Informacje o nieobecności spowodowanej chorobą i NN w treści świadectwa pracy

1) Jak wykazać w świadectwie pracy okres, za który pozbawiono pracownika prawa do wynagrodzenia chorobowego ze względu na wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego niezgodnie z przeznaczeniem?

Problematykę wydawania świadectw pracy określają przepisy art. 97 K.p. i rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania (Dz. U. nr 60, poz. 282 z późn. zm.). Według tych regulacji do obligatoryjnych danych podawanych w świadectwie pracy należą:

• okres i rodzaj wykonywanej pracy,
   
• zajmowane stanowiska,
   
• sposób rozwiązania stosunku pracy albo okoliczności jego wygaśnięcia.

Ponadto zamieszczane są w nim inne informacje niezbędne do ustalenia uprawnień ze stosunku pracy i uprawnień z ubezpieczenia społecznego. Chodzi tu między innymi o liczbę dni, za które pracownik otrzymał wynagrodzenie, zgodnie z art. 92 K.p., w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy oraz o okresy nieskładkowe uwzględniane przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty przypadające w okresie zatrudnienia, którego dotyczy świadectwo.

Wzór świadectwa pracy dostępny jest w serwisie  www.druki.gofin.pl.

Z objaśnień do sposobu wypełniania oraz z treści druku świadectwa pracy wynika, że pracodawca wykazuje w:

• ust. 4 pkt 4 okresy niezdolności do pracy, za które pracownikowi wypłacono wynagrodzenie chorobowe zgodnie z art. 92 K.p. w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy,
   
• ust. 4 pkt 10 przypadające w okresie zatrudnienia okresy nieskładkowe określone w przepisach o emeryturach i rentach.

Należy wspomnieć, że wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego niezgodnie z przeznaczeniem (np. wykonywanie w tym czasie pracy zarobkowej lub inne zachowania utrudniające odzyskanie zdolności do pracy) pozbawia ubezpieczonego prawa do zasiłku chorobowego. Według wyjaśnień ZUS (zamieszczonych na stronie internetowej www.zus.pl/pliki/poradniki/05_Kontrola.pdf) okres niezdolności do pracy, za który w wyniku kontroli pozbawiono pracownika prawa do wynagrodzenia, podlega wliczeniu do okresu 33 lub odpowiednio 14 dni, za który pracodawca w danym roku kalendarzowym jest obowiązany wypłacić to wynagrodzenie. Oznacza to, że kolejny okres wypłaty świadczeń z tytułu niezdolności do pracy będzie krótszy o dni, za które pozbawiono pracownika prawa do świadczenia.

Natomiast wymienione w art. 7 ustawy emerytalnej okresy nieskładkowe uwzględniane przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty obejmują różnorodne okresy nieświadczenia pracy stanowiące zamknięty katalog, którego nie można interpretować rozszerzająco. Należą do nich m.in. okresy:

• pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłków z ubezpieczenia społecznego: chorobowego lub opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego,
   
• niewykonywania pracy po ustaniu zatrudnienia, jeżeli za te okresy, na podstawie przepisów Kodeksu pracy, zostało wypłacone odszkodowanie,
   
• pobierania zasiłku przedemerytalnego i świadczenia przedemerytalnego,
   
• udokumentowanej niezdolności do pracy, za które wypłacone zostały z Funduszu Pracy: zasiłki dla bezrobotnych, zasiłki szkoleniowe lub stypendia.

Pracownica chorowała przez 12 dni marca br. i na ten okres przedłożyła pracodawcy zaświadczenie lekarskie ZUS ZLA. Ponieważ była to pierwsza niezdolność do pracy w 2015 r., pracownicy przysługiwało wynagrodzenie chorobowe, o którym mowa w art. 92 K.p. Pracodawca w wyniku kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnienia lekarskiego ustalił, że pracownica wykonuje inną pracę zarobkową i pozbawił ją wynagrodzenia chorobowego za cały okres tego zwolnienia. W poprzednich latach pracy u obecnego pracodawcy osoba ta korzystała z wielu zwolnień lekarskich i za te okresy otrzymała wynagrodzenie chorobowe oraz zasiłek chorobowy.

Strony rozwiązały stosunek pracy w trybie wzajemnego porozumienia z dniem 11 maja br.

W świadectwie pracy pracodawca wpisał w:

• ust. 4 pkt 4 liczbę dni niezdolności do pracy, za które pracownica miała otrzymać w marcu 2015 r. wynagrodzenie, zgodnie z art. 92 K.p., czyli 12 dni (jest to informacja umożliwiająca ustalenie uprawnienia do tego wynagrodzenia u kolejnego pracodawcy),
   
• ust. 4 pkt 10 wszystkie przypadające w okresie zatrudnienia okresy nieskładkowe (tutaj okresy pobierania wynagrodzenia i zasiłku z lat przypadających do końca 2014 r.) z podaniem dat ich wystąpienia.

2) Każdy dzień nieobecności nieusprawiedliwionej jest wykazywany w raportach ZUS RSA kierowanych do ZUS z odpowiednim kodem przerwy. Czy okresy te wykazać też w treści świadectwa pracy?

W świadectwie pracy nie umieszcza się adnotacji w sprawie nieobecności nieusprawiedliwionych. Wymienione w pytaniu obowiązki informacyjne należy rozpatrywać niezależnie od siebie.

Informacje składające się na treść świadectwa pracy zostały dokładnie określone w przepisach prawa. Nie znajduje się wśród nich nieusprawiedliwiona nieobecność w pracy. Obowiązek podania informacji w tej sprawie nie wynika też z odrębnych przepisów prawa. Wobec powyższego ujęcie tych danych nie ma uzasadnienia, a odmienna praktyka może skutkować zasadnym wnioskiem pracownika o sprostowanie świadectwa pracy. Jak orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 20 czerwca 2011 r. (sygn. akt I PK 210/10): "(...) Pracownik ma obowiązek sprawdzić otrzymane świadectwo pracy i kwestionować zawarte w nim wadliwości.". Podobnie w tej sprawie wypowiedziała się Państwowa Inspekcja Pracy, wyjaśniając, że: "(...) Obowiązujący wzór świadectwa pracy nie przewiduje natomiast zamieszczania w świadectwie pracy odrębnej informacji o okresach nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy." (K. Pietruszyńska, PiZS nr 10/2013, str. 40-41).