Zeszyty Metodyczne Rachunkowości
https:gofin.pl

wydawca: Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp.
www.gofin.pl   sklep internetowy: www.sklep.gofin.pl

Terminy i metody inwentaryzacji aktywów i pasywów

INWENTARYZACJA DROGĄ SPISU Z NATURY
Ostatni dzień każdego roku obrotowego
- aktywa pieniężne, czyli krajowe środki płatnicze, waluty obce i dewizy (z wyjątkiem gromadzonych na rachunkach bankowych),
- papiery wartościowe w postaci materialnej,
- produkty w toku produkcji,
- materiały, towary i produkty gotowe, których wartość odnosi się w koszty bezpośrednio na dzień zakupu lub w momencie ich wytworzenia 
Ostatni kwartał roku obrotowego, do 15 dnia następnego roku
- znajdujące się na terenie niestrzeżonym lub znajdujące się na terenie strzeżonym, lecz nieobjęte ewidencją ilościowo-wartościową rzeczowe składniki aktywów obrotowych,
- znajdujące się na terenie niestrzeżonym środki trwałe - z wyjątkiem środków trwałych, do których dostęp jest znacznie utrudniony, gruntów oraz praw zakwalifikowanych do nieruchomości,
- znajdujące się na terenie niestrzeżonym maszyny i urządzenia wchodzące w skład środków trwałych w budowie,
- składniki aktywów, będące własnością innych jednostek, powierzone do sprzedaży, przechowania, przetwarzania lub używania. Należy pamiętać, aby o wynikach spisu powiadomić właścicieli tych składników. Obowiązek inwentaryzacji obcych aktywów nie dotyczy jednostek świadczących usługi pocztowe, transportowe, spedycyjne i składowania
Raz w roku (w dowolnym terminie)
- zapasy towarów i materiałów (opakowań) objęte ewidencją wartościową w punktach obrotu detalicznego jednostki,
- zapasy drewna w jednostkach prowadzących gospodarkę leśną
Raz w ciągu dwóch lat (w dowolnym terminie)
- znajdujące się w strzeżonych składowiskach i objęte ewidencją ilościowo-wartościową zapasy materiałów, towarów, produktów gotowych i półproduktów
Raz w ciągu czterech lat (w dowolnym terminie)
- nieruchomości zaliczone do środków trwałych oraz inwestycji, jak też znajdujące się na terenie strzeżonym inne środki trwałe oraz maszyny i urządzenia wchodzące w skład środków trwałych w budowie
Uwaga: Użyty w ustawie o rachunkowości zwrot "w ciągu" określonego okresu oznacza zarówno możliwość przeprowadzenia jednorazowego spisu z natury na dowolny dzień, jak i rozłożonego w danym okresie (np. dwóch lub czterech lat) ustalania rzeczywistego stanu poszczególnych grup aktywów. Powinno to nastąpić w taki sposób, aby w wyznaczonym okresie zostały spisane wszystkie stanowiące własność jednostki zasoby danego składnika majątku, objętego inwentaryzacją drogą spisu z natury.
INWENTARYZACJA DROGĄ UZYSKANIA POTWIERDZENIA SALDA
Ostatni dzień każdego roku obrotowego
- aktywa finansowe zgromadzone na rachunkach bankowych lub przechowywane przez inne jednostki,
- papiery wartościowe w formie zdematerializowanej
Ostatni kwartał roku obrotowego, do 15 dnia następnego roku
- należności, w tym udzielone pożyczki (z wyjątkiem inwentaryzowanych w drodze weryfikacji),
- powierzone kontrahentom własne składniki aktywów
INWENTARYZACJA DROGĄ WERYFIKACJI
Ostatni dzień każdego roku obrotowego
- środki trwałe, do których dostęp jest znacznie utrudniony,
- grunty oraz prawa zakwalifikowane do nieruchomości (w tym prawo użytkowania wieczystego gruntu, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego i spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego),
- należności sporne i wątpliwe, a w bankach również należności zagrożone,
- należności i zobowiązania wobec osób nieprowadzących ksiąg rachunkowych,
- należności i zobowiązania z tytułów publicznoprawnych,
- inne aktywa i pasywa, których zinwentaryzowanie w drodze spisu z natury lub uzgodnienie z przyczyn uzasadnionych nie było możliwe, w tym m.in.:
  środki trwałe w budowie, z wyjątkiem maszyn i urządzeń,
  towary w drodze oraz wartości niematerialne i prawne,
  inwestycje zaliczone do finansowych aktywów trwałych,
  rozliczenia międzyokresowe przychodów i kosztów,
  kapitały (fundusze) własne,
  rezerwy, odpisy aktualizujące oraz fundusze specjalne,
  aktywa i pasywa ewidencjonowane pozabilansowo