Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Firma  »  Inne zagadnienia  »   Uznanie długu przerywa przedawnienie
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Uznanie długu przerywa przedawnienie

Gazeta Podatkowa nr 36 (1077) z dnia 5.05.2014
Andrzej Janowski

Dzięki uznaniu długu przez dłużnika następuje przerwanie biegu przedawnienia. Taki skutek wywoła nie tylko podpisanie przez dłużnika oświadczenia o uznaniu długu czy ugody, ale też czynności faktyczne, jak np. prośba o rozłożenie długu na raty czy nawet zapłata części długu. Jeśli uznanie długu ma formę pisemną, to ułatwia uzyskanie w sądzie nakazu zapłaty.


Przerwanie przedawnienia

Dzięki uznaniu roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje, można uniknąć przedawnienia - jest to jeden ze sposobów na przerwanie biegu terminu przedawnienia roszczeń (art. 123 § 1 pkt 2 Kodeksu cywilnego). Po uznaniu długu przez dłużnika termin przedawnienia należy liczyć od początku (art. 124 § 1 K.c.). Przedawnienie można w ten sposób przerywać wielokrotnie.


Sposoby uznania długu

Sądy podkreślają, że uznanie długu przerywające przedawnienie może występować w formie tzw. uznania właściwego i uznania niewłaściwego. Uznanie właściwe jest umową ustalającą, co do zasady i zakresu, istnienie albo nieistnienie jakiegoś stosunku prawnego. Taki charakter może mieć np. ugoda, w której stwierdza się istnienie określonego długu. Uznanie niewłaściwe jest natomiast określane jako przyznanie przez dłużnika wobec wierzyciela istnienia długu (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 2004 r., sygn. akt V CK 346/03).


Uznanie niewłaściwe

Uznanie niewłaściwe polega na tym, że dłużnik nie składa wprawdzie wyraźnego oświadczenia o uznaniu roszczenia, lecz na podstawie objawów jego zachowania kontrahent może zasadnie przyjmować, że dłużnik ma świadomość ciążącego na nim zobowiązania i ma zamiar dobrowolnego spełnienia świadczenia - uznają sądy. O jakie zachowanie dłużnika chodzi? W ustawach brak jest przykładowego wyliczenia, jednak sądy jako uznanie niewłaściwe traktują zapłatę części długu, odsetek, wszelkie "prośby" skierowane do wierzyciela czy to o rozłożenie na raty, czy to o odroczenie terminu płatności, czy to o zwolnienie z odsetek lub długu. Są to zachowania, z których wynika, że dłużnik jest świadomy, iż ma dług. Uznanie długu przerywające bieg przedawnienia może być dokonane w sposób wyraźny lub dorozumiany przez czynność czysto faktyczną (np. zapłatę części długu). Ten rodzaj uznania długu nie musi zatem wskazywać ani na podstawę prawą uznawanego długu, ani nawet wysokości uznawanego roszczenia. Dopuszcza się jednak zastrzeżenie przez dłużnika, że dokonywane przez niego uznanie długu ma ograniczony charakter, np. płacąc część długu może on zakwestionować swój obowiązek zapłaty pozostałej części i w takim przypadku nie jest ona objęta uznaniem.

Uznaniu długu przerywającemu przedawnienie nie musi towarzyszyć zamiar ani nawet świadomość wywołania skutków prawnych w postaci przerwania przedawnienia - przerwanie biegu przedawnienia następuje z mocy ustawy. Dla skuteczności tzw. uznania niewłaściwego nie jest wymagane istnienie po stronie zobowiązanego zamiaru wywołania skutku prawnego w postaci przerwania biegu przedawnienia. Jak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11 sierpnia 2011 r., sygn. akt I CSK 703/10, sens instytucji uznania roszczenia polega na tym, że dłużnik zapewnia wierzyciela o wykonaniu zobowiązania, w związku z czym wierzyciel nie musi obawiać się upływu przedawnienia roszczenia, gdyż uznanie powoduje przerwanie biegu przedawnienia.

Zdaniem Sądu Najwyższego (wyrok z dnia 25 marca 2010 r., sygn. akt I CSK 457/09) moment, w którym uprawniony powziął wiadomość o zachowaniu zobowiązanego stanowiącym uznanie niewłaściwe jest momentem przerwania biegu przedawnienia.


Potwierdzenie salda

Potwierdzenie salda może zostać również potraktowane jako uznanie długu. Jednak w orzecznictwie Sądu Najwyższego sformułowano tezę, że przesłane przez dłużnika wierzycielowi wezwanie do potwierdzenia salda w trybie przepisów o rachunkowości, niepodpisane przez osoby upoważnione do reprezentowania dłużnika, nie stanowi uznania roszczenia przerywającego bieg przedawnienia. Tak uznał Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 26 kwietnia 1995 r., sygn. akt III CZP 39/95. W sprawie tej potwierdzenie salda podpisał pracownik księgowości. Podobne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 sierpnia 2001 r., sygn. akt II CKN 103/99. Kwestia tego, kto powinien podpisać potwierdzenie salda, aby można je było traktować jako uznanie długu przerywające przedawnienie, jest jednak sporna - w nauce prawa w szerokim zakresie prezentowane jest stanowisko, zgodnie z którym wystarczającym dla przerwania przedawnienia jest potwierdzenie salda podpisane przez służby finansowo-księgowe dłużnika.


Dzięki uznaniu długu łatwiej w sądzie

Dysponując pisemnym oświadczeniem dłużnika o uznaniu długu można złożyć w sądzie pozew o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym. Jest to najkorzystniejsza dla wierzyciela sądowa procedura odzyskiwania należności. Aby sąd taki rodzaj nakazu zapłaty mógł wydać, wierzyciel musi dołączyć do pozwu któreś z dokumentów wymienionych w art. 485 Kodeksu postępowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 101 ze zm.). Wśród nich wskazane jest oświadczenie dłużnika o uznaniu długu. Oprócz tego oświadczenia do pozwu należy dołączyć również kopię wezwania do zapłaty wysłanego dłużnikowi.

Jakie zalety ma nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym? Pozew o wydanie takiego nakazu jest tani - opłata sądowa wynosi jedną czwartą "normalnej" opłaty sądowej. Po otrzymaniu z sądu nakazu pozwany może go zaskarżyć. Musi jednak uiścić opłatę od pisma zawierającego zarzut od nakazu zapłaty. Wynosi ona równowartość trzech czwartych "normalnej" opłaty od pozwu. Zatem za zaskarżenie nakazu dłużnik płaci trzykrotnie więcej niż wynosiła opłata za złożenie pozwu. Jeśli pozwany nie zaskarży nakazu zapłaty (na co ma 14 dni od jego otrzymania), to nakaz się uprawomocni i po nadaniu mu przez sąd klauzuli wykonalności może być podstawą do egzekucji komorniczej. Nawet jednak, gdy pozwany nakaz zaskarży, wierzyciel i tak może skorzystać z usług komornika, kierując do niego wniosek o wykonanie zabezpieczenia na majątku dłużnika, np. zajęcie środków na rachunku bankowym.

Przy zabezpieczeniu wierzyciel nie otrzymuje od komornika żadnych kwot, są one jednak zabezpieczone przed ich wypłaceniem przez dłużnika. Dzięki temu rozwiązaniu po prawomocnym wygraniu sprawy będzie można z zabezpieczonego wcześniej majątku przeprowadzić egzekucję komorniczą.

Przykład uznania długu
Jan Kowal 
ul. Żółta 23
61-012 Poznań
Poznań, 30.04.2014 r.
Piotr Nowak
ul. Zielona 12
60-767 Poznań

Potwierdzenie zadłużenia

Niniejszym potwierdzamy istnienie naszego zadłużenia w stosunku do Państwa firmy, które na chwilę obecną wynosi 11.000 zł (słownie: jedenaście tysięcy złotych) należności głównej plus odsetki ustawowe za występujące opóźnienia w płatnościach.

Zadłużenie wynika z następujących niezapłaconych faktur:

1) faktura z dnia 20.12.2013 r., nr FV 07/1454, termin płatności 31.12.2013 r. na kwotę 3.500 zł,

2) faktura z dnia 15.01.2014 r., nr FV 08/91, termin płatności 22.01.2014 r. na kwotę 1.500 zł,

3) faktura z dnia 8.02.2014 r., nr FV 08/129, termin płatności 15.02.2014 r. na kwotę 6.000 zł.

Jan Kowal
podpis

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 23.04.1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121)

Inne zagadnienia - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.