc, a tym samym powinien więc jeszcze przekazać do ZUS deklarację rozliczeniową z wykazanymi składkami ubezpieczonymi naliczonymi już za cały miesiąc. Jeśli nic się nie zmieni, to dopiero w kolejnym miesiącu może korzystać ze zwolnienia.
|
Przykład Przedsiębiorca (38 lat) rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej od 20 listopada 2017 r. Wariant I - najniższą obowiązującą go podstawą wymiaru składek społecznych jest 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia. Za listopad 2017 r. składki społeczne (również składkę na Fundusz Pracy) powinien naliczyć od zadeklarowanej podstawy, nie niższej jednak niż 937,86 zł (tj. 2.557,80 zł : 30 dni listopada × 11 dni podlegania ubezpieczeniom w listopadzie). Wariant II - najniższą obowiązującą go podstawą wymiaru składek społecznych jest 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Za listopad 2017 r. składki na ubezpieczenia społeczne powinien naliczyć od zadeklarowanej podstawy, nie niższej jednak niż 220 zł (tj. 600 zł : 30 dni listopada × 11 dni podlegania ubezpieczeniom w listopadzie). Przedsiębiorca nie naliczy za siebie składki na Fundusz Pracy. W obu wariantach składkę zdrowotną za listopad br. przedsiębiorca powinien naliczyć od kwoty nie niższej niż 3.303,13 zł. |
| ||||||||||||
|
||||||||||||
