Zasady dofinansowania wypoczynku dzieci pracowników określone w ustawie o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych
Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (ZFŚS) przeznaczony jest na finansowanie działalności socjalnej organizowanej na rzecz osób uprawnionych do korzystania z tego funduszu, na dofinansowanie zakładowych obiektów socjalnych oraz na tworzenie zakładowych żłobków, klubów dziecięcych, przedszkoli oraz innych form wychowania przedszkolnego. Zasady korzystania z ZFŚS reguluje ustawa z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 2012 r. poz. 592 ze zm.), zwana dalej ustawą o ZFŚS.
W świetle art. 2 pkt 1 ustawy o ZFŚS, działalność socjalna obejmuje między innymi usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku. Osobami uprawnionymi do korzystania z ZFŚS są pracownicy i ich rodziny, emeryci i renciści (tj. byli pracownicy i ich rodziny) oraz inne osoby, którym przyznano w regulaminie prawo korzystania ze świadczeń socjalnych finansowanych z tego funduszu. Przy czym przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z ZFŚS zależy od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z tego funduszu.
W odniesieniu do dzieci osób uprawnionych do świadczeń z ZFŚS najczęściej z funduszu są finansowane wyjazdy zorganizowane w formie wczasów, koloni, obozów i zimowisk. Do różnych form wypoczynku, o których mowa w ustawie o ZFŚS, można zakwalifikować także wyjazdy organizowane w ramach tzw. "zielonej szkoły". Faktem jest, że takie wyjazdy są organizowane w sposób nieco odmienny niż klasyczne kolonie czy wyjazdy turystyczne. Wypoczynek i rekreacja są w nich połączone z nauką, jednak nie odbiera to im charakteru wypoczynkowego i mogą zostać sfinansowane z ZFŚS. Zasady dofinansowania różnych form wypoczynku dzieci, w tym wyjazdów na "zieloną szkołę", powinien określać regulamin ZFŚS w celu uniknięcia ewentualnych niejasności co do warunków przyznania dofinansowania.
Opodatkowanie VAT świadczeń finansowanych w całości lub w części z ZFŚS
Jeśli pracodawca działa jako administrator ZFŚS i dokonuje zakupów towarów i usług, które następnie przekazuje nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie pracownikom albo innym osobom upoważnionym do korzystania z tego funduszu, czynności te nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Działania pracodawcy polegające wyłącznie na dokonaniu zakupów od osób trzecich, których nabycie w całości następuje ze środków ZFŚS (takich jak np. wczasów dla pracowników i emerytów, kolonii i obozów dla dzieci pracowników, karnetów uprawniających do korzystania z basenów, siłowni i innych obiektów sportowych, biletów do kina, teatru, kompleksowych usług polegających na organizowaniu określonej imprezy kulturalnej) w celu udostępnienia ich osobom uprawnionym na zasadach wymienionych w ustawie o ZFŚS podejmowane są poza sferą prowadzonej przez pracodawcę działalności gospodarczej (poza sferą jego aktywności jako przedsiębiorcy). Tym samym czynności te nie są podejmowane przez pracodawcę w charakterze podatnika podatku od towarów i usług. W konsekwencji należy stwierdzić, że w tym zakresie pracodawca nie jest podatnikiem tego podatku. Zasada ta ma również zastosowanie do sytuacji, gdy nabyte w ww. sposób świadczenia współfinansuje beneficjent, tj. osoba uprawniona do korzystania z ZFŚS, albowiem sam sposób finansowania nie zmienia charakteru ww. świadczeń.
Inaczej będzie wyglądać kwestia opodatkowania VAT czynności podejmowanych przez pracodawcę w ramach jego aktywności jako przedsiębiorcy - podatnika VAT, a polegających np. na świadczeniu przez pracodawcę, w związku z organizacją wycieczki na rzecz pracowników, usługi transportowej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, finansowanej ze środków ZFŚS (w całości lub części). Tego rodzaju czynności są bowiem rozliczane przez pracodawcę (podatnika VAT), zgodnie z zasadami ogólnie obowiązującymi w podatku od towarów i usług.
Powyższe wyjaśnienia wynikają z treści interpretacji ogólnej Ministra Finansów z 27 maja 2013 r. w sprawie opodatkowania podatkiem od towarów i usług świadczeń finansowanych w całości lub w części ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, nr PT1/033/20/831/KSB/12/RD-50859, opublikowanej w Dzienniku Urzędowym Ministra Finansów z 31 maja 2013 r. pod poz. 12. Interpretacja ta została wydana w trybie art. 14a Ordynacji podatkowej i jest wiążąca dla organów podatkowych podległych Ministrowi Finansów.
Opodatkowanie i oskładkowanie dopłat z ZFŚS do wypoczynku dzieci pracowników
Dla celów podatkowych, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 78 lit. a) updof, dopłaty z ZFŚS do wypoczynku dzieci pracowników mogą korzystać ze zwolnienia z opodatkowania niezależnie od ich wysokości, jeśli łącznie spełnione będą następujące warunki:
Oprócz dofinansowania samego wypoczynku zwolnione z podatku są również związane z nim dojazdy. Zwracamy uwagę, że przepisy podatkowe nie określają, w jakiej formie ma prowadzić swoją działalność podmiot zajmujący się wypoczynkiem. Do podmiotów prowadzących działalność w zakresie wypoczynku zorganizowanego zaliczyć można zarówno te, które świadczą usługi wypoczynkowe w ramach prowadzenia działalności gospodarczej, np. agencje turystyczne, jak i te, które zajmują się statutowo tego typu działalnością, np.:
Jeśli natomiast chodzi o składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, to dofinansowanie wypoczynku ze środków przeznaczonych na cele socjalne w ramach ZFŚS nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne. Wynika tak z § 2 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe (Dz. U. nr 161, poz. 1106 ze zm.) oraz z art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.).
Ewidencja księgowa dopłat z ZFŚS do wypoczynku dzieci pracowników
Ewidencja księgowa dofinansowania wypoczynku małoletnich dzieci pracowników ze środków ZFŚS przebiega za pośrednictwem konta 85-0 "Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych". Udzielenie i wypłatę tego dofinansowania można zaksięgować zapisem:
1) przyznanie dofinansowania przez pracodawcę: |
- Wn konto 85-0 "Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych", - Ma konto 23-4 "Pozostałe rozrachunki z pracownikami", |
2) wypłata świadczenia: |
- Wn konto 23-4 "Pozostałe rozrachunki z pracownikami", - Ma konto 13-0 "Rachunek bieżący", |
3) refundacja środków z rachunku ZFŚS: |
- Wn konto 13-0 "Rachunek bieżący", - Ma konto 13-5/0 "Rachunek wyodrębnionych środków pieniężnych ZFŚS". |
Przykład
I. Założenia:
1. Pracownica przedłożyła pracodawcy rachunek za kolonie letnie 12-letniej córki zorganizowane przez podmiot prowadzący działalność w tym zakresie, na kwotę: 850 zł. Pracownicy przysługuje dofinansowanie z ZFŚS w wysokości 70% wartości kolonii, tj. kwota: 850 zł × 70% = 595 zł.
2. Dofinansowanie kolonii małoletnich dzieci ze środków ZFŚS nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym oraz składkom na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, dlatego też pracodawca wypłacił pracownicy całą kwotę dofinansowania, tj.: 595 zł.
3. Jednostka dokonała przelewu na konto pracownicy z bieżącego rachunku firmowego, a następnie refundacji tej kwoty z rachunku bankowego ZFŚS.
II. Dekretacja:
Opis operacji | Kwota | Konto | |
Wn | Ma | ||
1. PK - przyznanie pracownikowi dofinansowania | |
|
|
2. WB - przelew dofinansowania na rachunek pracownika | 595 zł | 23-4 | 13-0 |
3. WB - refundacja środków pieniężnych z rachunku ZFŚS | 595 zł | 13-0 | 13-5/0 |
III. Księgowania: