Przeprowadziliśmy spis z natury towarów w magazynie i stwierdziliśmy powstanie niewielkich niedoborów i nadwyżek podobnych do siebie towarów. Różnice te prawdopodobnie wynikały z pomyłek przy ich przychodach i rozchodach. Czy można takie różnice rozliczyć poprzez kompensatę? Jeśli tak, to co zrobić z pozostałymi po kompensacie różnicami? Kwota niedoboru i nadwyżki nie jest taka sama.
| Można skompensować nadwyżki stwierdzone podczas spisu z natury z niedoborami podobnych do siebie towarów pod pewnymi warunkami. Pozostałe po kompensacie nierozliczone nadwyżki lub niedobory odpisuje się odpowiednio w pozostałe przychody operacyjne lub pozostałe koszty operacyjne. |
Do rozliczania różnic inwentaryzacyjnych można wykorzystać wskazówki zawarte w stanowisku Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie inwentaryzacji drogą spisu z natury zapasów materiałów, towarów, wyrobów gotowych i półproduktów. Według pkt 100 lit. e) tego stanowiska niedobory uznane za wynikające z pomyłkowej zamiany przy przychodzie lub rozchodzie podobnych składników zapasów mogą być kompensowane ich nadwyżką albo zostać zaliczone do kosztów działalności operacyjnej, jeżeli nie ma możliwości kompensaty. Rozliczenie nadwyżki z usprawiedliwionym niedoborem może nastąpić, gdy spełnione są jednocześnie następujące warunki:
1) niedobór i nadwyżka dotyczą podobnych asortymentów zapasów albo znajdują się w podobnych opakowaniach, co pozwala sądzić, że nastąpiła pomyłka przy ich wydawaniu lub przyjmowaniu,
2) niedobór i nadwyżka dotyczą zapasów powierzonych tej samej osobie odpowiedzialnej,
3) niedobór i nadwyżka zapasów zostały stwierdzone podczas tego samego spisu z natury.
W celu ustalenia kwoty podlegającej kompensacie stosuje się zasadę mniejszej ilości i niższej ceny. Oznacza to, że jeżeli niedobór i nadwyżka różnią się co do ilości, wielkość niedoboru albo nadwyżki ustala się, biorąc pod uwagę mniejszą ilość. Jeżeli kompensowane składniki mają różne ceny, do wyceny kompensaty przyjmuje się cenę tego składnika, która jest niższa. Natomiast, pozostałe po kompensacie różnice zalicza się odpowiednio do pozostałych przychodów operacyjnych lub pozostałych kosztów operacyjnych.
|
Przykład W jednostce w drodze porównania stanu ustalonego spisem z natury z danymi ewidencji księgowej stwierdzono niedobór 100 szt. towaru "X" w cenie: 5,20 zł/szt., (tj. 520 zł) oraz nadwyżkę 80 szt. towaru "Y" w cenie: 7,20 zł/szt. (tj. 576 zł). Komisja inwentaryzacyjna, uwzględniając wyjaśnienia osoby materialnie odpowiedzialnej za magazyn towarów, ustaliła że powstały niedobór oraz nadwyżka towarów wynikały z błędnie ujętych operacji przychodów i rozchodów towarów "X" i "Y". Wobec różnic ilości i ceny towarów "X" oraz "Y", kwotę podlegającą kompensacie ustalono według zasady mniejszej ilości i niższej ceny: 80 szt. x 5,20 zł = 416 zł. Po dokonaniu kompensaty nierozliczoną część niedoboru: 104 zł (tj. 520 zł - 416 zł) jednostka zaksięguje w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych, a nierozliczoną część nadwyżki: 160 zł (tj. 576 zł - 416 zł) zaksięguje na dobro pozostałych przychodów operacyjnych. |
| ||||||||||||
|
||||||||||||
