POLECAMY |
||
| Cel sporządzenia rachunku zysków i strat |
Rachunek zysków i strat jest drugim po bilansie elementem sprawozdania finansowego. Dostarcza informacji o wielkości wyniku finansowego jednostki i strukturze poszczególnych przychodów i kosztów w przedsiębiorstwie. Wykazuje się w nim oddzielnie przychody i koszty, zyski i straty, obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego za bieżący okres sprawozdawczy oraz analogiczny okres sprawozdawczy poprzedniego roku obrotowego. Taka prezentacja danych finansowych umożliwia ich analizę i porównywanie wyników w czasie. Sporządza się go z reguły za rok obrotowy lub za inny okres sprawozdawczy. Konieczność sporządzania rachunku zysków i strat częściej niż za rok obrotowy może wynikać z wewnętrznego zapotrzebowania jednostki na dane finansowe (np. właściciele są zainteresowani pomnażaniem kapitału) lub też z obowiązku udostępniania danych zewnętrznym użytkownikom (biegli rewidenci oraz wszyscy zainteresowani osiągnięciami przedsiębiorstwa).
Wynik na poszczególnych rodzajach działalności uzyskuje się poprzez porównanie przychodów i kosztów wyodrębnionych działalności. Jeżeli jednostka planuje zaprzestanie określonego zakresu działalności, to przychody i koszty związane z zaprzestaniem działalności musi wykazać odrębnie od kosztów i przychodów działalności kontynuowanej.
Definicje przychodów i zysków oraz kosztów i strat zaprezentowano w tabeli.
| Przychody i zyski | Koszty i straty |
| Przez przychody i zyski rozumie się uprawdopodobnione powstanie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zwiększenia wartości aktywów, albo zmniejszenia wartości zobowiązań, które doprowadzą do wzrostu kapitału własnego lub zmniejszenia jego niedoboru w inny sposób niż wniesienie środków przez udziałowców lub właścicieli.
Do przychodów zalicza się: - przychody operacyjne, - pozostałe przychody operacyjne, - przychody finansowe. |
Przez koszty i straty rozumie się uprawdopodobnione zmniejszenia w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zmniejszenia wartości aktywów, albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia kapitału własnego lub zwiększenia jego niedoboru w inny sposób niż wycofanie środków przez udziałowców lub właścicieli.
Do kosztów zalicza się: - koszty operacyjne, - pozostałe koszty operacyjne, - koszty finansowe. |
| Warianty rachunku zysków i strat |
Ustawa o rachunkowości w załączniku nr 1 zezwala na sporządzenie rachunku zysków i strat w dwóch wariantach - porównawczym lub kalkulacyjnym. Stosowany w jednostce wariant rachunku zysków i strat zależy od przyjętych zasad ewidencji kosztów działalności operacyjnej. Jeżeli w przedsiębiorstwie do ewidencji kosztów działalności operacyjnej stosowane są jedynie konta zespołu 4 (układ rodzajowy kosztów), rachunek zysków i strat sporządzany jest w wariancie porównawczym. Jednostki posługujące się układem rodzajowym kosztów (zespół 4) i równolegle układem funkcjonalnym (zespół 5) mają prawo wyboru wariantu rachunku zysków i strat. Z kolei jednostki prowadzące ewidencję kosztów wyłącznie na kontach zespołu 5 sporządzają kalkulacyjny rachunek zysków i strat.
Różnice w sporządzaniu rachunku zysków i strat zgodnie z załącznikiem nr 1 do ustawy o rachunkowości w wariancie porównawczym i kalkulacyjnym przedstawiono w tabeli.
| Rachunek zysków i strat (wariant porównawczy) |
Rachunek zysków i strat (wariant kalkulacyjny) |
||||||||||||||||
- od jednostek powiązanych I. Przychody netto ze sprzedaży produktów
B. Koszty działalności operacyjnej I. Amortyzacja II. Zużycie materiałów i energii III. Usługi obce IV. Podatki i opłaty, w tym: - podatek akcyzowy V. Wynagrodzenia
- emerytalne VII. Pozostałe koszty rodzajowe VIII. Wartość sprzedanych towarów i materiałów C. Zysk (strata) ze sprzedaży (A - B) |
- od jednostek powiązanych I. Przychody netto ze sprzedaży produktów
- jednostkom powiązanym I. Koszt wytworzenia sprzedanych produktów II. Wartość sprzedanych towarów i materiałów C. Zysk (strata) brutto ze sprzedaży (A - B) D. Koszty sprzedaży E. Koszty ogólnego zarządu F. Zysk (strata) ze sprzedaży (C - D - E) |
W tabeli została przedstawiona jedynie pierwsza część rachunku zysków i strat, tj. ustalanie zysku (straty) ze sprzedaży, bowiem tylko ta część odróżnia od siebie dwie wersje rachunku zysków i strat. W wariancie porównawczym od sumy przychodów netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów skorygowanych o zmianę stanu produktów (zwiększenie stanu produktów występuje ze znakiem plus, a zmniejszenie - ze znakiem minus) i zwiększonych o koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby odejmowana jest suma kosztów działalności operacyjnej według ich rodzaju oraz wartość sprzedanych towarów i materiałów. Z kolei w wariancie kalkulacyjnym od sumy przychodów netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów, odejmowane są koszty wytworzenia sprzedanych produktów, wartość sprzedanych towarów i materiałów, jak też całość kosztów sprzedaży i ogólnego zarządu. Pozostałe elementy rachunku zysków i strat pozostają wspólne dla obydwu wariantów.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
