Brak zaświadczenia i wpisu w dowodzie rejestracyjnym

Zdaniem organów podatkowych odliczenie 100% VAT od wydatków związanych z użytkowaniem w firmie samochodów dotyczy tych pojazdów, w przypadku których podatnik przeprowadził dodatkowe badanie techniczne potwierdzone stosownym zaświadczeniem i posiada odpowiedni wpis w dowodzie rejestracyjnym. Jednak sądy administracyjne prezentują inne stanowisko.

Odliczenie 100% VAT

Od wydatków związanych z pojazdami samochodowymi przysługuje prawo do odliczenia 50% kwoty podatku naliczonego. Ograniczenie to nie dotyczy pojazdów samochodowych wykorzystywanych wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika. Na podstawie art. 86a ust. 4 ustawy o VAT za takie uznawane są pojazdy, których:

1) sposób wykorzystywania przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją ich przebiegu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub

2) konstrukcja wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub powoduje, że ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością jest nieistotne.

Od wydatków na pojazdy samochodowe, wymienione powyżej w pkt 2, można odliczyć 100% VAT, pod warunkiem że pojazdy te będą poddane dodatkowemu badaniu technicznemu przeprowadzonemu przez OSKP. Niezbędne również jest uzyskanie stosownej adnotacji w dowodzie rejestracyjnym. Warunki te dotyczą pojazdów wskazanych w art. 86a ust. 9 ustawy o VAT (patrz ramka).

Stanowisko organów podatkowych

Podkreślić należy, że przepisy ustawy o VAT nie określają żadnych terminów do wykonania badania technicznego jako warunku skorzystania z prawa do odliczenia całej kwoty VAT. Oznacza to, moim zdaniem, że badanie to potwierdzić ma jedynie fakt, iż pojazd spełnia warunki, o których mowa w art. 86a ust. 9 ustawy o VAT.

Natomiast organy podatkowe uważają inaczej. Przykładowo Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 6 lipca 2018 r., nr 0112-KDIL1-3.4012.309.2018.1.IT., wyjaśnił, że w przypadku niewykonania dodatkowego badania technicznego oraz braku stosownej adnotacji w dowodzie rejestracyjnym, do czasu złożenia deklaracji VAT za okres, w którym nastąpiło nabycie pojazdu, uznaje się, że pojazd nie mieści się w katalogu pojazdów, które ze względu na swoją konstrukcję ustawowo uznawane są za pojazdy wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej. Oznacza to, że odliczenie VAT w pełnej wysokości uzależnione wówczas będzie od spełnienia warunków wskazanych w art. 86a ust. 4 pkt 1 ustawy. Ponadto w takim przypadku wystąpi również obowiązek złożenia do naczelnika urzędu skarbowego informacji o tym pojeździe (VAT-26). Jeżeli natomiast podatnik zastosuje ograniczenie w odliczaniu VAT, wówczas w momencie uzyskania stosownego zaświadczenia z OSKP oraz dokonania odpowiedniej adnotacji w dowodzie rejestracyjnym przyjmuje się, że następuje zmiana wykorzystywania takiego pojazdu i podatnik ma prawo do podwyższenia kwoty VAT naliczonego poprzez zastosowanie korekty na podstawie art. 90b ust. 1 ustawy o VAT.

Orzeczenia sądów

Jednak inne stanowisko prezentują sądy administracyjne. Już WSA w Olsztynie w wyroku z dnia 17 marca 2016 r., sygn. akt I SA/Ol 54/16 (orzeczenie prawomocne), wyjaśnił, że nabyte nowe samochody nieużywane oraz nieprzerabiane posiadają od momentu zakupu określone parametry techniczne, bez względu na datę przeprowadzenia badania technicznego. Również WSA w Łodzi w wyroku z dnia 19 października 2017 r., sygn. akt I SA/Łd 448/17 (orzeczenie nieprawomocne) wskazał, że konstrukcja art. 86a ust. 9 i ust. 10 jest taka, że ustawodawca odrębnie określił wymogi, które powinien spełniać pojazd, a więc wymogi o charakterze materialnym, co do konstrukcji pojazdu, aby możliwe było pełne odliczenie VAT i odrębnie określił sposób stwierdzenia, czyli wykazania, że pojazd spełnia takie właśnie wymogi. W przepisach wyraźnie zostało wskazane, że spełnienie wymogów dotyczących konstrukcji pojazdu stwierdza się na podstawie badania technicznego, zaświadczenia i wpisu w dowodzie rejestracyjnym, co oznacza, że to badanie techniczne, zaświadczenie i wpis nie są wymogami, od których zależy możliwość odliczenia pełnego VAT.

Stanowisko podobne zaprezentował także NSA w wyroku z dnia 7 czerwca 2018 r., sygn. akt I FSK 965/16. Zdaniem NSA o prawie do dokonywania odliczenia 100% VAT, dzięki uznaniu za pojazd samochodowy wykorzystywany wyłącznie do wykonywania działalności gospodarczej podatnika, decyduje posiadanie przez pojazdy samochodowe określonych przepisami cech. Skoro zaś cechy konstrukcyjne pojazdu wskazują, że może on być wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej, należy przyjąć, że nałożenie na podatnika obowiązku wynikającego z art. 86a ust. 10 ustawy o VAT, tj. wykonania dodatkowego badania technicznego, ma na celu umożliwienie podatnikowi wykazanie spełnienia wymagań określonych w art. 86a ust. 9 ustawy, a nie jest warunkiem dającym uprawnienie do pełnego odliczenia VAT z tytułu wydatków związanych z tym pojazdem. Potwierdzenie cech konstrukcyjnych pojazdu, które wykluczają jego użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą, wydane przez OSKP, powinno być traktowane jako środek dowodowy do wykazania wymaganych cech pojazdu, a nie jako warunek, którego niespełnienie powoduje pozbawienie podatnika prawa do pełnego odliczenia VAT.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o VAT (Dz. U. z 2018 r. poz. 2174 ze zm.)