Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna) » BILANS 2020 » Inwentaryzacja » Czym jest spis z natury i jakie obejmuje aktywa?

więcej na: tarcza.gofin.pl »

POLECAMY
• Praktyczne POMOCNIKI Księgowego » • ASYSTENT Gofin - Darmowa aplikacja dla Księgowych » • Przeglądaj i testuj produkty Gofin - ZA DARMO » • Program DRUKI Gofin w wersji komercyjnej » • Klasyfikacje polskie - Darmowy serwis » • Księgowi stawiają na GOFIN - Przeczytaj »

A A A

Czym jest spis z natury i jakie obejmuje aktywa?

Zeszyty Metodyczne Rachunkowości

Spisowi z natury podlegają następujące składniki aktywów:

środki pieniężne, zarówno krajowe jaki i waluty obce, dewizy (za wyjątkiem tych zgromadzonych na rachunku bankowym),
papiery wartościowe w postaci materialnej,
zapasy rzeczowych składników aktywów obrotowych (materiały, towary, produkty gotowe, opakowania, produkcja w toku oraz półprodukty),
środki trwałe oraz nieruchomości zaliczane do inwestycji (jeśli nie są inwentaryzowane drogą porównania danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami),
maszyny i urządzenia wchodzące w skład środków trwałych w budowie,
znajdujące się w jednostce składniki aktywów będące własnością innych jednostek, powierzone jej do sprzedaży, przechowania, przetworzenia lub używania z powiadomieniem tych jednostek o wynikach spisu. Przy czym obowiązek ten nie dotyczy jednostek świadczących usługi pocztowe, transportowe, spedycyjne i składowania.

Spis z natury polega na przeliczeniu, zważeniu lub zmierzeniu ilości danego składnika aktywów, wyceny tych ilości, porównaniu wartości z danymi ksiąg rachunkowych oraz wyjaśnieniu i rozliczeniu ewentualnych różnic.

Spis z natury w szczególności obejmuje:

ustalenie rzeczywistego stanu aktywów i pasywów jednostki, co warunkuje prawidłowość sprawozdania finansowego i wyniku finansowego,
ocenę zgodności stanów rzeczywistych uzyskanych podczas inwentaryzacji ze stanem wykazanym w ewidencji księgowej oraz ujawnienie różnic między nimi (niedobory, szkody, nadwyżki),
wyjaśnienie przyczyn powstania różnic i ich rozliczenie, w tym stworzenie podstaw do rozliczenia osób materialnie odpowiedzialnych za powierzone im składniki,
ocenę stanu jakościowego i gospodarczej przydatności składników aktywów,
przeciwdziałanie nieprawidłowościom w gospodarce zapasami.

Zakres przygotowań do przeprowadzenia spisu z natury może być bardzo różny i zależy od wielkości jednostki, ilości i różnorodności składników majątku jakimi dysponuje, a także od stopnia sformalizowania działań w jednostce.

Spis z natury można przeprowadzić jedną z metod tj.:

metodą inwentaryzacji pełnej - polegającą na ustaleniu stanu wszystkich inwentaryzowanych składników przez pomiar rzeczywistego ilościowego i jakościowego stanu tych składników na określony dzień, jego wycenę, porównanie z danymi ksiąg rachunkowych oraz wyjaśnienie i rozliczenie ewentualnych różnic inwentaryzacyjnych,
metodą inwentaryzacji okresowej - polegającą na ustaleniu na wyznaczony dzień drogą spisu z natury rzeczywistego stanu ogółu lub określonej części składników majątku wraz z ustaleniem i rozliczeniem ewentualnych różnic inwentaryzacyjnych z zachowaniem właściwych zasad i terminów,
metodą inwentaryzacji ciągłej - polegającą na wykonywaniu systematycznie, według planu, czynności spisowych, których przedmiotem są poszczególne składniki majątku, co ma zapewnić, że w ciągu całego okresu wskazanego ustawą zostaną ustalone na określone dni rzeczywiste stany wszystkich podlegających inwentaryzacji drogą spisu z natury składników aktywów a stwierdzone różnice inwentaryzacyjne zostaną rozliczone z zachowaniem właściwych zasad i terminów.

Przykład

Jednostka handlowa posiadająca 3 punkty sprzedaży detalicznej ma obowiązek, zgodnie z ustawą o rachunkowości, przeprowadzić inwentaryzację towarów w tych placówkach drogą spisu z natury raz w roku (w dowolnym dniu roku obrotowego). Rok obrotowy jednostki jest zgodny z rokiem kalendarzowym.

W jednostce ustalono harmonogram inwentaryzacji towarów w punktach sprzedaży detalicznej następująco:

a) sklep nr 1 - lipiec 2020 r.,

b) sklep nr 2 - sierpień 2020 r.,

c) sklep nr 3 - wrzesień 2020 r.

Wyniki inwentaryzacji (ewentualne różnice) oraz ich rozliczenie zostały ujęte przez jednostkę w miesiącach przeprowadzenia inwentaryzacji, tj. w lipcu, w sierpniu i we wrześniu.

Uwaga: Nie byłoby też błędem ujęcie wszystkich wyników inwentaryzacji w grudniu 2020 r. Istotnym jest, aby ujawnione w toku inwentaryzacji różnice pomiędzy stanem rzeczywistym a stanem wykazanym w księgach rachunkowych wyjaśnić i rozliczyć w księgach rachunkowych tego roku obrotowego, na który przypadał termin inwentaryzacji (zob. art. 27 ust. 2 ustawy o rachunkowości).

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

SERWIS GŁÓWNEGO KSIĘGOWEGO