Rezygnacja z funkcji w zarządzie spółki z o.o. stanowi jednostronne oświadczenie członka zarządu. Nie wymaga ono akceptacji spółki, ale musi być jej zakomunikowane. Na skutek rezygnacji członka zarządu spółki z o.o. wygasa jego mandat, tj. uprawnienie do pełnienia funkcji. Kodeks spółek handlowych w szczególny sposób reguluje zasady składania rezygnacji w sytuacji, gdy w jej wyniku żaden mandat w zarządzie nie będzie obsadzony.
Na skutek rezygnacji członka zarządu spółki z o.o. wygasa mandat członka zarządu, tj. jego uprawnienie do pełnienia funkcji. Stanowi tak art. 202 § 4 K.s.h. Natomiast z art. 202 § 5 K.s.h. wynika, że do złożenia rezygnacji przez członka zarządu stosuje się odpowiednio przepisy o wypowiedzeniu zlecenia przez przyjmującego zlecenie. W świetle tych przepisów członek zarządu może złożyć rezygnację w każdym czasie. Jeżeli jednak pełni funkcję odpłatnie, a wypowiedzenie nastąpi bez ważnego powodu, może ponieść odpowiedzialność za szkodę.
Co istotne, przed 1 marca 2019 r. przepisy K.s.h. nie określały wprost reguł składania rezygnacji z funkcji w zarządzie. W doktrynie i orzecznictwie, w tym także Sądu Najwyższego, wskazywane były różne zasady, których należy przestrzegać przy składaniu rezygnacji. Wątpliwości w tej kwestii rozwiała uchwała 7 sędziów SN z dnia 31 marca 2016 r., sygn. akt III CZP 89/15. Według niej oświadczenie członka zarządu spółki z o.o. o rezygnacji z tej funkcji musi być złożone innemu - jednemu członkowi zarządu bądź prokurentowi (tj. zgodnie z art. 205 § 2 K.s.h.), z wyjątkiem wskazanym w art. 210 § 2 K.s.h. Wyjątek ten dotyczy tylko sytuacji, gdy jedyny wspólnik jest zarazem jedynym członkiem zarządu.
Z dniem 1 marca 2019 r. doprecyzowane zostały przepisy K.s.h. w kwestii składania rezygnacji przez członka zarządu spółki z o.o. Ustawodawca uznał, że, co do zasady, należy uwzględnić rozwiązanie zawarte w przytoczonej uchwale SN z dnia 31 marca 2016 r., a szczególnego uregulowania wymaga procedura składania rezygnacji przez jedynego członka zarządu, ostatniego czy wszystkich członków zarządu wieloosobowego składających rezygnację jednocześnie. Kwestię tę reguluje art. 202 § 6 K.s.h.
W świetle aktualnego brzmienia przepisów i stanowiska SN zajętego we wskazanej uchwale, jeśli na skutek rezygnacji z funkcji składanej przez członka zarządu nie dojdzie do sytuacji, w której żaden mandat w zarządzie nie będzie obsadzony, wówczas członek zarządu pismo z oświadczeniem o rezygnacji może przekazać innemu członkowi zarządu, ewentualnie prokurentowi. Oświadczenie to może być także przesłane spółce (tradycyjnie, elektronicznie) i tym samym będzie złożone, po jego dojściu na adres spółki lub adres siedziby zarządu albo adres do doręczeń (art. 61 K.c., Dz. U. z 2019 r. poz. 1145 ze zm.). Członek zarządu powinien zadbać o dowód dojścia oświadczenia woli o swojej rezygnacji do spółki.
Oświadczenie członka zarządu może ograniczać się do jednego zdania. Może ono brzmieć: "Niniejszym oświadczam, że rezygnuję z pełnienia funkcji w zarządzie ABC spółka z o.o.". Oświadczenie to będzie wywierało zamierzony skutek prawny z chwilą złożenia go spółce z wyłączeniem sytuacji ujętych w art. 202 § 6 K.s.h. Osoba, która je złożyła, przestanie z tą chwilą być członkiem zarządu ze wszystkimi tego konsekwencjami dla niej i spółki. Nie ma jednak przeszkód, aby w oświadczeniu o rezygnacji składanym przez jednego członka dwuosobowego lub liczniejszego zarządu zastrzeżona została późniejsza data ustąpienia z funkcji w zarządzie w stosunku do chwili złożenia oświadczenia. W razie zamieszczenia takiego zastrzeżenia skutek oświadczenia o rezygnacji będzie odroczony do tej daty.
Oświadczenie o rezygnacji, co do zasady, może być wyrażone w każdej formie. Jednak względy praktyczne, w tym m.in. konieczność dołączenia dokumentu potwierdzającego rezygnację do wniosku o wpis zmiany w składzie zarządu w KRS, przemawiają za zachowaniem formy szczególnej, która umożliwi dokonanie wpisu, np. formy pisemnej (por. art. 78 i art. 781 K.c.).
Niedopuszczalne jest złożenie oświadczenia o rezygnacji pod warunkiem.
Stosownie do treści art. 202 § 6 K.s.h., jeżeli w wyniku rezygnacji członka zarządu żaden mandat w zarządzie nie będzie obsadzony, członek zarządu składa rezygnację wspólnikom, zwołując jednocześnie zgromadzenie wspólników, o którym mowa w art. 2331 K.s.h., chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Zaproszenie na zgromadzenie wspólników musi zawierać także oświadczenie o rezygnacji członka zarządu. Ważne jest, że w takich okolicznościach rezygnacja jest skuteczna z dniem następującym po dniu, na który zwołano zgromadzenie wspólników.
Szczególna sytuacja dotyczy jedynego wspólnika, który jednocześnie pełni funkcję jedynego członka zarządu. W takim przypadku należy przyjąć, że przepisy K.s.h. wprowadzone z początkiem marca 2019 r. nie wyłączyły konieczności zachowania formy aktu notarialnego dla oświadczenia o rezygnacji z funkcji składanej przez jedynego członka zarządu będącego zarazem jedynym wspólnikiem. O dokonaniu tej czynności prawnej notariusz zawiadomi sąd rejestrowy, przesyłając wypis aktu notarialnego (art. 210 § 2 K.s.h.).
Zmiana w składzie zarządu powinna zostać zgłoszona sądowi rejestrowemu. Musi to uczynić spółka reprezentowana przez aktualny zarząd, względnie właściwie umocowanego pełnomocnika. Natomiast były członek zarządu, który utracił prawo do reprezentowania spółki, nie jest już legitymowany do składania wniosku do KRS o wykreślenie go z funkcji członka zarządu. Może jedynie skierować do sądu rejestrowego zawiadomienie o zaistnieniu zmian w zarządzie spółki w związku ze złożeniem przez niego rezygnacji. Otrzymując je, sąd rejestrowy jest uprawniony do wszczęcia postępowania przymuszającego wobec spółki. Będzie to uzasadnione, o ile wniosek taki nie został jeszcze złożony (zob. też art. 24 ust. 3 ustawy o KRS, Dz. U. z 2019 r. poz. 1500 ze zm.).
Spółka musi pamiętać jeszcze o tym, że zmiany w składzie zarządu wiążą się także z koniecznością zaktualizowania informacji przekazanych do CRBR.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 15.09.2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 505 ze zm.)
|