Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Rachunkowość  »  Księgi rachunkowe  »   Zmiana zasad wyceny rzeczowych składników aktywów obrotowych
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Zmiana zasad wyceny rzeczowych składników aktywów obrotowych

Zeszyty Metodyczne Rachunkowości nr 6 (438) z dnia 20.03.2017

Jesteśmy firmą handlową. Ewidencję towarów prowadziliśmy dotychczas w cenach zakupu. Ze względu na to, że koszty transportu są dla nas istotne, chcemy je rozliczać w czasie proporcjonalnie na zapas. Czy w związku z tą zmianą trzeba przy wyliczaniu wskaźnika narzutu kosztów zakupu przyjąć koszt zakupu na początek okresu o zerowej wartości, czy wyliczyć go szacunkowo za poprzedni rok?

1. Zmiana wyceny towarów z ceny zakupu na cenę nabycia ze skutkiem od pierwszego dnia roku obrotowego
Jednostka może zmienić zasady wyceny towarów z cen zakupu na ceny nabycia ze skutkiem od pierwszego dnia roku obrotowego, bez względu na datę podjęcia decyzji. Powyższą zmianę należy uznać za zmianę zasad (polityki) rachunkowości w jednostce.

Na podstawie przepisów ustawy o rachunkowości ewidencję zapasów towarów można prowadzić według:

1) ceny zakupu, którą jest kwota należna sprzedawcy bez podlegającego odliczeniu podatku od towarów i usług, wykazanego na fakturze dokumentującej dany zakup; należy jednak pamiętać, iż towary można wyceniać w cenie zakupu tylko wtedy, gdy nie zniekształca to stanu aktywów oraz wyniku finansowego jednostki; stosując wycenę towarów w cenach zakupu, koszty zakupu - w tym m.in. koszty transportu, załadunku, wyładunku, ubezpieczenia towaru w drodze - odpisuje się bezpośrednio w koszty działalności operacyjnej;

2) ceny nabycia, przez którą rozumie się cenę zakupu składnika aktywów, powiększoną o koszty bezpośrednio związane z zakupem, a pomniejszoną o rabaty, opusty i inne podobne zmniejszenia; wycena towarów w cenach nabycia oznacza, że koszty transportu zwiększają wartość towarów wykazywaną w księgach rachunkowych oraz sprawozdaniu finansowym; ewidencja taka jest prowadzona, gdy wysokość kosztów transportu stanowi znaczną wartość i ze względu na istotny wpływ tych kosztów na wyniki uzyskiwane ze sprzedaży nie powinny być odpisywane w koszty z chwilą ich poniesienia;

3) kosztu wytworzenia - w przypadku gdy jednostka we własnym zakresie wytwarza towary i przekazuje je do własnego sklepu;

4) stałych cen ewidencyjnych, które jednostka ustala samodzielnie; przyjmowanie do ewidencji towarów stałych cen ewidencyjnych prowadzi do tego, że wartość zaewidencjonowanych towarów różni się od ich wartości w cenach rzeczywistych; różnice pomiędzy stałymi cenami ewidencyjnymi a rzeczywistymi cenami ich nabycia (zakupu) albo kosztami wytworzenia stanowią odchylenia od cen ewidencyjnych towarów; powstałe odchylenia od cen ewidencyjnych towarów ujmuje się na osobnym koncie 34-2 "Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów", które stanowi konto korygujące do konta 33 "Towary".

Wyboru cen stosowanych do ewidencji towarów jednostka dokonuje samodzielnie, opisując je w zasadach (polityce) rachunkowości. Należy przy tym pamiętać, iż - w myśl art. 5 ust. 1 ustawy o rachunkowości - przyjęte zasady rachunkowości powinny być stosowane w sposób ciągły, co oznacza, że w kolejnych latach obrotowych należy dokonywać w jednakowy sposób grupowania operacji gospodarczych na kontach, wyceny aktywów i pasywów, w tym także dokonywania odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych, ustalania wyniku finansowego i sporządzania sprawozdań finansowych, tak, aby za kolejne lata informacje z nich wynikające były porównywalne. Przepisy art. 8 ust. 2 ustawy o rachunkowości przewidują jednak możliwość zmiany dotychczas stosowanych rozwiązań na inne przewidziane ustawą, ze skutkiem od pierwszego dnia roku obrotowego, bez względu na datę podjęcia decyzji. Takich zmian dokonuje się w celu rzetelnego i jasnego przedstawienia sytuacji jednostki.

Przedstawioną w pytaniu zmianę zasad wyceny towarów należy uznać za zmianę zasad (polityki) rachunkowości w jednostce, a to oznacza, że zmiany tej nie można dokonać w trakcie roku obrotowego. Nową metodę wyceny jednostka powinna zastosować od pierwszego dnia roku obrotowego. Zależnie od decyzji kierownika jednostki będzie to pierwszy dzień bieżącego lub następnego roku obrotowego.

Co istotne, w przypadku zmiany zasad rachunkowości jednostka jest zobowiązana do określenia w informacji dodatkowej wpływu tych zmian na sprawozdanie finansowe za rok obrotowy, w którym zmiany te nastąpiły, podać przyczyny tych zmian, określić liczbowo ich wpływ na wynik finansowy oraz zapewnić porównywalność danych sprawozdania finansowego dotyczących roku poprzedzającego rok obrotowy, w którym dokonano zmian (dane porównawcze). Jest ona ponadto zobowiązana do ujęcia w księgach rachunkowych skutków zmian przyjętych zasad (polityki) rachunkowości, które odnosi się na kapitał (fundusz) własny i wykazuje jako zysk (stratę) z lat ubiegłych.

W wyniku zmiany wyceny towarów z ceny zakupu na cenę nabycia nastąpi z pewnością podwyższenie wartości towarów wykazanych w księgach rachunkowych i w bilansie (sporządzonym na koniec poprzedniego okresu) o wartość kosztów zakupu przypadających na pozostający w magazynie zapas. Stąd też skutki tej zmiany wskazane jest zaksięgować zapisem:
      - Wn konto 33 "Towary" lub 64-0 "Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów"
          - w zależności od tego czy koszty zakupu będą przez jednostkę wliczane
          bezpośrednio w cenę nabycia towarów, czy też będą rozliczane w czasie
          (o czym mowa w dalszej części opracowania),
      - Ma konto 82 "Rozliczenie wyniku finansowego" (w analityce: Skutki błędów
          z lat ubiegłych).

Szczegółowe zasady ujmowania w księgach i sprawozdaniu finansowym skutków zmian zasad (polityki) rachunkowości zawiera Krajowy Standard Rachunkowości nr 7 "Zmiany zasad (polityki) rachunkowości, wartości szacunkowych, poprawianie błędów, zdarzenia następujące po dniu bilansowym - ujęcie i prezentacja", stanowiący załącznik do uchwały nr 10/2015 Komitetu Standardów Rachunkowości z 15 grudnia 2015 r. ( Dz. Urz. Min. Fin. z 2016 r. poz. 2).


2. Rozliczanie kosztów transportu towarów wycenianych według cen nabycia

W praktyce stosowane są dwie metody ewidencji i rozliczania kosztów zakupu (np. kosztów transportu, załadunku, wyładunku), tzn.:

   1) koszty zakupu wlicza się bezpośrednio w cenę nabycia towarów i ujmuje
        na koncie 33 "Towary"; jest to rozwiązanie bardzo rzadko stosowane,
        w praktyce trudno jest bowiem przypisać koszty zakupu do pojedynczej
        dostawy towaru,
   2) koszty zakupu rozlicza się w czasie przez rozliczenia międzyokresowe
       kosztów, tj. wstępnie ujmuje się je na koncie 64-0 "Czynne rozliczenia
       międzyokresowe kosztów", a następnie na koniec każdego miesiąca rozlicza
       proporcjonalnie na zapas oraz na towary sprzedane; część dotyczącą
       sprzedanych towarów odnosi się w ciężar kosztów, zapisem:
      - Wn konto 73-1 "Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)",
      - Ma konto 64-0 "Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów".

W celu rozliczenia kosztów zakupu na towary sprzedane i pozostające na zapasie stosuje się wskaźnik narzutu kosztów zakupu:

WNkz = [(Kzp + Kzb) : (ZTk + RT)] × 100

gdzie:

WNkz - wskaźnik narzutu kosztów zakupu,

Kzp - koszty zakupu na początek okresu,

Kzb - koszty zakupu poniesione w bieżącym okresie sprawozdawczym,

ZTk - zapas towarów na koniec okresu,

RT - rozchód towarów podlegający obciążeniu kosztami zakupu.

Następnie kwotę narzutu kosztów zakupu (NKz), przypadającą na rozchód i zapas towarów, oblicza się następująco:

1) rozchód towarów: NKz = RT × WNkz,

2) zapas towarów: NKz = ZTk × WNkz.

Przykład

I. Założenia:

  1. Kierownik jednostki podjął decyzję o zmianie od 1 stycznia 2017 r. zasad wyceny towarów z ceny zakupu na cenę nabycia. Przy czym koszty zakupu ujmowane będą na koncie 64-0/4 "Rozliczenia międzyokresowe kosztów zakupu" i rozliczane proporcjonalnie za pomocą wskaźnika narzutu kosztów zakupu na towary sprzedane i zapas.
     
  2. Na dzień kończący poprzedni rok obrotowy, tzn. na 31 grudnia 2016 r., wartość zapasu towarów w magazynie wyniosła: 800.000 zł, a koszty zakupu (transportu) przypadające na ten zapas: 59.000 zł.
     
  3. W styczniu 2017 r. przyjęto do magazynu towary o wartości w cenie zakupu: 320.000 zł. Koszty transportu tych towarów wyniosły: 25.000 zł.
     
  4. Wartość towarów sprzedanych w styczniu 2017 r. wyniosła: 450.000 zł. Na koniec stycznia wartość towarów pozostających w magazynie wyniosła: 800.000 zł + 320.000 zł - 450.000 zł = 670.000 zł.
     
  5. Jednostka prowadzi ewidencję kosztów tylko na kontach zespołu 4. W celu uproszczenia pominięto ewidencję faktur zakupu towarów i kosztów zakupu.

II. Rozliczenie kosztów zakupu przypadających na sprzedane towary:

WNkz = 59.000 zł + 25.000 zł   × 100 = 7,5%
670.000 zł + 450.000 zł

Koszty zakupu przypadające na sprzedane towary:

NKz = 450.000 zł × 7,5% = 33.750 zł

Koszty zakupu przypadające na towary pozostałe w magazynie:

NKz = 670.000 zł × 7,5% = 50.250 zł

III. Dekretacja:

Opis operacji Kwota Konto
Wn Ma
1. PK - skutki zmiany wyceny towarów z ceny zakupu na cenę nabycia 59.000 zł 64-0/4 82
2. PZ - przyjęcie w styczniu towarów do magazynu 320.000 zł 33 30
3. PK - koszty zakupu towarów:      
   a) koszty zakupu (transportu) towarów w cenie netto 25.000 zł 40-2 30
   b) ujęcie kosztów zakupu do rozliczenia w czasie 25.000 zł 64-0/4 49
4. WZ - wydanie towarów z magazynu 450.000 zł 73-1 33
5. PK - ujęcie kosztów zakupu dotyczących sprzedanych towarów 33.750 zł 73-1 64-0/4

IV. Księgowania:

Rozliczanie kosztów transportu towarów wycenianych według cen nabycia

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Księgi rachunkowe - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.