Facebook

Jak szukać?»

Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Firma  »  Zakładanie firmy  »   Prawo do odprawy w razie zwolnień indywidualnych
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Prawo do odprawy w razie zwolnień indywidualnych

Gazeta Podatkowa nr 29 (1695) z dnia 9.04.2020
Ewa Madejek

Ustawa o zwolnieniach grupowych przewiduje dwa rodzaje zwolnień z przyczyn niedotyczących pracowników - grupowe i indywidualne. Charakter zwolnienia zależy od liczby zatrudnionych w zakładzie i liczby zwalnianych w określonym czasie. Niezależnie od rodzaju zwolnień w trybie powołanej ustawy pracownikom przysługuje odprawa pieniężna.

Zwolnienia grupowe

Ustawa o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, zwana ustawą o zwolnieniach grupowych, ma zastosowanie u pracodawców, którzy zatrudniają co najmniej 20 pracowników. Zakłady zatrudniające mniejszą liczbę pracowników nie mają obowiązku stosować jej przepisów.

W celu rozróżnienia, kiedy mają miejsce zwolnienia grupowe, a kiedy indywidualne, należy ustalić liczbę pracowników zatrudnionych i liczbę zwalnianych oraz okres, w jakim następuje rozwiązanie z pracownikami umów o pracę. I tak, zwolnienia grupowe występują, jeżeli w okresie nieprzekraczającym 30 dni pracodawca zwalnia w drodze wypowiedzenia umowy o pracę lub na mocy porozumienia stron z przyczyn niedotyczących pracowników:

  • 10 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników,
     
  • 10% pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100, jednakże mniej niż 300 pracowników,
     
  • 30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 lub więcej pracowników (art. 1 ust. 1 ustawy o zwolnieniach grupowych).

Wskazane liczby obejmują też pracowników, z którymi w ramach grupowego zwolnienia następuje rozwiązanie stosunków pracy z inicjatywy pracodawcy na mocy porozumienia stron, jeżeli dotyczy to co najmniej 5 pracowników.

Zwolnienia indywidualne

Jeżeli chodzi o zwolnienia indywidualne, to występują one wtedy, gdy pracodawca rozwiązuje stosunki pracy na podstawie wypowiedzenia lub na mocy porozumienia stron z przyczyn niedotyczących pracowników (stanowiących wyłączny powód rozwiązania umów), w okresie nieprzekraczającym 30 dni, z mniejszą liczbą pracowników niż przy zwolnieniach grupowych (art. 10 ust. 1 ustawy o zwolnieniach grupowych). Zwolnienie indywidualne może więc dotyczyć nawet jednego pracownika. Przy czym odprawa pieniężna zwalnianemu indywidualnie przysługuje tylko wtedy, gdy przyczyny nieleżące po stronie pracownika stanowią wyłączny powód rozwiązania z nim stosunku pracy.

W kwestii przyczyn indywidualnego zwolnienia pracownika w ramach ustawy o zwolnieniach grupowych wypowiedział się Sąd Najwyższy. W wyroku z dnia 11 lipca 2018 r., sygn. akt II PK 105/17, SN stwierdził, że: "Dla prawa do odprawy nie ma znaczenia, czy rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, ale istotne jest to, czy były to przyczyny niedotyczące pracownika. Wystarczające jest, aby przyczyny rozwiązania stosunku pracy nie dotyczyły pracownika, nie muszą one natomiast leżeć po stronie pracodawcy".

Natomiast w uzasadnieniu do wyroku z dnia 21 grudnia 2016 r., sygn. akt III AUa 1293/16, Sąd Apelacyjny w Gdańsku wyjaśnił, co należy rozumieć pod pojęciem przyczyn niedotyczących pracownika. Zdaniem Sądu przyczynami niedotyczącymi pracownika są wszystkie okoliczności niezwiązane z jego cechami psychofizycznymi i sposobem wywiązywania się przez niego z obowiązków pracowniczych, a zatem przyczyny leżące po stronie pracodawcy i inne obiektywne, które nie leżą po stronie pracodawcy, ale również nie leżą po stronie pracownika, a które jednak stanowią wyłączną przyczynę rozwiązania stosunku pracy jako niedotyczące pracownika.

Odprawa ekonomiczna

Pracownikowi zwolnionemu indywidualnie w trybie ustawy o zwolnieniach grupowych przysługuje odprawa pieniężna w wysokości uzależnionej od zakładowego stażu pracy. Wysokość tej odprawy wynosi:

  • jednomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata,
     
  • dwumiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat,
     
  • trzymiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat (art. 8 ust. 1 ustawy o zwolnieniach grupowych).

Wysokość odprawy pieniężnej nie może przekraczać kwoty 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy, czyli w 2020 r. nie może wynieść więcej niż 39.000 zł, tj. 2.600 zł × 15.

Odprawę ekonomiczną ustala się stosując zasady obowiązujące przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop. Zostały one określone w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz. U. z 1997 r. nr 2, poz. 14 ze zm.). Stałe miesięczne składniki przyjmuje się z miesiąca nabycia prawa do odprawy. Z kolei składniki za okresy nie dłuższe niż jeden miesiąc, z wyjątkiem stałych miesięcznych, wypłacone w okresie 3 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do odprawy, uwzględnia się w średniej wysokości z tego okresu.

Omawiana odprawa stanowi wielokrotność miesięcznego wynagrodzenia, dlatego przy jej obliczaniu pomija się przeliczenia z uwzględnieniem współczynnika urlopowego.

Przykład

W dniu 30 kwietnia 2020 r. rozwiąże się umowa pracownika na mocy zwolnienia indywidualnego w trybie ustawy o zwolnieniach grupowych. Pracownik był zatrudniony u pracodawcy ponad 7 lat, ale mniej niż 8 lat. Pracownik otrzymuje tylko stałe miesięczne wynagrodzenie w wysokości 3.500 zł.

Ze względu na to, że pracownik otrzymuje wyłącznie stałe miesięczne wynagrodzenie, uwzględnia się je w podstawie odprawy ekonomicznej z miesiąca nabycia prawa do odprawy. Wysokość odprawy ekonomicznej dla pracownika wyniesie 7.000 zł, tj. 3.500 zł × 2.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 13.03.2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. z 2018 r. poz. 1969)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Zakładanie firmy - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.