Pracodawca dla pracowników zatrudnionych w biurze w pełnym wymiarze czasu pracy chce wprowadzić rozkład czasu pracy przewidujący w kilku dniach pracę poniżej 8 godzin, a jednego dnia przez 10 godzin. Czy w takich okolicznościach mógłby być zastosowany system równoważny? Jeżeli tak, to w jaki sposób go wprowadzić, gdy w firmie nie obowiązuje regulamin pracy?
W przypadku rozkładu czasu pracy, który przewiduje różnej długości dniówki robocze, w tym ponad 8 godzin na dobę w niektórych dniach, nie może być stosowana podstawowa organizacja czasu pracy. W takiej organizacji czas pracy nie może bowiem przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy. Zasady te uregulowano w art. 129 § 1 Kodeksu pracy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1320 ze zm.). W systemie tym norma dobowa jest stała i nie może przekraczać 8 godzin, a tylko norma tygodniowa ma charakter przeciętny.
Inaczej jest w systemie równoważnym. W wariancie podstawowym system równoważny może być stosowany, jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją. Dopuszczalne jest wówczas przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy, nie więcej niż do 12 godzin (art. 135 § 1 K.p.). Przedłużony dobowy wymiar czasu pracy jest wówczas równoważony krótszym dobowym wymiarem czasu pracy w niektórych dniach lub dniami wolnymi od pracy. Należy przy tym zaznaczyć, że przeciętna tygodniowa norma czasu pracy wynosząca 40 godzin obowiązuje także w systemie równoważnym.
Systemy i rozkłady czasu pracy oraz przyjęte okresy rozliczeniowe czasu pracy ustala się w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy, a jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy ani nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy, w obwieszczeniu o czasie pracy (art. 150 § 1 K.p.).
Pracodawca nieobjęty regulaminem pracy oraz działaniem organizacji związkowej systemy i rozkłady czasu pracy wprowadza autonomicznie.
W podanej w pytaniu sytuacji odpowiednim systemem do stosowania przedstawionego rozkładu czasu pracy jest system równoważny. Ze względu na nieobowiązywanie w firmie regulaminu pracy jego wprowadzenia należy dokonać w drodze obwieszczenia o czasie pracy. Jest to akt wewnątrzzakładowy stosowany w mniejszych firmach nieobjętych układem zbiorowym pracy, a także niemających obowiązku wprowadzenia regulaminu pracy, który wywołuje takie same skutki jak regulamin pracy. Obwieszczenie o czasie pracy wchodzi w życie po upływie 2 tygodni od podania go do wiadomości pracowników w sposób przyjęty u pracodawcy. Pracodawca jest obowiązany zapoznać z treścią obwieszczenia, podobnie jak z regulaminem pracy, każdego pracownika przed rozpoczęciem przez niego pracy. Tak stanowi art. 150 § 7 K.p., który przewiduje odpowiednie stosowanie art. 1043 K.p. do obwieszczenia o czasie pracy. Ponadto obowiązek zapoznania się przez pracownika z przepisami zakładowymi przed dopuszczeniem do pracy uregulowano w § 3 pkt 2 lit. e) rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie dokumentacji pracowniczej (Dz. U. z 2018 r. poz. 2369).
|
Przykład Pracownicy zatrudnieni w biurze na pełny etat mają pracować według następującego rozkładu: poniedziałek, środa, czwartek i piątek w godz. 7-14.30 (7,5 godz.), wtorek 7-17 (10 godz.), przy zachowaniu wymiaru czasu pracy. W firmie nie obowiązuje regulamin pracy. Wskazany rozkład czasu pracy może być zastosowany w systemie równoważnym, z przedłużonym do 12 godzin wymiarem dobowym. Ze względu na nieobowiązywanie w firmie regulaminu pracy należy go wprowadzić na mocy obwieszczenia o czasie pracy. |
| ||||||||||||
|
||||||||||||
