Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Prawnik radzi  »  Lokale i nieruchomości  »   Wywłaszczenie nieruchomości na podstawie specustawy drogowej
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Wywłaszczenie nieruchomości na podstawie specustawy drogowej

Gazeta Podatkowa nr 31 (1593) z dnia 18.04.2019
Dawid Szwarc

Pozbawienie czy ograniczenie właściciela prawa własności rzeczy może nastąpić tylko w bardzo wyjątkowych przypadkach. Ochrona własności zapewniona jest m.in. poprzez ustawowe określenie przesłanek uzasadniających wywłaszczenie i związane z nim procedury. Z uwagi jednak na szczególny cel publiczny, jakim jest budowa dróg, przewidziano znacznie szybszy i niestety mniej korzystny dla właścicieli proces wywłaszczenia nieruchomości. Chodzi o tzw. specustawę drogową, która wyłącza stosowanie ogólnych przepisów o wywłaszczeniu.

Drogi publiczne

Celem specustawy drogowej jest przyspieszenie budowy dróg. Regulację tę stosuje się do inwestycji w zakresie dróg publicznych w rozumieniu ustawy o drogach publicznych. W odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich stosowne decyzje podejmuje wojewoda, natomiast w odniesieniu do dróg powiatowych i gminnych, kompetencje takie posiada starosta wykonujący zadania zlecone z zakresu administracji rządowej.

Wniosek na inwestycję

W pierwszej kolejności konieczne jest złożenie do właściwego organu przez zarządcę drogi wniosku o wydanie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Z punktu widzenia właściciela nieruchomości istotne jest, że już we wniosku określa się m.in. nieruchomości lub ich części, które planowane są do przejęcia na rzecz Skarbu Państwa lub samorządu terytorialnego czy nieruchomości lub ich części, z których korzystanie będzie ograniczone. Istotne jest zatem to, aby zapoznać się z treścią takiego wniosku. O wszczęciu postępowania wysyła się stosowne zawiadomienia m.in. właścicielom wspomnianych nieruchomości, które zawierają informację m.in. o terminie i miejscu, w którym strony mogą zapoznać się z aktami sprawy.

To właśnie na tym etapie właściciel nieruchomości może pozyskiwać informacje o całym przedsięwzięciu, tak aby w przyszłości skuteczniej mógł kwestionować wydaną w sprawie decyzję.

Decyzja o zezwoleniu

Wydanie decyzji następuje w terminie 90 dni od złożenia wniosku. Dla właściciela nieruchomości ważne jest, że na jej mocy następuje skutek wywłaszczenia, tj. nieruchomości wskazanego we wniosku przechodzą na własność Skarbu Państwa lub samorządu terytorialnego. Należy pamiętać, że przy wywłaszczeniu w tym trybie nie wydaje się odrębnej decyzji o wywłaszczeniu.

Właściciel ma prawo wnieść odwołanie od takiej decyzji. Musi jednak pamiętać, że nie zostanie ona mu doręczona. Właściwy organ zawiadamia o wydaniu decyzji w drodze publicznego obwieszczenia odpowiednio w urzędzie wojewódzkim lub starostwie powiatowym oraz w urzędach gmin właściwych ze względu na przebieg drogi, w urzędowych publikatorach teleinformatycznych, a także w prasie lokalnej. Zawiadomienie wysłane jest również na adres dotychczasowego właściciela wywłaszczonej nieruchomości.

Od decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stronie służy odwołanie. W szczególny sposób liczony jest w tej sytuacji termin do wniesienia odwołania. Doręczenie dotychczasowemu właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu zawiadomienia o wydaniu decyzji, nie wyłącza w stosunku do tych osób skutków zawiadomienia o wydaniu decyzji w drodze publicznego ogłoszenia zgodnie z art. 49 Kodeksu postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 2096 ze zm.). Dopiero upływ czternastu dni od dnia publicznego ogłoszenia skutkuje otwarciem biegu kolejnego, 14-dniowego terminu do złożenia odwołania przez strony, którym decyzja nie została doręczona w sposób bezpośredni.

Odszkodowanie

Określenie odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości następuje w kolejnym etapie. Decyzję w tej sprawie wydaje organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Jeżeli decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej nadany został rygor natychmiastowej wykonalności, decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje się w terminie 60 dni od dnia nadania tego rygoru.

Zasadniczo do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania stosuje się przepisy ogólne określone w ustawie o gospodarce nieruchomościami. Są jednak pewne wyjątki. W przypadku, w którym dotychczasowy właściciel lub użytkownik wieczysty wyda tę nieruchomość lub wyda nieruchomość i opróżni lokal oraz inne pomieszczenia niezwłocznie, lecz nie później niż w terminie 30 dni - wysokość odszkodowania powiększa się o kwotę równą 5% wartości. Termin ten liczy się o dnia zawiadomienia o wydaniu decyzji o zezwoleniu na lokalizację inwestycji drogowej, doręczenia postanowienia o nadaniu decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności lub od dnia, w którym decyzja o zezwoleniu na inwestycję stała się ostateczna. Z kolei w przypadku nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym albo budynkiem, w którym został wyodrębniony lokal mieszkalny, wysokość odszkodowania powiększa się o kwotę 10 tys. zł.

Na wniosek osoby uprawnionej do otrzymania odszkodowania za nieruchomość wypłaca się zaliczkę w wysokości 70% odszkodowania ustalonego przez organ pierwszej instancji w decyzji ustalającej wysokość odszkodowania. Wypłata zaliczki następuje jednorazowo w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku. I w tym przypadku stronie służy prawo wniesienia odwołania od decyzji w sprawie wysokości odszkodowania.


Odwołanie strony od decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej rozpatruje się w terminie 30 dni, a skargę do sądu administracyjnego w terminie dwóch miesięcy.

Tylko do końca 2023 r.

Specustawa drogowa z założenia, z uwagi na swój cel, została uchwalona na ściśle określony okres. W przepisach końcowych wskazano bowiem, że przepisy rozdziałów 1-5 ustawy (a więc praktycznie całość aktu prawnego) tracą moc z dniem 31 grudnia 2023 r. Z drugiej strony pamiętać należy, że termin ten był już kilkukrotnie przedłużany.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 10.04.2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1474)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Lokale i nieruchomości - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.