Prawo do renty rodzinnej dla dzieci w razie śmierci obojga rodziców

Zmarła pracownica pozostawiła dwoje dzieci pobierających rentę rodzinną po ojcu. Czy możemy złożyć wniosek o rentę rodzinną tylko dla jednego dziecka, a drugie będzie nadal pobierało rentę po ojcu? Czy ZUS będzie wypłacał dwie renty rodzinne, po jednej dla każdego dziecka?

Na obydwa z zadanych pytań odpowiedź jest twierdząca. Każde z dzieci może pobierać oddzielne świadczenia.

Prawo do renty rodzinnej mają dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione:

• do ukończenia 16 lat, a po osiągnięciu tego wieku, pod warunkiem nauki w szkole, nie dłużej jednak niż do ukończenia 25 lat, lub
   
• bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy przed ukończeniem 16 lat lub w czasie nauki w szkole do ukończenia 25 lat.

Jeżeli dziecko osiągnęło 25 lat, będąc na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, prawo do renty rodzinnej przedłuża się do zakończenia tego roku studiów. Tak stanowi art. 68 ustawy emerytalnej.

Wysokość wypłacanej renty rodzinnej uzależniona jest od ilości osób do niej uprawnionych i wynosi odpowiednio:

• dla jednej osoby uprawnionej: 85% świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu,
   
• dla dwóch osób uprawnionych: 90% świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu,
   
• dla trzech i więcej osób uprawnionych: 95% świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu.

ZUS w oparciu o posiadaną dokumentację emeryta albo rencisty lub przedłożoną do wniosku o rentę rodzinną, jest zobowiązany zbadać uprawnienia do wszystkich świadczeń emerytalno-rentowych, jakie przysługiwałyby zmarłemu w dacie śmierci, ustalić ich wysokości i określić rentę rodzinną w najkorzystniejszej wysokości.

Z przepisu art. 74 ust. 1 ustawy emerytalnej wynika, że wszystkim uprawnionym członkom rodziny przysługuje jedna łączna renta rodzinna, która w razie konieczności dzielona jest w równych częściach między uprawnionych. Jednak art. 107a ustawy emerytalnej umożliwia zgłoszenie wniosku o wyłączenie z kręgu osób uprawnionych do renty rodzinnej. W przypadku zgłoszenia takiego wniosku zachodzi konieczność ponownego ustalenia grona osób uprawnionych do renty rodzinnej - z pominięciem osoby, która złożyła wniosek o wyłączenie. W tej sytuacji następuje zmiana wysokości renty rodzinnej, odpowiednio do liczby osób nadal do niej uprawnionych. Złożenie wniosku o wyłączenie z kręgu uprawnionych jest równoznaczne z ustaniem prawa wnioskodawcy do tej renty.

Zatem nie ma przeszkód by osoba, która została wyłączona z kręgu uprawnionych do renty rodzinnej, zgłosiła wniosek o przyznanie innego świadczenia. Może to być również wniosek o ustalenie prawa do renty rodzinnej po innej osobie.

W przypadku przedstawionym w pytaniu jedno z dzieci może złożyć wniosek o wyłączenie z grona uprawnionych do obecnie pobieranej renty rodzinnej po zmarłym ojcu, a następnie wystąpić z wnioskiem o rentę rodzinną po matce. Ponieważ do renty rodzinnej będzie uprawniona sierota zupełna, przysługuje jej dodatek dla sieroty zupełnej, który od 1 marca 2013 r. wynosi 382,50 zł.