Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Firma  »  Wskazówki dla przedsiębiorcy  »   Zmiany w trakcie umowy bezterminowej
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Zmiany w trakcie umowy bezterminowej

Gazeta Podatkowa nr 6 (1463) z dnia 18.01.2018
Łukasz Wilmiński

Część umów zawieranych w ramach większości przedsiębiorstw, jak i gospodarstw domowych ma charakter bezterminowy. Oznacza to, że zawarte są one na czas nieokreślony, a usługi świadczone na ich podstawie mają charakter ciągły. Przykładem tego typu umów mogą być kontrakty na dostawę mediów. Warto wiedzieć, jakie są konsekwencje zmiany takich umów w trakcie ich trwania i jakie zasady obowiązują w tym zakresie.

Umowa o charakterze bezterminowym ma specyficzny charakter. Zamiarem jej stron jest bowiem trwałość określonego stosunku prawnego i brak przerw w jej wykonaniu. Chodzi tu np. o dostawy prądu czy gazu. Dlatego strony w umowie, poza określeniem wzajemnych praw i obowiązków, ustalają także, że jest ona zawarta na czas nieokreślony, przewidując jednocześnie możliwość jej rozwiązania z zachowaniem terminu wypowiedzenia. Cechą charakterystyczną tego rodzaju kontraktów jest także sposób wprowadzania zmian do ich treści.

Trwałość umowy

Zawarcie umowy bezterminowej o charakterze ciągłym jest dozwolone na podstawie określonej w Kodeksie cywilnym zasady swobody kontraktowania. Można w niej zatem nie tylko wskazać, że ma ona charakter bezterminowy, ale także ustalić najwcześniejszy możliwy termin jej wypowiedzenia. O ile bowiem z art. 3651 K.c. wynika, że zobowiązanie bezterminowe o charakterze ciągłym wygasa po wypowiedzeniu przez dłużnika lub wierzyciela z zachowaniem terminów umownych, ustawowych lub zwyczajowych, a w razie braku takich terminów niezwłocznie po wypowiedzeniu, to strony umowy mogą także określić, że nie może ona zostać wypowiedziana np. w ciągu dwóch lat od jej zawarcia. Potwierdził to Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13.06.2013 r., sygn. akt V CSK 391/12, stwierdzając, że art. 3651 K.c. nie wyłącza możliwości określenia w umowie bezterminowej o charakterze ciągłym najwcześniejszego terminu złożenia oświadczenia o jej wypowiedzeniu. O ile bowiem zakazane jest zamieszczanie w umowie bezterminowej o charakterze ciągłym postanowień, które uniemożliwiają jej rozwiązanie, to strony mogą ograniczyć możliwość wypowiedzenia przez czas w niej wskazany. Przy czym w sytuacji gdyby postanowienie takie przygotowane przez dostawcę usługi było skrajnie niekorzystne, jak np. umowne wyłączenie możliwości wypowiedzenia przez 10 lat od jej zawarcia, istnieje możliwość uwolnienia się od zobowiązania powołując się na jego nieważność na podstawie art. 58 § 1 K.c. jako czynność prawną sprzeczną z ustawą lub mającą na celu obejście ustawy.

Problem wzorca umów

Większość umów o charakterze ciągłym, z uwagi na powszechność ich zawierania oraz faktyczny brak wpływu odbiorcy usług na treść wzajemnych praw i obowiązków, zawierana jest przy wykorzystaniu wzorca umownego. Taki wzorzec może przybrać formę np. ogólnych warunków umownych, wzoru umowy czy regulaminu. W przypadku kontraktów zawieranych z konsumentami wzorzec jest wiążący, jeżeli został doręczony przed zawarciem umowy. Obowiązek ten nie dotyczy jednak umów zawieranych z udziałem konsumentów, z wyjątkiem tych powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego. Natomiast w przypadku gdy posługiwanie się wzorcem jest w stosunkach danego rodzaju zwyczajowo przyjęte, wiąże on także wtedy, gdy druga strona mogła się z łatwością dowiedzieć o jego treści (np. w transakcjach pomiędzy przedsiębiorcami).

Wprowadzenie zmian

Pomimo że zamiarem stron umowy o charakterze ciągłym jest trwałość istniejącego zobowiązania, to obowiązujące przepisy dopuszczają możliwość zmiany treści kontraktu, która faktycznie wprowadzana jest w sposób jednostronny. W przypadku obowiązywania wzorca strona, od której on pochodzi, może zmienić jego treść. Jak bowiem wynika z art. 3841 K.c., wzorzec wydany w czasie trwania stosunku umownego o charakterze ciągłym wiąże drugą stronę, jeżeli nie wypowiedziała ona umowy w najbliższym terminie wypowiedzenia. Przy czym strona wydająca nową treść wzorca zobowiązana jest do zawiadomienia drugiej strony o jego treści. Regulacja ta ma bardzo doniosłe znaczenie, umożliwia bowiem stronie zmianę trwającego kontraktu bez uzyskania zgody kontrahenta. W praktyce zmiany wzorca następują bardzo często. Ma to miejsce chociażby w przypadku prowadzenia rachunku bankowego, gdy bank informuje np. za pośrednictwem kanałów elektronicznych w bankowości internetowej, że doszło do zmian w regulaminie prowadzenia konta bankowego.

W przypadku transakcji, które nie dotyczą tzw. drobnych bieżących spraw życia codziennego, lecz np. umów dotyczących kredytów frankowych czy polisolokat, należy uważnie sprawdzać, jakie zmiany zostają wprowadzone. Strona w takim przypadku ma bowiem możliwość wypowiedzenia umowy. W takiej sytuacji dochodzi co prawda do jej zakończenia, ale unika się w ten sposób wprowadzenia niekorzystnych zmian do treści stosunku prawnego. Co ważne, w przypadku sporu z przedsiębiorcą - dostawcą usługi, który dokonał zmiany treści wzorca w sposób zgodny z obowiązującymi przepisami, a strona w związku ze zmianą nie wypowiedziała umowy, nie można skutecznie powoływać się na fakt nieznajomości nowej treści kontraktu. Strona jest bowiem nim związana. Należy więc pamiętać, aby sprawdzać wprowadzone zmiany, zwłaszcza w sytuacjach, które mogą skutkować powstaniem sporu.

"Przyjętym w polskim prawie sposobem normalnego oraz przedwczesnego zakończenia stosunków o charakterze trwałym jest wypowiedzenie wywierające skutek na przyszłość. Znosi ono stosunek prawny dopiero po upływie terminu wypowiedzenia, a gdy termin taki nie jest wymagany - z chwilą złożenia kontrahentowi oświadczenia o wypowiedzeniu".

Wyrok SA w Poznaniu z dnia 20 maja 2008 r., sygn. akt I ACa 347/08

Podstawa prawa

Ustawa z dnia 23.04.1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r. poz. 459 ze zm.)

Wskazówki dla przedsiębiorcy - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.