Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Firma  »  Spółki  »   Sprzedaż udziałów w oparciu o umowę przedwstępną
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Sprzedaż udziałów w oparciu o umowę przedwstępną

Gazeta Podatkowa nr 97 (1347) z dnia 5.12.2016
Paweł Cierkoński

Sprzedaż udziałów w spółce z o.o. może być poprzedzona zawarciem umowy przedwstępnej. Strony w tej umowie muszą określić elementy istotne przyszłej umowy sprzedaży, a dodatkowo mogą określić warunki, które muszą zostać spełnione, aby doszło do jej zawarcia.

Kiedy przedwstępna?

Zawarcie umowy przedwstępnej najczęściej wymuszają okoliczności, które uniemożliwiają natychmiastowe zawarcie umowy docelowej. Mogą być to kwestie zależne tylko od stron (np. konieczność uzyskania kredytu na zapłatę ceny za udziały), ale również okoliczności w istotnej części od nich niezależne.

W przypadku zbycia udziałów spółki z o.o. najczęściej chodzi o sytuacje, w których umowa spółki wprowadza ograniczenia w ich zbywaniu. W szczególności może być to wymóg uzyskania zgody zarządu spółki na zbycie udziałów (art. 182 § 3-5 K.s.h.). Wówczas umowa przedwstępna może przewidywać otrzymanie zgody zarządu jako warunek zawarcia umowy przyrzeczonej. Taki dokument będzie również ułatwiał ubieganie się przez wspólnika o uzyskanie zezwolenia na rozporządzenie udziałami.

Umowa przedwstępna może być też zawierana w odniesieniu do udziałów, które nie mogą być jeszcze zbyte z uwagi na brak wpisu spółki do KRS (rozporządzenie udziałem dokonane przed wpisem spółki kapitałowej do rejestru jest nieważne - art. 16 K.s.h.). Zakaz wynikający z art. 16 K.s.h. nie wyłącza jednak dokonywania czynności stricte zobowiązujących, z wyłączeniem skutków rozporządzających (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 20 grudnia 2012 r., sygn. akt I ACa 660/12). Uwaga ta odnosi się również do umowy przedwstępnej.

Istotne postanowienia

W umowie przedwstępnej, czyli umowie, przez którą jedna ze stron lub obie zobowiązują się do zawarcia oznaczonej umowy, należy określić istotne postanowienia umowy przyrzeczonej (art. 389 § 1 K.c.).

Jeśli umową przyrzeczoną ma być umowa sprzedaży, to w umowie przedwstępnej należy precyzyjnie określić przedmiot sprzedaży oraz cenę. Są to bowiem przedmiotowo istotne elementy umowy sprzedaży wynikające z art. 535 K.c. W przypadku umowy przedwstępnej sprzedaży udziałów w spółce z o.o. strony muszą, pod rygorem jej nieważności wskazać, których udziałów dotyczy umowa (w jakiej spółce, w jakiej liczbie, ewentualnie czy uprzywilejowanych itd.), a także określić wysokość ceny, która ma za nie zostać uiszczona.

Jeżeli w umowie nie podano terminu, w ciągu którego umowa przyrzeczona ma być zawarta, wówczas powinna ona być zawarta w odpowiednim terminie wyznaczonym przez stronę uprawnioną do żądania zawarcia umowy przyrzeczonej. Jeżeli obie strony są uprawnione do takiego żądania i każda z nich wyznaczyła inny termin, strony wiąże termin wyznaczony przez stronę, która wcześniej złożyła stosowne oświadczenie. Jeżeli w ciągu roku od dnia zawarcia umowy przedwstępnej nie został wyznaczony termin do zawarcia umowy przyrzeczonej, nie można żądać jej zawarcia (art. 389 § 2 K.c.).

W przedwstępnej umowie sprzedaży udziałów warto dodatkowo określić:

- zobowiązanie sprzedającego do tego, by udziały nie zostały obciążone prawami osób trzecich do momentu zawarcia umowy przyrzeczonej,
- sposób wykonywania prawa głosu w sprawie podziału zysku w okresie poprzedzającym zawarcie umowy przyrzeczonej,
- uprawnienie do odstąpienia od umowy przedwstępnej w przypadku, w którym strony nie gwarantują realizacji zamierzonego przedsięwzięcia (np. niewypłacalność kupującego, działanie sprzedawcy wpływające na spadek wartości udziałów),
- wniosek do zarządu spółki o zamieszczenie w księdze udziałów informacji o zawarciu umowy przedwstępnej.

Niewykonanie umowy przedwstępnej

Skutki prawne nieprzystąpienia przez jedną ze stron do umowy przyrzeczonej zależą przede wszystkim od tego, w jakiej formie została zawarta umowa przedwstępna. Jeśli była zawarta co najmniej w formie z podpisami notarialnie poświadczonymi (czyli formie zastrzeżonej dla umowy zbycia udziałów w spółce z o.o.), to każda ze stron jest uprawniona do dochodzenia zawarcia umowy przyrzeczonej (art. 390 § 2 K.c.).

Nie jest to jednak proste. Celem dochodzenia zawarcia umowy przyrzeczonej należy wystąpić z powództwem o złożenie zastępczego oświadczenia woli. Wyrok sądu uwzględniający takie powództwo będzie zastępować podpis pozwanego pod umową przyrzeczoną. Sprzedający, który występuje w roli powoda, powinien mieć na uwadze to, że wyrok będzie skutkował przejściem udziałów na kupującego, nie będzie jednak dawał gwarancji, że kupujący uiści cenę.

Natomiast jeśli umowa przedwstępna zostanie sporządzona w formie pisemnej czy dokumentowej, to od strony uchylającej się od zawarcia umowy przyrzeczonej, druga strona będzie mogła żądać naprawienia szkody, którą poniosła przez to, że liczyła na zawarcie umowy przyrzeczonej (np. zwrotu kosztów obsługi prawnej). Strony w umowie przedwstępnej mogą inaczej określić granice odpowiedzialności odszkodowawczej.

Zabezpieczenia

Celem uniknięcia ryzyka związanego z niewykonaniem umowy przedwstępnej warto ją dodatkowo zabezpieczyć. Najprostszym instrumentem temu służącym jest zastrzeżenie odpowiednio wysokiej kary umownej dla strony, która nie stawi się w umówionym dniu celem zawarcia umowy przyrzeczonej albo w inny zawiniony sposób udaremni jej zawarcie. Podobną funkcję może pełnić uiszczenie zadatku przez kupującego przy zawarciu umowy przedwstępnej.

Strony mogą również rozważyć udzielenie przez sprzedającego kupującemu nieodwołalnego pełnomocnictwa do zawarcia umowy przyrzeczonej na warunkach określonych w umowie przedwstępnej.

"Umowa przedwstępna, w której nie ustalono ceny sprzedaży, choćby przez wskazanie stabilnych podstaw do jej ustalenia, jest nieważna".

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 września 2010 r., sygn. akt III CSK 289/09

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 15.09.2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1578 ze zm.)

Ustawa z dnia 23.04.1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380 ze zm.)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Spółki - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.