Skrócenie okresu wypowiedzenia za odszkodowaniem lub bez rekompensaty

1) Zamierzamy zwolnić kilkunastu pracowników z powodów ekonomicznych. Ponieważ zależy nam na szybkim rozwiązaniu stosunku pracy, chcemy skorzystać z możliwości jednostronnego skrócenia okresu wypowiedzenia. Jak zapisać informację o skróceniu wypowiedzenia w świadectwie pracy? Czy odszkodowanie za szybsze rozwiązanie umowy przysługuje każdemu pracownikowi bez wyjątku (wśród zwolnionych będą pracownicy - emeryci)?

Pracodawca może jednostronnie skrócić okres wypowiedzenia umowy o pracę, jednak pod warunkiem spełnienia wymogów określonych w art. 36¹ K.p. Wprowadza on możliwość skrócenia trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony najwyżej do jednego miesiąca, jeżeli wypowiedzenie umowy następuje z powodu:

• ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy,
   
• innych przyczyn niedotyczących pracowników.

Należy podkreślić, że skrócenie wypowiedzenia przez pracodawcę na warunkach art. 36¹ K.p. musi nastąpić jednocześnie z jego dokonaniem. W praktyce oświadczenie o skróceniu okresu wypowiedzenia umieszcza się w jego treści.

Rozwiązanie umowy o pracę w drodze wypowiedzenia, którego okres został skrócony na podstawie art. 36¹ K.p., następuje z dniem upływu tego skróconego okresu. W świadectwie pracy jako datę rozwiązania stosunku pracy należy więc wskazać dzień upływu 1 miesiąca wypowiedzenia.

W przypadku zastosowania art. 36¹ K.p. pracodawca jest zobowiązany do wypłaty pracownikowi odszkodowania za pozostałą część wypowiedzenia. Jest to konsekwencją jednostronnego "narzucenia" pracownikowi krótszego, niż by to wynikało z ustawy, okresu wypowiedzenia.

WAŻNE: Odszkodowanie za skrócenie okresu wypowiedzenia w trybie art. 36¹ K.p. przysługuje pracownikowi niezależnie od tego, czy posiada on dodatkowe źródło utrzymania.

Okres, za który przysługuje odszkodowanie, wlicza się pracownikowi pozostającemu w tym czasie bez pracy do okresu zatrudnienia (art. 36¹ § 2 K.p.). Informację o skróceniu okresu wypowiedzenia na mocy art. 36¹ K.p. zamieszcza się w ust. 4 pkt 6 świadectwa pracy.

2) Niektórzy z pracowników przewidzianych do zwolnienia mają dwumiesięczny okres wypowiedzenia. Czy w ich przypadku też istnieje możliwość skrócenia okresu wypowiedzenia, a jeżeli tak, to czy przysługuje im odszkodowanie?

Oprócz prawa do jednostronnego skrócenia okresu wypowiedzenia na podstawie art. 36¹ K.p. pracodawca może jeszcze skorzystać z regulacji art. 36 § 6 K.p. Powołany przepis daje możliwość ustalenia przez pracownika i pracodawcę wcześniejszego terminu rozwiązania umowy o pracę, po dokonaniu jej wypowiedzenia przez jedną ze stron. Artykuł 36 § 6 K.p. dotyczy nie tylko trzymiesięcznych wypowiedzeń, ale również krótszych i może być zastosowany w drodze porozumienia obu stron stosunku pracy. Należy zaznaczyć, że porozumienie w kwestii skrócenia okresu wypowiedzenia nie zmienia trybu rozwiązania umowy o pracę. Nadal pozostaje to wypowiedzenie umowy o pracę. Wypowiedzenie umowy, wraz ze wskazaniem strony, która go dokonała, należy więc wskazać jako tryb rozwiązania stosunku pracy - w ust. 3 pkt a) świadectwa pracy. W treści świadectwa nie podaje się natomiast informacji o zawarciu porozumienia na podstawie art. 36 § 6 K.p.

Umowa o pracę, której wypowiedzenie skrócono na mocy porozumienia, ulega rozwiązaniu z dniem wskazanym w tym porozumieniu. Za skrócony okres wypowiedzenia nie przysługuje odszkodowanie, nie zalicza się go też do stażu pracy.