Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Składki, zasiłki, emerytury  »  Zasiłki i inne świadczenia  »   Wystawianie dokumentów przez płatnika na żądanie ZUS
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Wystawianie dokumentów przez płatnika na żądanie ZUS

Gazeta Podatkowa nr 66 (1628) z dnia 19.08.2019
Honorata Urbaniak

Głównym płatnikiem świadczeń z ubezpieczeń społecznych jest ZUS. Wypłaca on przede wszystkim świadczenia o charakterze długoterminowym oraz w określonych okolicznościach krótkoterminowym. Aby organ mógł w sposób prawidłowy ocenić czy ubezpieczony spełnia warunki do danego świadczenia oraz ustalić jego wysokość, musi dysponować odpowiednią dokumentacją. Niekiedy do jej przedłożenia zobowiązany jest sam ubezpieczony, ale ustawodawca zobowiązał również płatnika składek do jej wystawienia na żądanie organu rentowego.

Z zakresu emerytur/rent

Postępowanie w sprawie świadczeń emerytalno-rentowych wszczyna się w większości przypadków na wniosek zainteresowanego. Dlatego też musi on wraz z wnioskiem przedłożyć dokumentację stwierdzającą okoliczności, które są niezbędne do ustalenia prawa i wysokości świadczenia. Są to w szczególności dokumenty z przebiegu ubezpieczenia, a więc stwierdzające przebyte przez ubezpieczonego okresy składkowe i nieskładkowe oraz wysokość osiągniętego wynagrodzenia, dochodu, przychodu i uposażenia, przyjmowanych do ustalenia podstawy wymiaru świadczeń. Przy czym wymieniona dokumentacja nie jest wymagana, jeżeli:

  • konto ubezpieczonego zawiera dane pozwalające na ustalenie prawa i wysokości świadczenia,
     
  • zostały złożone w organie rentowym dla celów ustalenia kapitału początkowego albo prawa lub wysokości świadczeń na podstawie ustawy o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2018 r. poz. 1270 ze zm.), zwanej ustawą emerytalną lub odrębnych przepisów.

Jeżeli do wniosku nie dołączono dokumentów, które są niezbędne do jego rozpatrzenia, organ wzywa zainteresowanego do uzupełnienia wniosku w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia otrzymania wezwania z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków spowoduje wydanie decyzji o odmowie wszczęcia postępowania. Natomiast w przypadku gdy prawo do świadczeń zostało udowodnione, ale zainteresowany nie przedłożył dowodów niezbędnych do ustalenia wysokości świadczeń, organ przyznaje świadczenia w kwocie zaliczkowej zbliżonej do kwoty przewidywanych świadczeń.

Oprócz wezwań kierowanych do zainteresowanego ZUS może żądać stosownej dokumentacji od płatnika składek. Pracodawcy zobowiązani są do wydawania pracownikowi lub organowi zaświadczeń niezbędnych do ustalenia prawa do świadczeń i ich wysokości. Poza pracodawcami obowiązek ten spoczywa na innych płatnikach składek, z wyjątkiem zleceniodawców, osób fizycznych zatrudniających pracowników, niewypłacających świadczeń z ubezpieczenia chorobowego oraz płatników składek, którzy opłacają składkę za siebie i osoby współpracujące. Stanowi o tym art. 125 ust. 1 pkt 2 oraz ust. 2 ustawy emerytalnej. Ponadto przepisy art. 125a ust. 1-3, 5 ustawy emerytalnej dają ZUS możliwość żądania od płatnika składek wystawienia innych dokumentów (patrz ramka).


Płatnik składek zobowiązany jest do aktywnej dbałości o interesy ubezpieczonego w sferze ubezpieczeń.

Z zakresu zasiłków

Płatnikiem świadczeń z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa jest m.in. ZUS. Organ ten wypłaca zasiłki w szczególności ubezpieczonym, których płatnicy składek zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego nie więcej niż 20 ubezpieczonych. Ponadto to, komu ZUS wypłaca zasiłki oraz w jaki sposób ustala się płatnika tych świadczeń określa art. 61 ust. 1 pkt 2 oraz ust. 2, 4 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2019 r. poz. 645), zwanej ustawą zasiłkową.

Regulując kwestie związane z wypłatą omawianych należności o tzw. charakterze krótkoterminowym, ustawodawca wskazał wprost, że jeżeli do wypłaty zasiłku obowiązany jest ZUS, wówczas płatnik składek przedkłada zaświadczenie zawierające zestawienie składników wynagrodzenia lub przychodu, stanowiących podstawę wymiaru zasiłku (art. 61 ust. 3 ustawy zasiłkowej).

Zaświadczenie płatnika składek powinno zawierać w przypadku:

  • pracownika - informacje określone w załączniku nr 1 do rozporządzenia MRPiPS w sprawie zakresu informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłków... (Dz. U. z 2017 r. poz. 87),
     
  • prowadzącego pozarolniczą działalność i współpracującego z taką osobą oraz duchownego - informacje określone w załączniku nr 3 do rozporządzenia,
     
  • pozostałych ubezpieczonych - informacje określone w załączniku nr 2 do rozporządzenia.

Zaświadczenie płatnika składek to jeden spośród wielu dokumentów, do wystawienia których zobowiązany jest płatnik składek w przypadku ubiegania się przez ubezpieczonego o świadczenia chorobowe.

Przykładowo w przypadku świadczenia rehabilitacyjnego dokumentami niezbędnymi są m.in. wniosek o to świadczenie, zawierający dane określone w załączniku nr 5 do rozporządzenia oraz wywiad zawodowy z miejsca pracy ubezpieczonego (w ściśle określonych sytuacjach), jak również protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy lub karta wypadku - w przypadku niezdolności ubezpieczonego do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy. Jeśli chodzi o wniosek, to płatnik składek wypełnia go tylko w części, natomiast pozostałe wymienione dokumenty przygotowuje w całości sam.

Natomiast w sytuacji przekazywania płatności zasiłku macierzyńskiego dla pracownika do ZUS konieczne jest wykazanie danych związanych z okresami udzielonych przez pracodawcę odpowiednich urlopów, za okresy których pracownik ubiega się o zasiłek macierzyński. Pracodawca potwierdza to we wskazanym wcześniej zaświadczeniu płatnika lub w odrębnym zaświadczeniu.

Okoliczności koniecznych do potwierdzenia przez płatnika składek w zakresie ustalenia ubezpieczonemu uprawnień do danego świadczenia krótkoterminowego i jego wysokości jest wiele. Mimo iż z wymienionych przepisów nie wynika wprost, że organ rentowy może żądać dokumentu od płatnika składek, to fakt, że płatnik jest zobowiązany do wystawienia konkretnego dokumentu lub potwierdzenia danej okoliczności uprawnia do stwierdzenia, że ZUS może żądać danego dokumentu.

Błędy a odpowiedzialność

Płatnik składek powinien dołożyć należytej staranności przy wypełnianiu dokumentacji do celów świadczeń z ZUS. Jeżeli bowiem pobranie nienależnych świadczeń zostało spowodowane przekazaniem przez płatnika składek nieprawdziwych danych mających wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość, obowiązek zwrotu tych świadczeń wraz z odsetkami obciąża tego płatnika.

Na żądanie ZUS płatnik zobowiązany jest do wystawienia dokumentów (zaświadczeń), w celu udowodnienia:

- okresów składkowych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy emerytalnej, a więc okresów ubezpieczenia, tj. okresów opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz okresów nieopłacania składek z powodu przekroczenia w trakcie roku kalendarzowego kwoty rocznej podstawy wymiaru składek, o którym mowa w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych,
- okresów nieskładkowych, o których mowa w art. 7 pkt 1 ustawy emerytalnej, tj. okresów pobierania:
  wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wypłaconego na podstawie przepisów Kodeksu pracy,
  zasiłku chorobowego lub opiekuńczego oraz świadczenia rehabilitacyjnego,
  zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego po ustaniu obowiązku ubezpieczenia,
- okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, pracy górniczej oraz na kolei,
- wysokości przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, wypłaconego za okresy, za które przychód ten przysługuje, a także wysokości wypłaconych wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy, świadczeń i zasiłków oraz innych należności, o których mowa w art. 15 ust. 3 ustawy emerytalnej.

Od osoby opłacającej składki na własne ubezpieczenia społeczne organ rentowy może żądać przedłożenia dowodów potwierdzających opłacanie składek oraz wysokości podstawy wymiaru składek za okres przypadający po dniu 31 grudnia 1998 r.

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Zasiłki i inne świadczenia - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.