Czy firma przekazująca nieodpłatnie swoim klientom karty rabatowe (uprawniające do skorzystania ze zniżek na określone usługi lub towary) powinna opodatkować takie przekazanie podatkiem VAT? Jeżeli tak, to jaka wartość stanowi podstawę opodatkowania - cena zakupu (wyprodukowania) kart czy wartość rynkowa (cena, za jaką można niezależnie nabyć taką kartę)?
W celu udzielenia odpowiedzi na pytanie Czytelnika należy ustalić, czy wydanie kart rabatowych przez podatnika VAT mieści się w katalogu czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Dostawa towarów i świadczenie usług, to dwie podstawowe czynności objęte zakresem podatku VAT. W treści art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT ustawodawca przewidział, że opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Natomiast w art. 7 ust. 2 ustawy o VAT zrównano z dostawą towarów nieodpłatne przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, zaś w art. 8 ust. 2 tej ustawy postanowiono o opodatkowaniu nieodpłatnego świadczenia usług przy spełnieniu przesłanek tamże wymienionych. Ustawodawca szerzej definiuje dostawę towarów, natomiast w przypadku świadczenia usług ogranicza się jedynie do stwierdzenia, że jest ono każdym świadczeniem, które nie jest dostawą towarów.
W pierwszej kolejności konieczne jest zatem ustalenie, czy przekazanie na rzecz klientów kart rabatowych stanowi dostawę towarów, czyli jest przeniesieniem prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Aby tego dokonać trzeba sięgnąć do definicji towaru zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, gdyż tylko czynności mające za przedmiot towar podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. W myśl tego przepisu przez towary rozumie się rzeczy, jak również wszelkie postacie energii. Jeżeli dana czynność nie spełnia definicji dostawy towaru, to następnie konieczne jest ustalenie, czy nie stanowi ona świadczenia usługi.
Otrzymanie karty rabatowej uprawnia klienta do zakupu w przyszłości określonych towarów lub usług oferowanych przez Czytelnika po obniżonej cenie. Korzystając z karty rabatowej klient ma możliwość nabycia w promocyjnych cenach towarów i usług, z tym że w chwili jej otrzymania nie nabywa on żadnego towaru/usługi. Może się więc zdarzyć taka sytuacja, że podmiot, który otrzymał kartę rabatową, nigdy nie skorzysta z tych promocyjnych warunków zaproponowanych przez sprzedawcę. Przedsiębiorca zaś, przekazując kartę rabatową, chce zachęcić w ten sposób do korzystania ze swoich towarów/usług. Tym samym wydanie (w tym przypadku nieodpłatne przekazanie) klientowi karty rabatowej jest jedynie ze strony podatnika przyrzeczeniem udzielenia w przyszłości rabatu na określone towary/usługi.
W świetle powyższego trudno uznać kartę rabatową za towar (jest ona jedynie "kwitem" uprawniającym do nabycia towarów/usług po obniżonej cenie), a jeśli nie mamy do czynienia z towarem, to nie ma miejsca dostawa towarów podlegająca opodatkowaniu podatkiem VAT. Wydania kart rabatowych nie można też utożsamiać ze świadczeniem usług, ponieważ karty te same w sobie nie zaspokajają żadnych potrzeb. W chwili ich otrzymania klient nie uzyskuje żadnej korzyści majątkowej, taką korzyść wprawdzie odniesie, ale dopiero w chwili zapłaty za zakupione towary/usługi z wykorzystaniem rabatu wynikającego z karty. Przekazanie klientom kart uprawniających do rabatu nie łączy się z jakimkolwiek świadczeniem na ich rzecz. Dopiero w zamian za okazanie karty rabatowej klient może otrzymać od podatnika określone towary lub usługi po promocyjnej cenie. Karta daje zatem jedynie możliwość nabycia towarów i usług, co wymaga posłużenia się nią przez klienta w chwili dokonywania zapłaty za nabyty towar/usługę. Wobec tego wydanie/przekazanie kart rabatowych nie stanowi autonomicznego świadczenia, bez którego nie można mówić o świadczeniu usługi w rozumieniu ustawy o VAT. Dopiero skorzystanie z karty rabatowej przez klienta, czyli sprzedaż przez podatnika towaru/usługi po obniżonej cenie, zagwarantowanej tą kartą, będzie stanowiła czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Reasumując, w ocenie redakcji nieodpłatne przekazanie kart rabatowych klientom firmy nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT.
Warto w tym miejscu wskazać na interpretację indywidualną wydaną w podobnym stanie faktycznym (odnoszącym się do karty podarunkowej) przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 28 maja 2012 r., nr IPPP1/443-246/12-2/AP. W interpretacji tej organ podatkowy uznał, że podatnik nie jest zobowiązany do opodatkowania kwoty należności wpłaconej przez klienta w chwili nabycia przez niego karty podarunkowej. Dopiero realizacja karty, czyli fizyczne wydanie zakupionego towaru klientowi regulującemu zapłatę za towar ww. kartą, będzie stanowiło czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.
Jednakże nie sposób w rozważaniach tych pominąć interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 15 marca 2011 r., nr IPPP1-443-24/11-2/IGo dotyczącej sprzedaży kart przedpłaconych, dających jednocześnie ich posiadaczom prawo zniżki na dane towary i usługi w określonych punktach sprzedaży. W tym przypadku organ podatkowy stwierdził, że sprzedaż kart przedpłaconych wraz z dodatkowym programem lojalnościowym, czyli będących jednocześnie kartami rabatowymi stanowi sprzedaż prawa do rabatu, w związku z czym jest usługą w rozumieniu ustawy o VAT. Zatem ich sprzedaż stanowi świadczenie usług i zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 oraz w związku z art. 8 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Wobec powyższego zdaniem redakcji warto rozważyć możliwość zwrócenia się przez Czytelnika do właściwego organu podatkowego z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej w przedmiotowej sprawie.