Facebook

Jak szukać?»

Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Firma  »  Spółki  »   Kiedy spółka może zakończyć działalność bez formalnej likwidacji?
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Kiedy spółka może zakończyć działalność bez formalnej likwidacji?

Gazeta Podatkowa nr 57 (1202) z dnia 16.07.2015
Ewelina Mentel-Wyrzychowska

Spółki jawne, partnerskie i komandytowe mogą podjąć decyzję o rezygnacji z postępowania likwidacyjnego uregulowanego przepisami K.s.h. Likwidację należy wówczas zastąpić innym sposobem zakończenia działalności. W jednym z niedawnych orzeczeń sąd uznał, że spółka może podjąć decyzję o wdrożeniu innego sposobu zakończenia działalności nawet po otwarciu likwidacji i ujawnieniu tego faktu w KRS.

Likwidacja w różnych odsłonach

Likwidacja jest procedurą mającą doprowadzić do ustania bytu prawnego spółki handlowej i wykreślenia jej z KRS. Przy tym jednak Kodeks spółek handlowych nie reguluje jednego postępowania likwidacyjnego przeznaczonego dla każdej spółki. W szczególności inne zasady dotyczą spółek jawnych, partnerskich i komandytowych, a inne spółek komandytowo-akcyjnych oraz kapitałowych. Tylko art. 67 K.s.h. dotyczący spółki jawnej zezwala na zastąpienie postępowania likwidacyjnego innym sposobem zakończenia działalności. Regulację tę odpowiednio mogą stosować spółki partnerskie i komandytowe stosownie do treści art. 89art. 103 K.s.h., z uwzględnieniem przepisów art. 98-101 K.s.h. (rozdział dotyczący rozwiązania spółki) w przypadku spółki partnerskiej i art. 124 K.s.h. odnośnie spółki komandytowej.


Postępowanie likwidacyjne w spółce jawnej, partnerskiej i komandytowej ma charakter nieobowiązkowy.

Kiedy może być podjęta decyzja?

Stosownie do art. 67 § 1 K.s.h. w razie zaistnienia któregoś z powodów rozwiązania spółki należy przeprowadzić likwidację spółki, chyba że wspólnicy uzgodnili inny sposób zakończenia jej działalności.

Alternatywny sposób zakończenia działalności spółki może być uzgodniony zarówno przed, jak i po zajściu przyczyny rozwiązania spółki. Wskazuje na to pośrednio art. 67 § 2 K.s.h. Zgodnie z nim w przypadku wypowiedzenia umowy spółki przez wierzyciela wspólnika lub ogłoszenia upadłości wspólnika porozumienie w sprawie zakończenia działalności spółki po zaistnieniu powodu jej rozwiązania wymaga zgody odpowiednio wierzyciela lub syndyka.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie w postanowieniu z dnia 9 kwietnia 2015 r. uznał, że wspólnicy spółki jawnej mogą zrezygnować z przeprowadzania likwidacji nawet, gdy fakt jej otwarcia został zgłoszony już do KRS (patrz ramka). Sąd nie zgodził się ze stanowiskiem sądu rejestrowego, że takie postępowanie może m.in. naruszać interesy wierzycieli. Podkreślił natomiast, że pomimo ustania bytu prawnego spółki jawnej, jej wspólnicy w dalszym ciągu ponoszą odpowiedzialność za jej zobowiązania.

Kłopotliwe postanowienia umowy spółki

W doktrynie jako dopuszczalne wskazywane jest rozwiązanie, według którego wspólnicy już w umowie spółki ustalają inny sposób zakończenia działalności spółki. Komentatorzy zalecają jednocześnie, aby uregulować także możliwość późniejszego uzupełniania lub modyfikacji takiego postanowienia. Wynika to z tego, że nie jest możliwe, aby przewidzieć wszystkie okoliczności, jakie mogą zajść w momencie rozwiązania spółki.

Kłopotliwa może być także odwrotna regulacja zamieszczona w umowie spółki, tzn. taka, że w przypadku zaistnienia powodu rozwiązania spółki przeprowadza się jej likwidację na zasadach określonych w przepisach Kodeksu spółek handlowych. Pamiętać należy, że takie postanowienie umowne ogranicza korzystanie z możliwości rezygnacji z postępowania likwidacyjnego. Jeśli w sytuacji zaistnienia powodów rozwiązania spółki wspólnicy nie będą chcieli wdrożyć postępowania likwidacyjnego, wówczas trzeba będzie wprowadzić stosowne zmiany do umowy spółki. Modyfikacja umowy spółki jawnej (ale także partnerskiej czy komandytowej) nie wymaga dla swej skuteczności uzyskania wpisu do KRS.

W kontekście powyższych uwag, co do treści umowy spółki, wspólnicy mogą świadomie zdecydować się na takie rozwiązanie, że umowa spółki milczy w kwestii zasad przeprowadzania likwidacji spółki. W takim przypadku w razie zaistnienia powodu rozwiązania spółki zadziała regulacja kodeksowa, zgodnie z którą wdrożyć należy postępowanie likwidacyjne. Jednocześnie uczestnicy mają zapewnioną swobodę co do podjęcia decyzji o innym sposobie zakończenia działalności, o ile tylko będą jednomyślni w tej kwestii.

Jeśli nie likwidacja, to co?

Decydując się na rezygnację z postępowania likwidacyjnego, wspólnicy muszą określić, w jaki sposób zostanie ono zastąpione.

Układ wspólników może przewidywać przykładowo, że wspólnicy spłacą wierzycieli, a pozostałym majątkiem spółki podzielą się w naturze, bez jego upłynniania czy że przedsiębiorstwo zostanie sprzedane osobie spoza spółki, z uzyskanych środków zostaną zaspokojeni wierzyciele i dojdzie do rozliczenia ze wspólnikami.

Uczestnicy spółki mogą też uzgodnić, że jeden z nich przejmie przedsiębiorstwo spółki w celu indywidualnego prowadzenia, a pozostałym zostaną spłacone ich udziały. Wspólnik przyjmujący majątek może zobowiązać się wobec pozostałych wspólników, że spłaci wierzycieli (art. 392 Kodeksu cywilnego, Dz. U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.). Takie postanowienia wiążą wspólników, lecz nie są skuteczne wobec wierzycieli spółki.

Wymogi co do formy czynności

Trzeba też pamiętać, że o ile samo uzgodnienie dotyczące ustalenia innego sposobu zakończenia działalności spółki nie wymaga szczególnej formy, o tyle nie dotyczy to już czynności mających zastąpić proces likwidacji spółki. SN w postanowieniu z dnia 29 czerwca 2011 r., sygn. akt IV CSK 473/10, potwierdził, że czynności związane z przeniesieniem własności majątku spółki na wspólnika lub inną osobę bądź ich upoważnienia do zbycia majątku spółki powinny być kwalifikowane jako odpowiednie czynności prawne (np. umowa sprzedaży, darowizny, zlecenie sprzedaży majątku spółki), z konsekwencjami przewidzianymi przez prawo cywilne co do wymaganej formy tych czynności. Jeżeli zatem miałoby dojść do przeniesienia własności nieruchomości lub użytkowania wieczystego należących do spółki, umowa powinna mieć formę aktu notarialnego.

Wykreślenie spółki z KRS

Po ukończeniu czynności związanych z innym sposobem zakończenia działalności spółki, na wspólnikach ciąży obowiązek złożenia wniosku o wykreślenie spółki z KRS. Rozwiązanie spółki jawnej następuje z chwilą wykreślenia jej z rejestru (art. 84 K.s.h.).

Pamiętać też należy, że od 1 stycznia 2015 r. Skarb Państwa nabywa nieodpłatnie z mocy prawa mienie pozostałe po wykreślonym z KRS podmiocie, bez względu na przyczynę wykreślenia, którym nie rozporządził przed wykreśleniem właściwy organ, z chwilą wykreślenia z KRS (art. 25e ust. 1 ustawy o KRS, Dz. U. z 2013 r. poz. 1203 ze zm.).

"(...) zmiana sposobu zakończenia działalności spółki jawnej, może być uzgodniona już po rozpoczęciu postępowania likwidacyjnego, i to obojętne w jakiej sytuacji doszło do rozwiązania spółki (tak: M. Trzebiatowski w "Pr. Spółek 2011/3/6-15). Zasadnym zatem jest przyjęcie, że skoro brak jest określenia granic czasowych dla podjęcia przez wspólników spółki osobowej jaką jest spółka jawna uchwały w przedmiocie zmiany sposobu zakończenia działalności spółki, to podjęcie przez wspólników przedmiotowej uchwały może nastąpić w każdym czasie, jeżeli taka jest ich zgodna wola".

Postanowienie Sądu Okręgowego w Rzeszowie z dnia 9 kwietnia 2015 r., sygn. akt VI Ga 31/15

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 15.09.2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1030 ze zm.)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Spółki - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.