Mój narzeczony chce zawrzeć małżeństwo w trybie konkordatowym. Zawsze sądziłam, że małżeństwo zawiera się niezależnie, tj. w urzędzie stanu cywilnego i w trybie wyznaniowym. Czy małżeństwo konkordatowe jest tak samo skuteczne jak zawarte w trybie cywilnym?
Małżeństwo zawarte przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego i przed duchownym, z zachowaniem wymogów dla trybu konkordatowego, ma takie same skutki prawne na płaszczyźnie prawa świeckiego, o ile duchowny dopełni wymaganych formalności. Małżeństwo w tzw. trybie konkordatowym wywiera bezpośrednie skutki w płaszczyźnie prawa państwowego. W konsekwencji, po złożeniu oświadczeń w tym trybie, małżeństwo uznaje się za zawarte nie tylko w ramach danego kościoła, ale również w ramach państwa. Duchowny, przed którym zawierany jest związek małżeński podlegający prawu wewnętrznemu kościoła albo innego związku wyznaniowego, nie może przyjąć oświadczeń o zawarciu małżeństwa konkordatowego bez uprzedniego przedstawienia mu zaświadczenia stwierdzającego brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa, sporządzonego przez kierownika urzędu stanu cywilnego. Osobom zamierzającym zawrzeć małżeństwo konkordatowe, kierownik urzędu stanu cywilnego wydaje zaświadczenie stwierdzające brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa oraz treść i datę złożonych przed nim oświadczeń w sprawie nazwisk przyszłych małżonków i ich dzieci. Wynika to z art. 41 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (Dz. U. z 2012 r. poz. 788 ze zm.). Takie zaświadczenie traci moc po upływie 3 miesięcy od dnia jego wydania. Wydając zaświadczenie kierownik urzędu stanu cywilnego informuje strony o dalszych czynnościach koniecznych do zawarcia małżeństwa.
Do skuteczności tak zawartego małżeństwa z punktu widzenia prawa państwowego potrzeba jeszcze dalszego działania duchownego. Niezwłocznie po złożeniu oświadczeń o zawarciu małżeństwa, duchowny sporządza zaświadczenie stwierdzające, że oświadczenia zostały złożone w jego obecności, przy zawarciu związku małżeńskiego podlegającego prawu wewnętrznemu kościoła albo innego związku wyznaniowego. Podpisują je: duchowny, małżonkowie i dwaj pełnoletni świadkowie obecni przy złożeniu tych oświadczeń.
Powyższe zaświadczenie, wraz z zaświadczeniem sporządzonym przez kierownika USC, duchowny przekazuje do urzędu stanu cywilnego przed upływem 5 dni od dnia zawarcia małżeństwa. Przyjmuje się, że nadanie jako przesyłki poleconej w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego jest równoznaczne z przekazaniem do urzędu stanu cywilnego. Jeżeli zachowanie tego terminu nie jest możliwe z powodu siły wyższej, bieg terminu ulega zawieszeniu przez czas trwania przeszkody. Przy obliczaniu biegu terminu nie uwzględnia się dni uznanych ustawowo za wolne od pracy.