Dla osób prowadzących pozarolniczą działalność ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne. Jeśli są nim objęte, to po spełnieniu określonych warunków przysługuje im np. zasiłek chorobowy. Wymagany jest jednak m.in. odpowiednio długi okres podlegania temu ubezpieczeniu. Przedsiębiorca nie może natomiast wnioskować o objęcie tym ubezpieczeniem w czasie zawieszenia działalności. Nie każde jednak zawieszenie przerywa okres tego ubezpieczenia.
Osoby prowadzące działalność gospodarczą podlegają z tego tytułu obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu. Przedsiębiorcy są objęci tymi ubezpieczeniami od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia jej zaprzestania. W tym samym okresie osoby te są też objęte obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym. Jednak z okresu obowiązkowego ubezpieczenia w ZUS wyłączony jest czas, w którym przedsiębiorca zawiesił prowadzenie działalności na podstawie przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.
Charakter dobrowolny dla przedsiębiorców ma natomiast ubezpieczenie chorobowe. Mogą oni do niego przystąpić w każdym momencie prowadzenia działalności. Generalnie objęcie tym ubezpieczeniem następuje od dnia wskazanego we wniosku, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony w ZUS.
Podleganie dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu wiąże się jednak z terminowym opłacaniem przez przedsiębiorcę składki na to ubezpieczenie. ZUS wyłączy bowiem przedsiębiorcę z tego ubezpieczenia, jeśli nie opłaci on w terminie należnej z tego tytułu składki za dany miesiąc.
Zdarzają się sytuacje, kiedy przedsiębiorca podejmuje decyzję o czasowej przerwie w prowadzeniu działalności gospodarczej, dokonując jej zawieszenia.
Przedsiębiorca, który nie zatrudnia pracowników, może bowiem zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej. Okres, na jaki działalność może zostać zawieszona, określają przepisy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (patrz tabela). Może on być oznaczony w dniach, miesiącach albo miesiącach i dniach. Obliczając okres zawieszenia należy stosować przepisy K.p.a.
W czasie przerwy w prowadzeniu firmy przedsiębiorca nie może wykonywać działalności gospodarczej i osiągać z niej bieżących przychodów.
Okres zawieszenia wykonywania działalności rozpoczyna się od dnia wskazanego we wniosku o wpis informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej. Jednak nie może to być dzień wcześniejszy niż dzień złożenia wniosku o zawieszenie. Zawieszenie trwa natomiast do dnia złożenia wniosku o wpis informacji o wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej lub do dnia wskazanego w tym wniosku. Dzień ten nie może być jednak wcześniejszy niż dzień złożenia wniosku o wznowienie.
| minimalny | 30 dni |
| maksymalny | 24 miesiące |
| w miesiącu lutym | liczba dni lutego przypadająca w danym roku kalendarzowym |
W zakresie ubezpieczeniowym zawieszenie działalności powoduje ustanie obowiązku ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego w okresie od dnia, w którym nastąpiło rozpoczęcie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej, do dnia poprzedzającego dzień wznowienia jej wykonywania (przykład 1).
W okresie zawieszenia wykonywania działalności przedsiębiorca może przystąpić do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Może też dobrowolnie zgłosić się do ubezpieczenia zdrowotnego. W czasie przerwy w prowadzeniu działalności przedsiębiorca nie podlega jednak ubezpieczeniu chorobowemu.
Prawo do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia chorobowego przedsiębiorca co do zasady nabywa po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Do okresu tego ubezpieczenia wlicza się poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przerwa między nimi:
Oznacza to, że w przypadku, gdy przedsiębiorca zawiesi działalność gospodarczą jedynie na minimalny okres, jaki określają przepisy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (tj. co do zasady 30 dni), wówczas zachowa on ciągłość okresu podlegania dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu (przykład 2).
|
Przykład 1 Od roku przedsiębiorca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. Podlega z tego tytułu w ZUS obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu. Od dnia rozpoczęcia prowadzenia firmy zgłosił się też do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. W dniu 31 grudnia 2014 r. złożył wniosek o zawieszenie działalności od 1 do 31 stycznia 2015 r. W tym okresie nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu.
Pani Marta prowadzi działalność gospodarczą. W swojej firmie nie zatrudnia pracowników. Z tytułu prowadzonej działalności podlega obowiązkowym ubezpieczeniom oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. W dniu 31 grudnia 2014 r. złożyła wniosek o zawieszenie działalności w okresie od 2 do 31 stycznia 2015 r. Gdyby w lutym 2015 r. zachorowała i przedłożyła w ZUS stosowne dokumenty do wypłaty zasiłku chorobowego, to do okresu wyczekiwania na prawo do zasiłku chorobowego zostałby jej wliczony okres ubezpieczenia chorobowego przypadający przed 2 stycznia 2015 r. Przerwa w tym ubezpieczeniu spowodowana zawieszeniem działalności (tu: od 2 do 31 stycznia br.) nie przekroczyła bowiem 30 dni. Jeśli okres jej ubezpieczenia chorobowego łącznie wynosi co najmniej 90 dni, będzie ona miała prawo do zasiłku chorobowego od pierwszego dnia choroby. |