POLECAMY |
||
1. Czym charakteryzuje się zasada memoriału?
Zasada memoriału określona w art. 6 ust. 1 ustawy o rachunkowości wyraża się w tym, że w księgach rachunkowych jednostki należy ująć wszystkie osiągnięte przychody i związane z nimi koszty dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty. Oznacza to obowiązek ujęcia w księgach rachunkowych wszystkich zdarzeń gospodarczych jakie wystąpiły w danym roku obrotowym, niezależnie od tego czy zostały one zafakturowane (notyfikowane) oraz czy zostały zapłacone. |
Przykładowo chodzi tu o ujęcie w księgach rachunkowych i wykazanie w rocznym sprawozdaniu finansowym:
Zgodnie z zasadą memoriału nie można ujmować w danym okresie operacji dotyczących innych okresów sprawozdawczych. Zasada ta ma na celu wykazanie realnych kosztów i przychodów danego okresu sprawozdawczego. |
Przykład
I. Założenia:
1. W grudniu jednostka nabyła materiały o wartości: 1.000 zł, które w tym samym miesiącu zużyła do produkcji. Zobowiązanie wobec dostawcy w kwocie: 1.230 zł (w tym VAT: 230 zł), zgodnie z terminem płatności zostało uregulowane dopiero w styczniu następnego roku.
2. Zgodnie z zasadą memoriału wartość zużytych materiałów należy odnieść w koszty grudnia, niezależnie od tego, kiedy zapłacono za nie.
3. Jednostka ewidencjonuje koszty wyłącznie na kontach zespołu 4.
II. Dekretacja:
Opis operacji | Kwota | Konto | |
Wn | Ma | ||
A. Zapisy w księgach grudnia danego roku obrotowego | |||
1. FZ - zakup materiałów: | |||
a) wartość brutto zakupu | 1.230 zł | 30 | 21 |
b) VAT naliczony podlegający odliczeniu | 230 zł | 22-1 | 30 |
2. PZ - przyjęcie materiałów do magazynu | 1.000 zł | 31 | 30 |
3. RW - wydanie materiałów do produkcji | 1.000 zł | 40-1 | 31 |
B. Zapisy w księgach stycznia następnego roku obrotowego | |||
1. WB - uregulowanie zobowiązania wobec dostawcy materiałów | 1.230 zł | 21 | 13-0 |
III. Księgowania:
A. Zapisy w księgach grudnia danego roku obrotowego
B. Zapisy w księgach stycznia następnego roku obrotowego
2. Stosowanie zasady memoriału na przełomie miesięcy lub kwartałów
Zasada memoriału stanowi co prawda o roku obrotowym, niemniej jednak należy ją stosować w pełnym zakresie również w okresie np. miesiąca, jeżeli miesiąc przyjęto jako okres sprawozdawczy.
Za rok obrotowy - w znaczeniu określonym ustawą o rachunkowości (w art. 3 ust. 1 pkt 9 ustawy o rachunkowości) - uważa się rok kalendarzowy lub inny okres trwający 12 kolejnych pełnych miesięcy kalendarzowych, stosowany również do celów podatkowych. Rok obrotowy lub jego zmiany określa statut lub umowa, na podstawie której utworzono jednostkę. Z kolei okresem sprawozdawczym jest okres, za który sporządza się sprawozdanie finansowe w trybie przewidzianym ustawą lub inne sprawozdania sporządzane na podstawie ksiąg rachunkowych (art. 3 ust. 1 pkt 8 ustawy o rachunkowości).
Zazwyczaj jednostki przyjmują w swojej polityce rachunkowości za okres sprawozdawczy pojedynczy miesiąc ze względu m.in. na comiesięczne ustalanie zaliczek na podatek dochodowy, rozliczanie VAT, sporządzanie sprawozdań statystycznych i innych oraz ze względu na obowiązek wynikający z ustawy o rachunkowości sporządzania zestawienia obrotów i sald kont księgi głównej przynajmniej za poszczególne okresy sprawozdawcze, nie rzadziej jednak niż na koniec miesiąca (por. art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy o rachunkowości).
W przypadku gdy dokument dotyczący danego miesiąca (np. wykonanej usługi) wpłynie do jednostki w miesiącu następnym, należy uwzględnić zasadę memoriału i zaksięgować go do okresu, którego dotyczy - jeśli oczywiście dany dokument wpłynie do jednostki jeszcze przed zamknięciem ksiąg rachunkowych za ten miesiąc. |
Dzień, na który należy zamknąć miesiąc, jednostka powinna określić samodzielnie w dokumentacji opisującej przyjęte przez nią zasady (politykę) rachunkowości. Może to być na przykład 20 dzień miesiąca następującego po miesiącu, za który jednostka opłaca zaliczkę na podatek dochodowy.
Przykład
I. Założenia:
1. Faktura za usługę wykonaną w sierpniu została wystawiona 3 września. Wartość faktury wyniosła: 4.000 zł plus VAT 920 zł (podlegający odliczeniu we wrześniu).
2. Faktura wpłynęła do jednostki przed zamknięciem ksiąg za sierpień.
3. Jednostka ewidencjonuje koszty wyłącznie na kontach zespołu 4.
II. Dekretacja:
Opis operacji | Kwota | Konto | |
Wn | Ma | ||
1. FZ - faktura za wykonaną usługę (zapis w księgach sierpnia): | |||
a) kwota netto faktury | 4.000 zł | 40-2 | 30 |
b) VAT naliczony podlegający odliczeniu we wrześniu | 920 zł | 22-1 | 30 |
c) łączna kwota zobowiązania | 4.920 zł | 30 | 21 |
III. Księgowania:
W sytuacji gdy faktura (lub inny dokument) za usługę wpłynie do jednostki po zamknięciu miesiąca, którego dotyczy, koszt wynikający z tej faktury może być ujęty w księgach rachunkowych miesiąca, w którym fakturę (dokument) otrzymano. |
|