Przy dokonywaniu potrąceń z wynagrodzenia za pracę zasadniczo obowiązuje pozostawienie pracownikowi kwoty wolnej od potrąceń. Tylko należności alimentacyjne potrąca się bez jej stosowania. Podstawę do ustalenia kwot wolnych od potrąceń stanowi wynagrodzenie minimalne obowiązujące w danym roku kalendarzowym.
Na mocy art. 871 § 1 K.p. wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości:
Z kolei przy potrąceniach wymagających pisemnej zgody pracownika (tzw. dobrowolnych), o których mowa w art. 91 K.p., wolna od potrąceń jest kwota:
Należy przypomnieć, że w czasie epidemii koronawirusa kwoty wolne od potrąceń mogą zostać podwyższone. Pozwala na to art. 52 ustawy o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz. U. z 2020 r. poz. 875 ze zm.). Przepis ten stanowi, że jeżeli z powodu podjętych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działań służących zapobieganiu zarażeniem wirusem SARS-CoV-2 pracownikowi zostało obniżone wynagrodzenie lub członek rodziny pracownika utracił źródło dochodu, kwoty określone w art. 871 § 1 K.p. ulegają zwiększeniu o 25% na każdego nieosiągającego dochodu członka rodziny, którego pracownik ten ma na utrzymaniu.
Trzeba wskazać, że: "(...) Dokonując potrąceń z wynagrodzenia za pracę pracodawca obowiązany jest stosować kwotę wolną od potrąceń w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w dacie dokonywania potrącenia". (por. pismo PIP z dnia 26 stycznia 2011 r., znak GPP-364-4560-3-1/11/PE/RP).
Kwoty wolne od potrąceń oblicza się na podstawie minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w danym roku kalendarzowym, przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy. W 2021 r. minimalne wynagrodzenie za pracę będzie wynosiło 2.800 zł.
Kwoty wolne od potrąceń dla pracowników zatrudnionych na część etatu podlegają zmniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru ich czasu pracy (art. 871 § 2 K.p.). Przy czym obliczeń dokonuje się od minimalnego wynagrodzenia obniżonego proporcjonalnie do wielkości etatu niepełnoetatowca.
W tabelach podajemy kwoty wolne od potrąceń dla pracowników powyżej 26 lat, zatrudnionych na pełny etat i na część etatu, którzy zrezygnowali z PPK, przyjmując obciążenia podatkowo-składkowe z 2020 r.
| Wysokości kwot wolnych od potrąceń w 2021 r. dla pracowników pełnoetatowych powyżej 26 lat, którzy zrezygnowali z PPK | |||
| Przy zastosowaniu podstawowych kosztów i kwoty zmniejszającej podatek | Przy zastosowaniu podstawowych kosztów i bez stosowania kwoty zmniejszającej podatek | Przy zastosowaniu podwyższonych kosztów i kwoty zmniejszającej podatek | Przy zastosowaniu podwyższonych kosztów i bez stosowania kwoty zmniejszającej podatek |
| wynagrodzenie minimalne po odliczeniach składkowo-podatkowych | |||
| 2.061,67 zł | 2.017,67 zł | 2.069,67 zł | 2.026,67 zł |
| 75% wynagrodzenia minimalnego po odliczeniach składkowo-podatkowych | |||
| 1.546,25 zł | 1.513,25 zł | 1.552,25 zł | 1.520,00 zł |
| 90% wynagrodzenia minimalnego po odliczeniach składkowo-podatkowych | |||
| 1.855,50 zł | 1.815,90 zł | 1.862,70 zł | 1.824,00 zł |
| 80% wynagrodzenia minimalnego po odliczeniach składkowo-podatkowych | |||
| 1.649,34 zł | 1.614,14 zł | 1.655,74 zł | 1.621,34 zł |
| Wysokości kwot wolnych od potrąceń w 2021 r. dla niektórych pracowników niepełnoetatowych powyżej 26 lat, którzy zrezygnowali z PPK | ||||
| Wymiar czasu pracy | Przy zastosowaniu podstawowych kosztów i kwoty zmniejszającej podatek | Przy zastosowaniu podstawowych kosztów i bez stosowania kwoty zmniejszającej podatek | Przy zastosowaniu podwyższonych kosztów i kwoty zmniejszającej podatek | Przy zastosowaniu podwyższonych kosztów i bez stosowania kwoty zmniejszającej podatek |
| wynagrodzenie minimalne po odliczeniach składkowo-podatkowych | ||||
| 1/4 | 587,61 zł | 536,67 zł | 596,11 zł | 547,35 zł |
| 1/3 | 754,78 zł | 700,89 zł | 763,28 zł | 709,89 zł |
| 1/2 | 1.074,33 zł | 1.030,33 zł | 1.082,33 zł | 1.038,33 zł |
| 3/4 | 1.568,00 zł | 1.524,00 zł | 1.576,00 zł | 1.532,00 zł |
| 75% wynagrodzenia minimalnego po odliczeniach składkowo-podatkowych | ||||
| 1/4 | 440,71 zł | 402,50 zł | 447,08 zł | 410,51 zł |
| 1/3 | 566,09 zł | 525,67 zł | 572,46 zł | 532,42 zł |
| 1/2 | 805,75 zł | 772,75 zł | 811,75 zł | 778,75 zł |
| 3/4 | 1.176,00 zł | 1.143,00 zł | 1.182,00 zł | 1.149,00 zł |
| 90% wynagrodzenia minimalnego po odliczeniach składkowo-podatkowych | ||||
| 1/4 | 528,85 zł | 483,00 zł | 536,50 zł | 492,62 zł |
| 1/3 | 679,30 zł | 630,80 zł | 686,95 zł | 638,90 zł |
| 1/2 | 966,90 zł | 927,30 zł | 974,10 zł | 934,50 zł |
| 3/4 | 1.411,20 zł | 1.371,60 zł | 1.418,40 zł | 1.378,80 zł |
| 80% wynagrodzenia minimalnego po odliczeniach składkowo-podatkowych | ||||
| 1/4 | 470,09 zł | 429,34 zł | 476,89 zł | 437,88 zł |
| 1/3 | 603,82 zł | 560,71 zł | 610,62 zł | 567,91 zł |
| 1/2 | 859,46 zł | 824,26 zł | 865,86 zł | 830,66 zł |
| 3/4 | 1.254,40 zł | 1.219,20 zł | 1.260,80 zł | 1.225,60 zł |
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1320)
| ||||||||||||
|
||||||||||||
