Spółka udzieliła pożyczki osobie fizycznej. Pożyczka została zabezpieczona poprzez przewłaszczenie nieruchomości na zabezpieczenie, przy czym wartość nieruchomości przewyższa kwotę pożyczki. Pomimo upływu terminu zapłaty pożyczkobiorca nie spłacił pożyczki ani odsetek. Czy wobec faktu, że nieruchomość jest już naszą własnością, powinniśmy jeszcze naliczać odsetki od pożyczki i ewentualnie przerwać bieg ich przedawnienia?
Ustanowienie zabezpieczenia pożyczki poprzez zawarcie umowy przewłaszczenia nieruchomości na zabezpieczenie jej spłaty jest, co do zasady, dopuszczalne, choć w pewnych wyjątkowych sytuacjach dłużnik może skutecznie żądać uznania umowy za nieważną. Jak bowiem wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 28 października 2010 r., sygn. akt II CSK 218/10, ustanowienie w umowie na rzecz wierzyciela nadmiernego lub zbytecznego zabezpieczenia wierzytelności może być przyczyną stwierdzenia nieważności tej umowy. Umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie nie ma swojego źródła w Kodeksie cywilnym. Konstrukcja przewłaszczenia nieruchomości na zabezpieczenie wierzytelności polega na zawarciu umowy w formie aktu notarialnego, w której dłużnik przenosi własność nieruchomości na pożyczkodawcę. Strony ustalają jednocześnie, że w przypadku spełnienia zobowiązania przez dłużnika (np. spłaty pożyczki) wierzyciel zobowiązany jest przenieść własność z powrotem na pożyczkobiorcę. Umowa przewłaszczenia nieruchomości na zabezpieczenie jest niebezpieczna dla przenoszącego nieruchomość, bowiem w razie niewywiązania się przez niego ze zobowiązania może on w łatwy sposób utracić własność nieruchomości.
W przypadku gdy spółka udzieliła pożyczki zabezpieczonej przewłaszczeniem nieruchomości, a termin jej spłaty upłynął bezskutecznie, nieruchomość pozostaje własnością spółki, zaś szczegółowych zasad rozliczeń pomiędzy stronami należy poszukiwać w umowie będącej źródłem przewłaszczenia. Problem pojawi się w sytuacji, gdy umowa nie zawiera postanowień w tym zakresie. Wydaje się, że w takiej sytuacji spółka może naliczyć odsetki do ostatniego dnia terminu, w którym należność miała zostać spłacona. Z tym dniem powinno także nastąpić rozliczenie. Pożyczkobiorca może dochodzić różnicy pomiędzy wartością przewłaszczonej nieruchomości a wysokością zaciągniętej pożyczki wraz z odsetkami. W pierwszej kolejności należy jednak przyjąć zasady rozliczenia określone w umowie.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
