Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Podatki  »  Podatek dochodowy  »   Podatek dochodowy w firmach małżonków
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Podatek dochodowy w firmach małżonków

Gazeta Podatkowa nr 66 (1837) z dnia 19.08.2021
Agata Cieśla

Równie często spotykanym zjawiskiem jak prowadzenie tzw. firm rodzinnych jest wykonywanie przez małżonków działalności w ramach odrębnych firm. Do czynników mających wpływ na rozliczenia dokonywane przez nich na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych należą m.in. stosunki majątkowe istniejące pomiędzy nimi.

Forma opodatkowania i opłacanie podatku

Ustawodawca w przypadku małżonków wprowadził pewne ograniczenia w kwestii stosowanej przez nich formy opodatkowania oraz sposobu opłacania zobowiązań w podatku dochodowym.

Pierwsze z wymienionych ograniczeń dotyczy możliwości opłacania ryczałtu ewidencjonowanego. Z tej formy opodatkowania nie mogą bowiem korzystać m.in. podatnicy podejmujący prowadzenie działalności w roku podatkowym po zmianie działalności wykonywanej:

  • samodzielnie na działalność prowadzoną w formie spółki z małżonkiem,
  • w formie spółki z małżonkiem na działalność prowadzoną samodzielnie przez jednego lub każdego z małżonków,
  • samodzielnie przez małżonka na działalność prowadzoną samodzielnie przez drugiego małżonka,

jeżeli małżonek lub małżonkowie przed zmianą opłacali z tytułu prowadzenia tej działalności podatek dochodowy według skali (art. 8 ust. 1 pkt 5 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym...).

Drugie z wymienionych ograniczeń dotyczy opłacania zaliczek na podatek dochodowy (zarówno przez przedsiębiorców korzystających ze skali podatkowej, jak i opodatkowanych podatkiem liniowym) w systemie kwartalnym. Ten sposób regulowania zaliczek na pdof ustawodawca zarezerwował dla przedsiębiorców, którzy posiadają status małego podatnika lub rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej w roku podatkowym. Jednak podatnik rozpoczynający działalność gospodarczą nie może skorzystać z kwartalnych zaliczek, gdy w roku jej rozpoczęcia, a także w okresie dwóch lat, licząc od końca roku poprzedzającego rok jej rozpoczęcia, działalność gospodarczą w tym samym zakresie prowadził jego małżonek, jeśli między małżonkami istniała w tym czasie wspólność majątkowa.

Amortyzacja w ramach pomocy de minimis

Jednorazowa amortyzacja będąca pomocą de minimis stanowi w pdof preferencję dla osób fizycznych spełniających warunki do uznania ich za podatników rozpoczynających w roku podatkowym działalność gospodarczą oraz tzw. małych podatników. Zasady jej dokonywania sformułowane zostały w art. 22k ust. 8-13 ustawy o pdof. Przywilej ten nie dotyczy jednak m.in. podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności gospodarczej, jeśli w roku rozpoczęcia tej działalności, a także w okresie dwóch lat, licząc od końca roku poprzedzającego rok jej rozpoczęcia, działalność taką prowadził małżonek tej osoby, jeżeli między małżonkami istniała w tym czasie wspólność majątkowa (art. 22k ust. 11 ustawy o pdof).

Wspólne składniki w osobnych biznesach

Praktyką powszechnie stosowaną przez małżonków prowadzących odrębne firmy jest wykorzystywanie w nich podlegających amortyzacji składników stanowiących ich współwłasność. Procedura określania wartości początkowej takiego składnika, czyli środka trwałego, którego podatnik jest współwłaścicielem, wynika z art. 22g ust. 11 ustawy o pdof. W zawartych w nim uregulowaniach wskazano, że generalnie wartość tę ustala się w takiej proporcji jego wartości, w jakiej pozostaje udział podatnika we własności tego składnika. Ta zasada nie obowiązuje jednak w stosunku do składników majątku stanowiących wspólność majątkową małżonków, chyba że małżonkowie wykorzystują składnik majątku w działalności gospodarczej prowadzonej odrębnie. Zatem, gdy małżonkowie prowadzą odrębne działalności gospodarcze i korzystają w nich ze wspólnego składnika majątku, każdy z nich może dla celów amortyzacji przyjąć jego wartość początkową odpowiadającą tylko wykorzystywanej przez siebie części.


Kalkulatory amortyzacyjne dostępne są w serwisie kalkulatory.gofin.pl.


W praktyce występuje także wiele przypadków, w których jeden z małżonków przekazuje środek trwały ze swojej działalności do działalności drugiego z nich. Gdy takiemu przekazaniu towarzyszy zmiana działalności wykonywanej samodzielnie przez jednego z małżonków na działalność wykonywaną samodzielnie przez drugiego z nich, to małżonek, który przejmie środek trwały, powinien - jak wynika z art. 22g ust. 13 pkt 5 ustawy o pdof - kontynuować amortyzację rozpoczętą przez poprzednika. To z kolei oznacza obowiązek ustalenia jego wartości początkowej w tej samej wysokości, stosowania tej samej metody amortyzacji oraz uwzględnienia dokonanych odpisów amortyzacyjnych (art. 22h ust. 3 ustawy o pdof) - przykład.

Bywają również sytuacje, w których pomiędzy firmami małżonków, w małżeństwie których obowiązuje wspólność majątkowa, dochodzi do przekazania towarów handlowych. W opinii fiskusa (por. interpretację indywidualną Dyrektora KIS z dnia 9 lutego 2021 r., nr 0113-KDIPT2-1.4011.903.2020.1.AP) w takich okolicznościach po stronie małżonka przejmującego towar spełnione zostają warunki wskazane w art. 22 ust. 1 ustawy o pdof. W konsekwencji, wydatki poniesione ze wspólnych środków finansowych na zakup towarów handlowych, które przykładowo żona otrzymała od męża, mogą obciążać koszty w firmie żony. Jednocześnie mąż, gdy zdążył już ich wartością obciążyć koszty podatkowe w swojej firmie, po przekazaniu ich żonie powinien je z tych kosztów wyłączyć.

Składniki majątku osobistego

Poza składnikami wspólnymi w działalności gospodarczej jednego z małżonków mogą służyć składniki majątku odrębnego drugiego z nich. Pośród warunków uznania składnika majątkowego za środek trwały ustawa o pdof wymienia posiadanie przez podatnika prawa własności lub współwłasności. Zatem gdy własność danego składnika przysługuje tylko jednemu z małżonków, to nie może on stanowić w firmie drugiego małżonka składnika majątku trwałego.

Natomiast na potrzeby obciążania kosztów wydatkami na bieżącą eksploatację takiego składnika w działalności tego małżonka, który nie jest jego właścicielem, małżonkowie powinni zawrzeć umowę. Nie musi ona przewidywać odpłatności, co oznacza, że wystarczająca jest tu umowa użyczenia. Po stronie małżonka korzystającego nieodpłatnie z rzeczy drugiego z nich nie dojdzie jednak z tego tytułu do powstania opodatkowanego przychodu. Wartość nieodpłatnych świadczeń otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn korzysta bowiem ze zwolnienia od pdof (art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o pdof).

Przykład

W listopadzie 2020 r. żona zlikwidowała działalność gospodarczą. W działalności tej wykorzystywała samochód ciężarowy o wartości początkowej 114.000 zł, który amortyzowała metodą liniową według stawki 20%. Na dzień likwidacji działalności wartość odpisów amortyzacyjnych od tego pojazdu zaliczona do kosztów podatkowych wyniosła 51.300 zł.

W marcu 2021 r., rozpoczynając działalność w tym samym zakresie, mąż przyjął ten samochód na stan środków trwałych. Jego wartość początkową ustalił na 114.000 zł, a kontynuując amortyzację metodą liniową obciąży koszty odpisami amortyzacyjnymi o wartości 62.700 zł.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o pdof (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.)

Ustawa z dnia 20.11.1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym... (Dz. U. z 2020 r. poz. 1905 ze zm.)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Podatek dochodowy - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.