Wkrótce wnoszę pozew o rozwód. Zastanawiam się, kiedy najlepiej wytoczyć sprawę o podział majątku wspólnego - przed rozwodem, w czasie rozwodu, czy dopiero po zakończeniu sprawy. Mąż nie chce polubownie załatwić tej kwestii, dlatego zmuszona jestem dokonać podziału w sądzie. W którym momencie najlepiej to zrobić?
Przede wszystkim należy wyraźnie podkreślić, że przed rozwodem podział majątku wspólnego w ogóle nie wchodzi w grę, chyba że w małżeństwie istniała już wtedy rozdzielność majątkowa bądź rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków. Dopóki wspólność trwa, majątku dzielić nie można. Z chwilą prawomocnego orzeczenia rozwodu ustaje wspólność majątkowa i jest to już możliwe (podobnie przy orzeczeniu separacji). Zasadniczo podziału majątku można dokonać w dwóch momentach: już na etapie sprawy rozwodowej bądź później, po rozwodzie.
Jeśli chodzi o podział majątku przy rozwodzie, to nie jest to rozwiązanie często spotykane. Żądanie (wniosek) podziału majątku w trakcie rozwodu może złożyć każdy małżonek. Jednak w praktyce warto to zrobić tylko i wyłącznie wtedy, gdy małżonkowie uzgodnili między sobą wszystkie kwestie. Sąd skupia się bowiem przede wszystkim na kwestii rozwodu, a nie sporach majątkowych. Podjęcie się tego zagadnienia przez sąd możliwe jest tylko wówczas, gdy podział majątku nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu rozwodowym. Stanowi o tym art. 58 § 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (Dz. U. z 2012 r. poz. 788 ze zm.). W praktyce uznaje się, że do takiej zwłoki nie dojdzie, gdy małżonkowie są zgodni co do tego, jakie rzeczy (prawa) wchodzą do ich majątku wspólnego, jaka jest ich wartość oraz jak ma wyglądać ten podział (czyli komu mają przypaść na wyłączną własność określone składniki tego majątku, jaka ma być wysokość ewentualnych spłat czy dopłat itp.). Z opisu sprawy wynika, że ten warunek w przypadku Czytelniczki nie będzie raczej spełniony.
Pozostaje więc wytoczenie sprawy po uprawomocnieniu się wyroku rozwodowego. Do sprawy sądowej dochodzi najczęściej wtedy, gdy byli małżonkowie nie mogą się porozumieć co do zasad tego podziału. Trzeba pamiętać, że czasem warto skorzystać z drogi sądowej także wtedy, gdy porozumienie istnieje - podział sądowy bywa często tańszy niż ten umowny (np. gdy umowny wymaga aktu notarialnego). Sporządzenie takiego aktu, gdy np. nieruchomość ma znaczną wartość, to dość wysoka taksa notarialna. Natomiast opłata sądowa od wniosku o podział majątku wspólnego małżonków to kwota stała 1 tys. zł, a gdy byli małżonkowie są zgodni co do podziału i przedstawią zgodny projekt podziału, opłata jest znacznie niższa i wynosi 300 zł (niezależnie od wartości majątku).